واريس بيماري است كه در طي آن ديواره وريدها دچار تورم و برآمدگي پياز مانند شود . اين مشكل به طور عمده در ديواره وريد هاي قسمت تحتاني ساق پا ديده مي شود . هر وريد يا سياهرگ داراي دريچه هاي كنترل كننده جريان خون است . واريس هنگامي رخ مي دهد كه اين دريچه ها دچار نارسايي شده باشند و به فعاليت طبيعي خود ادامه ندهند . يكي از علل به وجود آورنده اين حالت ، فشارهاي درون لوله گوارشي ، مثلا" به دليل ابتلا به يبوست، است.
بعضي از سياهرگ هاي واريسي به طور عميقي درون ساق پا قرار داشته و قابل مشاهده نيستند. واريس مي تواند منجر به كاهش تامين مواد مغذي براي پوست و ماهيچه شود و در نتيجه قانقاريا و زخم ايجاد كند . شيوع بالاي اين مشكل در كشورهاي غربي، سبب اتلاف زمان و هزينه بسيار جهت درمان آن شده است . در حالي كه در كشورهاي كمتر توسعه يافته، شيوع اين بيماري كمتر است. برخي از دانشمندان علت اين امر را تفاوت در عادات غذايي به ويژه مصرف فيبر بيشتر در كشورهاي كمتر توسعه يافته، مي دانند.
علامت اصلي اين بيماري درد و تورم خفيف در قوزك پا و بد منظره شدن ناحيه مبتلا به واريس است. برخي مواقع نيز هيچ علامتي مشاهده نمي شود. روش هاي درماني شامل پوشيدن جوراب هاي محكم مخصوص واريس و نشستن در حالتي است كه پاها در سطحي بالاتر از قلب قرار داشته باشند ( به طور مثال قرار دادن پاها بر روي يك صندلي در حالت نشستن و يا دراز كشيدن بر روي زمين ) در اغلب موارد براي برطرف كردن مشكل واريس ، عمل جراحي مورد نياز است. حالا بررسي مي كنيم كه چه غذاهايي مفيد هستند.
برطرف كردن يبوست گام نخست در بهبود اين بيماري است. يبوست فشار وارد بر سياهرگ هاي ساق پا را افزايش مي دهد و منجر به تشكيل واريس مي شود. رژيم غذايي غني از فيبر، سبب كاهش يبوست و پيشگيري از بروز واريس مي شود. براي حجيم كردن مدفوع و پيشگيري از يبوست، مصرف غلات صبحانه سبوس دار، نان سبوس دار، پاستا و برنج توصيه مي شود. غلات غني از فيبر نامحلول ، مدفوع را حجيم كرده و آب را در خود نگه مي دارند . مدفوع حاصل شده نرم تر و بزرگ تر بوده و آسان تر از دستگاه گوارش عبور مي كند، بدين ترتيب فشار كمتري به وريدهاي پا وارد مي شود.
اين نكته حائز اهميت است كه افزايش دريافت فيبر در رژيم غذايي بايد همراه با افزايش دريافت آب ، حداقل به ميزان ۶ ليوان در روز باشد. سبزيجات داراي برگ سبز و انواع كلم به وسيله تامين فيبر نامحلول ، به حجيم كردن مدفوع، كمك مي كنند. افزايش دريافت فيبر نامحلول به ويژه در طول دوران بارداري اهميت دارد ، چرا كه در اين زمان ، سطوح بالاي هورمون پروژسترون سبب آهسته كردن انقباضات روده بزرگ مي شود و احتمال بروز يبوست را افزايش مي دهد.مركبات به ويژه پرتقال و گريپ فروت ، همچنين شاتوت ، توت فرنگي ، فلفل دلمه و انواع سبزيجات داراي برگ سبز ، تامين كننده ويتامينC هستند. اين ويتامين براي حفظ استحكام كلاژن ضروري است. كلاژن ، ماده اي است كه به حفاظت از ديواره رگ ها كمك مي كند . فقدان ويتامينC در رژيم غذايي ، منجر به پارگي وريدهاي كوچك و بدتر شدن واريس وريد ها مي شود.
مصرف عصاره شاتوت در افراد دچار واريس سبب ، كاهش نشت ديواره نازك رگ هاي خوني مي شود . اين عصاره داراي آنتي اكسيدان هايي به نام آنتوسيانيدين است. آنتوسيانيدين ها به بهبود بافت پيوندي آسيب ديده ديواره وريدهاي متورم كمك مي كنند . مصرف ميوه شاتوت نيز اثر مشابهي در رفع اين مشكل دارد. مغز ها ، دانه ها و ماهي هاي روغني حاوي اسيدهاي چرب ضروري هستند . مصرف مقداري از اين غذاها به طور روزانه براي كمك به استحكام ديواره وريدها ضروري است.حال بررسي مي كنيم كه از مصرف چه غذاهايي بايد پرهيز كرد .
مارگارين ، روغن ها ، كيك ، شيريني، شكلات و بيسكويت سرشار از چربي بوده وتا مين كننده مقدار زيادي انرژي هستند كه احتمال افزايش وزن و واريس وريدي را افزايش مي دهند. هر غذايي كه به طور تجربي سبب بروز يبوست مي شود بايد به ميزان كمتر و يا به طور تركيبي همراه با غذاهاي ملين مصرف شود. (اصلي ترين مواد غذايي ملين شامل آلو ، انجير و زرشك است ). كاهش وزن اضافي براي افرادي كه اضافه وزن دارند ضروري است . فشار وارد به رگ ها در نتيجه حمل چربي اضافي بدن ، با افزايش خطر واريس مرتبط است. ورزش منظم به سوزاندن انرژي اضافي كمك ميكند.