واقعیت این است كه بر خلاف اطلاعات بسیار زیاد علم پزشكی در مورد فیزیولوژی و ساختمان مو، تاثیر عوامل تغذیه ای، نژادی، جغرافیایی و عوامل ژنتیكی و انجام تحقیقات وسیع بر روی داروهای خوراكی و داروهای موضعی برای درمان ریزش مو یا جلوگیری از ریزش مو هنوز در مورد اصلی ترین عامل ریزش مویعنی ریزش موی مردانه یا آندروژنیك موفقیت كامل به دست نیامده است.با وجود تبلیغات مختلف و داروهای جدید وگران، در سراسر جهان 60 درصد آقایان یا طاس هستند یا در مرحله از دست دادن موهای خود قرار گرفته اند. فقط در آمریكا حدود 40 میلیون مرد طاس وجود دارد. با وجود تبلیغات گمراه كننده و صرف پولهای كلان از طرف مردم طبقات مختلف جامعه برای خرید شامپو یا لوسیونهای مختلف برای تقویت رشد موو افزایش قطر و عمرموها، در مقالات علمی دنیا تا زمان حال فقط در داروی تقویت كننده و رشد مو به نامهای مینتوكسیدیل و فیناستراید مورد تایید قرار گرفته اند كه این دو دارو در مطالعات دوسویه كور ( double blind study) مؤثرتر از دارونما ( placebo ) بوده اند.
در حال حاضر در ایالت متحده فیناستراید خوراكی با دوز mg 1 در روز و محلولهای موضعی مینوكسیدیل 2 تا 5 درصد تنها داروهای پذیرفته شده جهت درمان آلوپسی اندروژنیك هستند كه البته مینوكسیدیل در كچلی منطقه ای هم استفاده می گردد لازم به ذكر است كه استفاده از این داروها بایستی حتما زیر نظر پزشك متخصص صورت گیرد زیرا ریزش مو ممكن است علامتی از یك بیماری زمینه ای باشد. لذا در ابتدا باید علت ریزش موها بررسی شود. ممكن است با تشخیص پزشك معالج، حتی با یك مشاور روانی یا رژیم غذایی مناسب با ایجاد عا دت صحیح در مو، بعضی انواع ریزش مو بهبود یابد.
در كچلی منطقه ای كه یك بیماری خود ایمنی است تجویز ایمنی درمانی موضعی، گلوكوكورتیكوئیدها و آنترالین موجب بهبود می شود. باید توجه داشت كه علی رغم موفقیتهای حاصله فیناستراید و مینوكسیدیل هیچ كدام موجب برگشت همه موها نمی شوند و در بین مردان مختلف پاسخ به درمان متفاوت است. شخصی برای درمان مناسب است كه نازك شدن مشخص موها و تعداد زیادی موهای كوچك شده داشته باشد، مردانی كه كاملا طاس هستند یا كسانی كه دچار عقب رفتگی موهای كیجگاهی بدون موی قابل مشاهده در این نواحی باشند از هیچ یك از این دو دارو سود نمی برند.
به طور كلی برای افزایش پوشش سر، درمان به مدت 6 تا 12 ماه لازم است. درمان مداوم برای حفظ نتیجه مطلوب ضروری است و اگر درمان متوقف شود نتیجه به دست آمده در عرض 6 تا 12 ماه از دست خواهد رفت و تراكم موها به حدی می رسد كه بدون درمان نیز به همین حد می رسید. در دو مطالعه ای كه یكی در دسامبر 97 توسط لیدل و دیگری در نوامبر 1998 توسط كافمن درADD (مجله علمی انجمن پوست آمریكا) انتشار یافت، پس از دو سال درمان با فیناستراید پوستش موی سر در گرده مورد مطالعه در حدود دو سوم افراد افزایش پیدا كرده و عوارض گزارش شده عبارت بودند از كاهش میل جنسی در 8/1 درصد، اختلال انزال در 2/1 درصد، اختلال نعوظ در 3/1 درصد كه عوارض فوق، با قطع درمان برگشت پذیر بودند.
نحوه تجویز این دارو یك فرم یك میلی گرم روزانه با غذا یا بدون غذاست و نیازی به تنظیم دوز بر اساس سن یا عملكرد كلیه نیست. این دارو در مردان بیش از 60 سال برای درمان ریزش موی مردانه موثر نیست. مصرف فیناستراید در زنان باردار و زنانی كه احتمال باردار بودن آنها وجود دارد ممنوع است، زیرا می تواند در چنین مذكر باعث بروز ناهنجاریهای دستگاه تناسلی شود.
توضیح در مورد استفاده از داروهای دیگر سیپروترون استان، اتینل استرادیل، اسپرینولاكتون، سایمتیدین، بناكر بروفن، سیكوسپورین A، PVNA و داروهای دیگر در طاسی با علل مختلف از حوصله این نوشتار خارج است.در درمان طاسی پیشرفته سر در مردان، ترمیم مو به وسیله جراحی یا جراحی جایگزینی مو پیشرفت و تكامل قابل ملاحظه ای داشته و مطمئن ترین روش است. اكنون در جهان روش جراحی پیوند مو، كه در حقیقت كاشت موی طبیعی و دایمی و استفاده از موی خود بیمار است، در مقایسه با روشهای غیر جراحی ترمیم مو، از قبیل ترمیم موی مصنوعی، استفاده از كلاه گیس، چسباندن موهای غیر طبیعی توسط كلیپس، سنجاقهای به خصوص، سیم یا نخهای بسیار ظریف به سطح سر، ارجحیت دارد. در جراحی پیوند مو با استفاده از موهای پشت سر بیمار در ناحیه طاس بیمار فولیكولهای زنده كاشته می شود و چون این موها وابسته به جنس نیستند ریزش نداشته و تا آخر عمر باقی می مانند و چون دارای ضمانت بیشتری هستند پوشش منناسب به ناحیه طاس می دهند.
جراحی پیوند مو كه فقط توسط پزشك متخصص این رشته انجام می پذیرد یك روش كاملا تعریف شده و دارای ضوابط دقیق مربوط به خود می باشد كه بیش از چند دهه تجربیات مختلف جراحان را به دنبال دارد. جراحی ترمیمی مو نخستین بار در دهه 1950 با استفاده از پانچ های 4 میلیمتری انجام می شد. در سال 1974 آقای «هریك» از روش برداشتن فلاپ از پوست سر و ایجاد خط مو استفاده از مینی گرافت توسط اوریتریخ ابداع شد. بعدها گرافتها كوچكتر شد تا بالاخره شیوه جدید استفاده از پیوند تك مو یا گرافتهای حاوی 2 یا 4 مو به میدان آمد كه هم اكنون موثرترین و جدیدترین روش برای ترمیم مو استفاده از روش جراحی Strip Harversting به صورت برداشتن یك نوار باریك از ناحیه پشت سر و پیوند زدن در نواحی طاس وسیع جلو و بالای سر می باشد.
جراحی جایگزینی مو كه در پیوند مو استفاده می شود، در حقیقت یك پیشرفت اساسی در زمینه جراحی زیبایی می باشد. متاسفانه بسیاری از بیماران و حتی افراد تحصیل كرده با این مورد جراحی برخورد نداشته اند و می دانند چگونه مو دوباره تجدید می شود و هنوز مطمئن نیستند كه پیوند مو موقتی است یا دایمی. مهمترین قسمت جراحی جایگزینی با پیوند مو، انتخاب بیمار و مشاوره قبل از جراحی می باشد.در حقیقت بیماری كه بایستی تحت عمل جراحی پیوند مو قرار گیرد، بایستی به درستی توسط جراح مو انتخاب شود تا بتوان بهترین نتیجه را گرفت. مهمترین اصل این است كه سن بیمار با توجه به سیر ریزش مو انتخاب شود و خصط رویش مو، در جلوی سر بایستی توسط پزشك و یا نظر خود بیمار و با در نظر گرفتن تراكم موی پشت سر و وسعت ناحیه طاس سر و ریزش آینده موی بیمار انتخاب شود و روی پیشانی بیمار در جلوی آینه این خط برای بیمار رسم شود تا بعدا مورد اعتراض بیمار قرار نگیرد.
خوشبختانه چون مو از ناحیه گیرنده پشت سر به قسمت جلوی سر انتقال پیدا می كند این مو كلفت تر از موی جلوی سر است و چون وابسته به دی هدرو تستوسترون نمی باشد، بیمار این موی پیوند شده را تا آخر عمر حفظ خواهد كرد. به طور متوسط در یك جلسه می توان از 200 تا 1800 تار مو پیوند زد كه در بسیاری بیماران ممكن است بیشتر از یك جلسه نیاز باشد. جراح برای ایجاد یك نتیجه خوب بایستی تراكم موها در ناحیه پشت سر، رنگ و قطر موها را در نظر بگیرد. انتخاب یك خط رویش جلو در پیشانی فردی كه ناحیه دهنده پر تراكم ندارد و وسعت طاسی زیاد است، می تواند باعث نارضایتی بیمار در آینده شود. البته از این روش می توان برای ترمیم طاسی ناشی از اسكارهای عمل جراحی تروما، كریون یا محل سوختگی استفاده كرد كه بیشتر خانمهای داوطلب عمل جراحی پیوند مو از این دسته هستند.
مجله خانه و خانواده شماره شصت و یكم