استرس گرمایی در ورزشکاران ( قسمت اول )

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

بهترین کار از لحاظ سلامت و بهداشت بدن ، جلوگیری از ایجاد آسیب گرمایی است. به هرحال ، اگر به علائم طبیعی استرس گرمایی ( تشنگی ، خستگی ، اختلالات چشمی و گیجی ) توجهی نشان داده نشود ، عدم جبران قلبی عروقی آغازگر یکسری علائم ناتوان کننده می گردد که به آن بیماری گرمایی اطلاق می شود. آن عوارض در میان افرادی که اضافه وزن دارند و یا تطابق درستی با گرما پیدا نکرده اند، شدیدتر است. بیماری گرمایی برحسب شدت اختلال شامل کرامپ های گرمایی، فرسودگی ناشی از گرما و گرمازدگی می باشد، اگرچه گاهی مرز مشخص و واضحی بین مراحل فوق وجود ندارد.

1) کرامپ های گرمایی ( Heat cramps ) :
کرامپ ( اسپاسم غیر ارادی عضله ) در حین یا پس از فعالیت فیزیکی شدید ، در گروه خاصی از عضلات ایجاد می شود. کرامپ احتمالا در نتیجه عدم تعادل در غلظت الکترولیت ها و نیز آب بدن رخ می دهد. نمک به علت تعرق زیاد، از دست رفته و احتمال درد عضلانی و اسپاسم ( خصوصا در عضلات شکم و اندامها ) افزایش می یابد.افزایش مصرف روزانه نمک همراه با مایعات کافی ( به میزان 20-15 گرم ) ، از احتمال ایجاد کرامپ می کاهد. در جریان کرامپ ، الزاما درجه حرارت بدن افزایش نمی یابد. برای جلوگیری از ایجاد کرامپ دو راه وجود دارد :
1) خوردن مقادیر زیاد آب
2) افزایش دریافت نمک چندین روز پیش از مسابقه ( با اضافه کردن اندکی نمک به غذاها ).

2) فرسودگی ناشی از گرما ( Heat exhaustion ) :
شایعترین بیماری گرمایی در میان افراد ورزشکار ، فرسودگی ناشی از گرماست و عموما در افراد تمرین ندیده ، تطابق نیافته با گرما و دهیدره ایجاد می شود. این عارضه معمولا در اولین اوج گرمای تابستانی و یا تمرین سخت اولیه در روزی گرم ایجاد می شود. علائم آن شامل نبض ضعیف و سریع ، فشارخون پایین در حالت ایستاده، سردرد ، تهوع ، گیجی و ضعف عمومی می باشد. شاید از میزان تعریق تا حدودی کاسته شود، اما دمای بدن به حد خطرناکی بالا می رود. در این حالت باید فعالیت بدنی فرد قطع شده ، به محیطی خنک انتقال یافته و وی مایع رسانده شود ( خوراکی یا تزریقی ).