سونوگرافی از طریق واژن

دکتر نرگس علیان [ متخصص زنان و زایمان ]آدرس وب سایت : www.dralian.ir
آدرس مطب : اصفهان خیابان توحید چهاراه شریعتی مجتمع ماکان ۳ طبقه اول واحد ۱ تلفن مطب : 36242752 - 031

امروزه سونوگرافی یکی از روش های مهم تصویربرداری در تشخیص بیماری ها می باشد. سونوگرافی ترانس واژینال نیز یکی از انواع سونوگرافی می باشد. کلمه سونوگرافی از لفظ لاتین sono به معنی صوت و نیز graphic به معنی ترسیم گرفته شده و ultrasound از ultra به معنی ماورا و نیز sound به معنی صوت یا صدا گرفته شده است. سونوگرافی فراصوتی این روش بر مبنای امواج ماورای صوتی و برای بررسی بافت های زیرپوستی مانند عضلات، مفاصل، تاندون ها و اندام های داخلی بدن و ضایعات آنها استفاده می شود. سونوگرافی در حاملگی و تشخیص انواع ناهنجاری های جنین نیز کاربردهای وسیعی دارد. همچنین امروزه سونوگرافی کاربردهای درمانی دارد و برای تشخیص انواع ناهنجاری ها و بیماری ها استفاده می شود. از سونوگرافی در کنترل بیماری ها نیز استفاده می شود. سونوگرافی ترانس واژینال یک نوع سونوگرافی از ناحیه لگن می باشد که طی آن اعضای تناسلی زن بررسی می شود، از جمله رحم، تخمدان، گردن رحم و واژن. به این دلیل به آن سونوگرافی ترانس واژینال اطلاق می شود، زیرا از طریق واژن قادر به بررسی این اعضا می باشیم. استفاده از این نوع سونوگرافی، بی خطر بوده و روشی نسبتا غیر تهاجمی بوده محسوب می شود.

چگونه سونوگرافی ترانس واژینال انجام می گیرد ؟
متخصص تصویربرداری پروبی را در قسمت واژینال فرد قرار می دهد. پروب وارد شده، امواج صوتی از خود ایجاد می کند. این امواج فراصوت هنگام برخورد به موانع و اشیا انعکاس هایی دارند که در اخر به شکل تصویرهایی در می آیند که در سونوگرافی ها قابل مشاهده می باشند. کامپیوتر این امواج را می گیرد و پردازش می کند و به شکل تصویرهای سونوگرافی درمی آورد. متخصص تصویر برداری نیز تصویرهای به دست آمده را بر روی صفحه نمایش مشاهده می کند. متخصص تصویر برداری با حرکت دادن این پروب، مناطق مختلف و اندام های واقع در ناحیه لگن فرد را مشاهده و بررسی می کند. سقط های سه ماهه اول از شایع ترین شکایات مراجعین به درمانگاه های زنان می باشد و زنان را دچار مشکلاتی نظیر باقیماندن محصولات حاملگی و خونریزی واژینال می نماید.

بنابراین سونوگرافی ترانس واژینال برای بررسی این بیماران مفید است سونوگرافی ترانس واژینال را می توان در دوران بارداری نیز انجام داد و این مزیت مهمی به شمار می رود. اگر متخصص تشخیص دهد که برای بررسی مشکل به وجود آمده در ناحیه لگن بیمار نیاز به وضوح بیشتر لگن و یا رحم می باشد، روش خاص سونوگرافی مانند SIS و سوند هیستروگرافی انجام می گیرد. در SIS (saline infusion sonography) نیاز به آب نمک استریل می باشد که قبل از فرستادن امواج اولتراسوند وارد رحم می کنند. آب نمک استریل سبب مشخص شدن توده های غیر طبیعی می شود و به پزشک در بررسی های خود کمک می دهد. SIS در زنان باردار انجام نمی گیرد. چگونگی آماده شدن برای آزمایش سونوگرافی ترانس واژینال با مثانه خالی و یا نیمه پر انجام می گیرد. این آزمایش معمولا بدون درد می باشد. اگرچه ممکن است به علت ورود پروب به قسمت واژینال، فرد کمی احساس ناراحتی و فشار ناشی از پروب را داشته باشد.

انجام این تست به چه منظور صورت می گیرد ؟
- خونریزی های غیر طبیعی و مشکلات ناشی از قاعدگی
- بررسی توده های تخمدانی و کیست های آن
- بررسی انواع خاصی از مشکلات ناباروری در زنان
- بررسی های حاملگی های خارج رحمی

دردهای ناحیه لگن انجام این سونوگرافی در دوران بارداری به چه منظور صورت می گیرد ؟
- ارزیابی موارد سقط جنین های مکرر و یا جنین در معرض خطر
- گوش دادن به صدای ضربان قلب جنین در رحم مادر
- مشاهده و بررسی جفت
- مشاهده و بررسی علت خونریزی
- پایش رشد جنین در اوایل دوران بارداری
- مشاهده رحم در حال تغییر و یا در حال باز شدن هنگام زایمان زودتر از موعد تذکر :
سقط های سه ماهه اول از شایع ترین شکایات مراجعین به درمانگاه های زنان می باشد و زنان را دچار مشکلاتی نظیر باقیماندن محصولات حاملگی و خونریزی واژینال می نماید. بنابراین سونوگرافی ترانس واژینال برای بررسی این بیماران بسیار مفید است.

تذکر :
برخی از اختلالات که توسط این آزمایش مورد بررسی قرار می گیرد شامل موارد زیر می باشد: سرطان، عفونت، کیست، فیبروم ها، برخی از نواقص مادرزادی هنگام تولد و بررسی جفت. تذکر : تا کنون هیچ گونه گزارشی از ضرر به جنین و یا مادر در حین انجام این سونوگرافی به دست نیامده است، زیرا هیچ گونه تابش در این سونوگرافی وجود ندارد، تنها از اصوات با امواج فراصوت (خارج از محدوده شنیداری انسان) استفاده می شود.

این سونوگرافی چقدر طول می کشد ؟
معمولا انجام این سونوگرافی حدود سی دقیقه طول می کشد. البته این مدت بستگی به میزان وضوح تصویری دارد که بدست آمده است.
تذکر: اگر فرد نتواند فشار ناشی از پروب را در طول آزمایش تحمل کند بنا به صلاحدید پزشک، از داروهایی برای بیهوش شدن و یا رفع حساسیت او استفاده می شود. تذکر: اگر باردار هستید و نمی خواهید نوع خاصی از سونوگرافی را انجام دهید، حتما با پزشک متخصص زنان و زایمان راجع به انجام دادن و یا ندادن آن مشورت کنید. چه نوع فرکانسی برای این سونوگرافی استفاده می شود؟ معمولا فرکانسی که این سونوگرافی را با آن انجام می دهند 10 مگاهرتز می باشد. پروبی که این فرکانس را ایجاد می کند، از این طریق واژن به رحم و تخمدان نزدیک می شود و تصویر آنها بر روی مانیتور ایجاد می شود.