دیابت و بارداری ( قسمت دوم )

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

مواد غذایی غنی از فیبرهای غذایی
توصیه می گردد سبزیهای غیر نشاسته ای (500 تا 600 گرم در روز هویج، اسفناج، لوبیا سبز، کاهو، گوجه فرنگی ...) فراموش نشود. ترجیحا اید آنها را روی شعله ملایم یا در بخار حاصل از آب خود آنها (شعله ملایم با گذاشتن در قابلمه روی آن) به نحوی که حداکثر صرفه جویی در افزودن چربی ها شود پخت.

رژیم در دیابت غیر وابسته به انسولین
رژیم غذایی باید شدیدا کم کربوهیدرات باشد ، مقدار دریافت کربوهیدرات ها باید روزانه حدود 150 تا 200 گرم، با حذف قندهای زود جذب (قند و شکر معمولی، عسل، مربا، شکلات، میوه های شیرین، میوه های خشک و شیرینی ها) باشد.لازم نیست رژیم غذایی کم انرژی باشد، کاملا برعکس باید رژیم پر انرژی باشد. رژیم کم انرژی را متخصصان شدیدا منع کرده، زیرا می تواند سبب؛ رشد کم جنین، ایجاد ستوز شود.

پروتئین رژیم در حد نرمال (5/1 گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن در روز)
قبلا پیشنهاد می شد قند (ادرار) 3 بار پس از صرف غذا در روز و هر 8 تا 15 روز قند خون در حالت ناشتا و پس از صرف غذا اندازه گیری شود. در حال حاضر این گونه اقدام می گردد.
- با استفاده از رژیم غذایی و استفاده از انسولین دیابت کنترل شود.
- با اندازه گیری قند خون و اندازه گیری قند از خون مویرگها توسط خود بیمار تعادل قند و دیابت کنترل شود.
- قند خون با روش های بیوشیمیایی بررسی و کنترل شود.
نکته ای که باید به آن توجه نمود این است، که با هر نوع دیابت در زن باردار باید مانند دیابت وابسته به انسولین اقدام نمود.

محورهای اصلی رژیم
- مقدار انرژی دریافتی نباید کمتر از 7500 کیلوژول (1800 کیلوکالری) باشد و حتی می توان 8500 تا 10000 کیلوژول (2000 تا 2400 کیلوکالری) انرژی بر حسب وزن و قد بیمار توصیه کرد.
- میزان پروتئین دریافتی حداقل باید 70 تا 90 گرم در روز باشد که قسمتی از آن توسط نیم لیتر شیر نیم چرب یا کاملا بدون چربی، و دو سهم پنیر کم چرب (کمتر از 50 درصد وزن بدون آب) تامین می شود. باقی مانده پروتئین رژیم به آسانی توسط 150 گرم گوشت (بدون چربی) یا ماهی (به دلخواه) و همچنین مواد غذایی گیاهی تامین می گردد.

کربوهیدرات ها
روزانه 180 تا 200 گرم کربوهیدرات طبق معادلین زیر مجاز است؛
معادلین مواد غذایی نشاسته ای برای 25 گرم کربوهیدرات
-50 گرم نان
-120 گرم سیب زمینی (وزن خام)
-35 گرم ماکارونی (وزن خام)
-30 گرم برنج، بلغور، عدس، آرد، نخود، (وزن خام)
- یک قرص کوچک نان شیرمال
-30 گرم نان قندی

معادلین میوه ها برای 15 گرم کربوهیدرات
-70 گرم انگور، موز، شربت بستنی
-100 گرم گلابی، سیب، گیلاس، آلو، میوه های روغنی
-130 گرم پرتقال، نارنگی، هلو، زرد آلو
-200 گرم توت فرنگی، تمشک، گریپ فورت

معادلین شیر برای 10 گرم کربوهیدرات
-200 میلی لیتر (1 لیوان ) شیر
-2 فنجان ماست
-300 گرم پنیر تازه
به غیر از فروکتوز میوه ها، قند های زود جذب را باید از رژیم غذایی حذف کرد.
-از جمله قند و شکر معمولی، شکلات، انواع شیرینی و شربت ها، مربا ها، آب نبات ها، لبنیات میوه ای، نوشابه ها، آبمیوه های تجاری، نوشابه های شکلاتی، بیسکویت و هر نوع شیرینی...
شیرین کننده های تجاری مانند ساکارین یا آسپارتام را بجای قند و شکر در مواد غذایی استفاده کنید. سوکروم 7 و سوکاریل که از سیکلامات سدیم تهیه می شوند هنگام پخت غذا پایدار هستند بنابراین می توان برای تهیه کمپوت از آنها استفاده کرد.

چربی ها
- مصرف چربی های حیوانی (پیه و دنبه)، گوشت چرب، گوشت همراه سس، ممنوع است فقط مصرف کره خام یا همراه با یک ماده غذایی گرم روزانه تا 25 گرم مجاز است.
- برای تهیه سالاد و پخت غذا باید از روغنهای مایع آفتابگردان، ذرت یا هسته دانه انگور و یا مارگارین خالص گیاهی استفاده شود.

سبزی ها
- سبزی های سبز (کاهو، خیار، لوبیا سبز، خیار چمبر، گوجه فرنگی و...) را می توان به مقدار دلخواه مصرف نمود. با وجود این باید به خصوصیت تحریک کنندگی بعضی از آنها (مانند تره، مارچوبه، تربچه و گیلاس) در مبارزه با عفونت های ادراری توجه کرد.

تحت نظر بودن
مراجعه هر 15 روز یک بار به پزشک این امکان را بوجود می آورد تا وزن، تعادل مجدد رژیم غذایی و تنظیم انسولین کنترل شود. هم زمان توجه به رشد جنین (ارتفاع رحم و سونوگرافی هر 4 تا 6 هفته یک بار) نباید فراموش گردد.اندازه گیری قند خون مویرگی توسط خود بیمار روزی سه بار باید انجام آنکه تعادل قند خون با تزریق انسولین (2 یا 3 بار در روز) برقرار شد. قند خون توسط خود بیمار کنترل گردد.