جعبه سیاه بیماری اسکیزوفرنی

دکتر مطهره میردامادی [ متخصص اعصاب و روان ]آدرس وب سایت : www.dr-mirdamadi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، مجتمع گلدیس ، ورودی دوم ، طبقه دوم موبایل ۰۹۱۳۱۷۰۷۲۵۴ تلفن مطب : 31317558 - 031

برای نخستین بار دانشمندان موفق شدند یک فرایند مولکولی را در مغز مشخص کنند که در فعال شدن اسکیزوفرنی موثر است. این مطالعه در مجله علمی نیچر به چاپ رسیده است. پژوهشگرانی که در این مطالعه برجسته مشارکت داشته اند می گویند که کشف این مسیر ژنتیک به احتمال زیاد این موضوع را که به لحاظ عصب شناختی چه چیز در فرد جوان مبتلا به این اختلال ویرانگر موجب ایجاد مشکل میشود، آشکار میسازد.

پژوهشگران دریافتند که اگر فرد گونههای خاصی از ژنها را که در «هرس سیناپسی» موثر هستند به ارث برده باشد، احتمال ابتلای او به اسکیزوفرنی به شدت افزایش مییابد. هرس سیناپسی عبارت است از کاهش سالم آن دسته از اتصالات مغز که دیگر به کار نمیآیند در دوره نوجوانی. در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، یک تفاوت در موضع مشخصی در رشته دی ان ای باعث می شود که بیش از حد معمول سیناپس ها برای حذف شدن علامت گذاری شوند و در نتیجه فرایند هرس کردن از کنترل خارج میشود و ماده خاکستری مغز به شکلی غیر طبیعی از دست میرود.

یکی از همکاران این پژوهش به نام بث استیون موضوع را این گونه شرح میدهد: ژنهای دخیل در این مساله روی نرونها علایم «من رو بخور!» قرار می دهند. در فرد بیمار، آنها تعداد بیش از حدی از سیناپس ها را به این شکل علامت گذاری میکنند و این سیناپس ها «بلعیده» میشوند.
از سوی دیگر C4 و بسیاری ژن های دیگر در بخش کروموزوم 6 قرار گرفته اند که در سیستم ایمنی وظیفه اش از بین بردن عوامل آسیب زا و همچنین بقایای سلولی آنهاست. دانشمندان در این پژوهش دریافته اند که یکی از انواع C4، به نام C4A، بیشترین همبستگی را با خطر ابتلا به اسکیزوفرنی دارد.

بیش از 25 میلیون انسان در سراسر جهان، تحت تاثیر اسکیزوفرنی هستند، که بر اساس آمار سازمان جهانی سلامت، این تعداد 2 تا 3 میلیون امریکایی را شامل میشود. این بیماری که شدیدا موروثی است، یکی از شدید ترین بیماری های مغزی است که سالانه میلیارد ها دلار بار مالی برای این کشور تحمیل میکند.
صدها نظریه درباره اسکیزوفرنی برای سالها وجود داشته اند، امّا یکی از دیرپاترین رازها مربوط میشود به اینکه چگونه سه یافته مهم درباره این بیماری به یکدیگر ارتباط پیدا میکنند: اول نقش آشکار ملکول های ایمنی، دوم شروع اختلال به طور معمول در پایان نوجوانی و ابتدای بزرگسالی، و سوم نازکشدن قشر خاکستری مغز که در کالبدشکافی ها مشاهده میشد.

هایمن اظهار میکند: این اولین سرنخ جالب توجه و چه بسا مهمترین سرنخی است که تاکنون یافتهایم، امّا هنوز تا یافتن درمان قطعی دههها فاصله داریم. امید چیز فوق العاده ایست. امّا وعدهی دروغ نه !
منبع: واشنگتن پست به نقل از نیچر