سندروم خشکی چشم

دکتر بهرام اشراقی [ فلوشیپ پلاستیک و ترمیمی چشم ]آدرس وب سایت : www.dreshraghi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، چهارباغ بالا ، مجتمع كوثر 2 ، طبقه سوم ، واحد 527 تلفن مطب : 36205114 - 031

اغلب افراد احساس سوزش،احساس جسم خارجى داخل چشم شبيه دانه هاى ماسه و گاها اشکريزش بدنبال ان را تجربه کرده اند. مجموعه اين علائم به همراه قرمزى چشم نشانگر خشکى چشم مى باشند .موارد خفيف اين بيمارى بسيار شايع است و در مناطقى که اب و هواى خشک دارند بيشتر ديده مى شود.سطح چشم نسبت به خشکى بسيار حساس مى باشد و لازم است به صورت مرتب توسط اشک مرطوب نگه داشته شود . اشک در غده اشکى و ملتحمه توليد شده و توسط حرکت پلکها روى سطح چشم پخش مى شود و قسمتى از ان در برابر هوا تبخير مى شود.

خشکی چشم چیست؟

لايه اشکى از سه جزء چربى، موسين و لايه مايع تشکيل شده است . موسين و چربى مانع تبخير بيش از حد مايع مى شوند.با توجه به توضيحات فوق متوجه مى شويم که جهت عملکرد مناسب اشک، کميت و کيفيت مناسب لايه هاى ان بهمراه عملکرد مناسب پلک ضرورى است و اختلال در هر يک موجب بروز علائم خشکى چشم مى شود

علائم خشکی چشم

خشکى چشم علائم متنوعى دارد که مى تواند از سوزش و قرمزى چشم تا اختلال ديد، زخم قرنيه ، سوراخ شدن چشم و نابينايي متغير باشد . بنابراين درک صحيح از بيمارى و درمان به موقع ضرورى است.عوامل مختلفى مى توانند باعث خشکى چشم شوند ، شايعترين انها عدم عملکرد غدد مترشحه موسين در لبه پلک است. اين غدد بسيار کوچک هستند و به صورت خودبخود يا در اثر عوامل متعددى ممکن است دچار اختلال ترشح شوند.

اغلب افراد با افزايش سن دچار درجاتى از اختلال عملکرد اين غدد مى گردند. درمان اين امر تقريبا در تمام موارد خشکى چشم توصيه مى شود و نيازمند کمى پشتکار مى باشد.درمان شامل کمپرس گرم پلکها سه تا چهار بار در روز و سپس ماساژ لبه پلک به مدت يک تا دو دقيقه مى باشد. شستشوى لبه پلکها با شامپوهاى خاص يا شامپوى کودک نيز توصيه مى شود.

به جز اين مورد ، موارد متعددى از بيماريهاى التهابى يا غير التهابى وجود دارند که مى توانند غده اشکى را درگير نمايند و باعث خشکى چشم شوند : تومورها ، روماتيسم مفصلى و يا بيمارى شوگرن که معروفترين بيمارى اين گروه است. ضمنا مشکلات پلکى و ملتحمه اى نيز ( مانند عفونتهاى شديد ملتحمه و يا سوختگيهاى شيميايى ) مى توانند باعث خشکى چشم شوند .

درمان خشکی چشم

درمان بيمارى کاملا وابسته به علت مى باشد . ابتدا بيمار بايد توسط چشم پزشک ارزيابى شود و شدت اسيب وارده به چشم مشخص شود .

همچنین تغییر سبک زندگی مى تواند بر عارضه خشکی چشم بسیار موثر واقع شود . اجتناب از قرار گرفتن در برابر هواى ازاد، باد و گرد و خاک ، افزايش رطوبت منزل و اجتناب از مواد ارايشى مى توانند کمک کننده باشند .در موارد خفيف ناشى از اختلال عملکرد غدد موسين درمان قبلا ذکر شد ، در ساير موارد سعى در اصلاح بيمارى زمينه اى است که گاها نياز به جراحى نيز وجود دارد .

بيمارى زمينه اى مثل روماتيسم ممکن است با دارو کنترل شود.همزمان با تجويز انواع اشکهاى مصنوعى و پمادهاى مرطوب کننده سعى در جايگزينى اشک خواهد شد . در ضمن ،گاهى لازم است از خروج اشک از چشم نيز جلوگيرى شود که با بستن موقت يا دائمى مجارى خروج اشک و گاها دوختن لبه پلکها به هم ، در زمانى که قرنيه به علت خشکى در حال سوراخ شدن است ،ميسر است.

کدام اشک مصنوعى ارجح است ؟

اشکهاى مصنوعى مختلفى در بازار وجود دارند . نکته اول در انتخاب ،داشتن يا نداشتن ماده نگهدارنده است . فرمى که داراى ماده نگهدارنده است معمولا ارزانتر بوده و در بسته بندى معمول قطره هاى چشمى ديده مى شود .نکته مهم اين است که بهتر است اين قطره ها بيش از يک تا دو هفته استفاده نشوند، زيرا ماده نگهدارنده مى تواند اسيب رسان باشد.

نوع ديگر قطره ها بدون ماده نگهدارنده مى باشد و بسته بندى ان به صورت ويالهاى کوچک است که براى يکروز کافى مى باشد و بعد بايد دور انداخته مى شوند .اين نوع از قطره ها براى استفاده طولانى مدت مناسب هستند . بايد در نظر داشت اي قطره ها از نظر ترکيبى متفاوتند ، برخى حالت ابکى تر دارند و برخى حاوى مواد ژل مانند بوده و طول اثر بيشترى دارند که برحسب شدت خشکى چشم توسط پزشک انتخاب و تجويز مى گردند.