سن هنگام یائسگی بصورت ژنتیکی تعیین میشود و سایر عواملی که قبلا مطرح بود از جمله نژاد و ... تاثیری ندارد و تنها عوامل توکسیک تخمدانی میتوانند انرا جلو بیاندازند مانند سیگار ، شیمی درمانی و رادیو تراپی و جراحی تخمدان و هیسترکتومی .
نارسایی زودرس تخمدان :
یائسگی قبل از ٤٠ سال می باشد و ایدیوپاتیک بوده و یا بدنبال مواد توکسیک ، اختلال کروموزومی و اختلال اتوایمیون رخ میدهد .یائسگی در واقع نارسایی اولیه تخمدان است و رویداد مرکزی نیست .بعد از دوره گذر از یائسگی بعلت پابرجایی استرومای تخمدان ، تولید اندرژن ادامه دارد و البته غلظت اندرژن در یائسگی کاهش می یابد .
دوره گذر از یائسگی :
با افزایش میزان FSH و مدت متغیر سیکلها می باشد و این دوره با اخرین سیکل قاعدگی پایان می یابد .
یائسگی :
از هنگام اخرین پریود قاعدگی تا ١٢ ماه بعد از ان تعریف میشود .
دوره بعد از یائسگی :
دوران بعد از آخرین قاعدگی است .
علایم وازوموتور
اغلب در یک تا دو سال بعد یایسگی میماند و ندرتا تا ١٠ سال .علائم شامل گرگرفتگی ، اختلال خواب ، دشواری در تمرکز و ناپایداری عاطفی است .در موارد مقاوم بدرمان حتما باید بیماریهای تیرویید بررسی گردد .
مکانیسم :
رویدادی مرکزی است که احتمالا از هیپوتالاموس اغاز میگردد و سبب افزایش حرارت مرکزی بدن ، سرعت متابولیسم و حرارت پوست میشود .تغییرات شیوه زندگی در کاهش علایم موثرند از جمله پایین نکاه داشتن دمای اطاق و پوشیدن لباس خنک و کاهش وزن و ترک استعمال سیگار .
درمان :
- فیتواستروژنها : کاهش شدت و دفعات گرگرفتگی
- کوهوش سیاه : کارایی احتمالا مشابه پلاسبو است .
- طب سوزنی
- ورزش و تنفس سریع و منظم
- استروژن سیستمیک : موثرترین روش موجود و تنها درمانی که Fda موافق است .زنان سالم و غیر سبگاری که در دوره گذر هستند و هنوز قاعدگی دارند میتوانند از OCP سود ببرند .دوزهای کم استروژن خوراکی و ترانس درمال هم موثرند و درمان همزمان با پروژسترون ضرورت دارد و کوتاهترین مدت باید از هورمون تراپی استفاده شود و دوز استروژن باید تدریجا قطع گردد .
- مهارکننده های انتخابی برداشت مجدد سرتونین و نوراپی نفرین : روش اصلی غیر هورمونی هستند اما FDA اپروو ندارند .( پاروکستین ، ونلافاکسین )
پاروکستین همزمان با تاموکسیفن در بیماران با کانسر پستان نباید استفاده شود .
- گاباپنتین
- دیفن هیدرامین در درمان بی خوابی موثر است .
اتروفی ادراری تناسلی :
علایم : خشکی واژن ، خارش ، دیس پارونی ، دیزوری و احساس فوریت ادرار . درمان با دوز کم استروژن واژینال است . درمان با استروژن واژینال علایم ادراری و عفونتهای راجعه ادراری را کاهش میدهند . تاثیر بر بی اختیاری ادرار مشخص نیست .مصرف لوبریکانتهای واژینال مانند استروگلید در دیس پارونی مفید است .
