نکات کوتاه درماتولوژی یک

دکتر کامبیز بهشید [ پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drbehshid.ir
آدرس مطب : اصفهان دروازه شیراز ابتدای چهارباغ بالا نبش کوچه شهید مختاری ساختمان جم طبقه دوم تلفن مطب : 36630353 - 031

راز لیزر
* تولید لیزر و استفاده از آن قدمت چندان زیادی ندارد و همه داستان آن از قرن بیستم شروع میشود و اگر به تاریخچه آن نگاه کنیم نام یک ایرانی به نام پروفسور علی جوان نیز در زمره کسانی که در تولید و تکوین این تکنولوژی انقلابی نقش داشتند به چشم ما خواهد آمد. اهمیت لیزر از نظر دانش نظری فیزیک و اُپتیک یک طرف و اهمیت آن در صنعت و پزشکی از طرف دیگر.

لیزر در حیطه درمان پزشکی گاها معجزه آسا کارهایی را که حتی شاید غیر ممکن مینمود امکان پذیر ساخت.لیزر در شاخه های مختلف پزشکی کار برد دارد از جمله کاربرد زیادی در درماتولوژی.شاید بتوان ورود لیزر به درماتولوژی را نوعی انقلاب درمانی محسوب کرد که تاریخ این رشته پزشکی را به دو بخش قبل و بعد لیزر تقسیم کرده است. کار هایی با لیزر در درماتولوژی امکان پذیر شد که قبلا به سختی حتی قابل تصور بود. جوانسازی ، لیزر موهای زائد ، لیزر لکهای پوستی تنها بخشی از کاربردهای لیزر در این حیطه از پزشکیست.

اما راز لیزر چیست !؟
لیزر در واقع دسته ای از پرتوهای نور هستند که هم راستا و هم طول موجند. همه ما،نور چراغ قوه ای را که دیوار انداخته ایم را دیده ایم که قطر دایره نورانی نقش بسته بر دیوار چند برابر قطر سر چراغ قوه است این یعنی اینکه نور معمولی تمایل به واگرایی دارد و پرتوهای آن هرچه از منبع تولید دور میشوند فاصله بیشتری از هم می گیرند. لیزر از این نظر کاملا برعکس است یعنی پرتوها بعد از خروج از منبع نوری ازهم فاصله نمیگیرند و این یعنی انرژی نورانی و گرمایی در مبدا و مقصد به صورت یکسانی به واحد سطح میتابد. و خیلی ساده تر این یعنی با لیزردقت و قدرت نشانه گیری ما به صورت شگفت انگیزی بالا میرود. همان کاربردی از لیزر که در امور نظامی قدرت نشانه گیری اسلحه را بالا میبرد در پزشکی هم کارساز میشود. ما با لیزر میتوانیم ضایعه کوچکی را بدون آسیب به اطراف آن مورد هدف قرار دهیم. مثلا بدون لیزر برای برداشتن خال باید خال را کوتر یا جراحی کرد که در هر دو بافت اطراف هم آسیب میبیند و در نتیجه اسکار بیشتری باقی می ماند در حالی که با لیزر فقط خال بدون آسیب به اطرافش از بین میرود.

مکانیزمی دیگر برای لیزر
گرچه هدف گیری انتخابی لیزر کمک زیادی به جراحی های دقیق کرده است ولی همه تاثیر و کمک لیزر به این محدود نمیشود. دانشمندان دیگری علاوه بر خود پرتو لیزر به گیرنده آن هم توجه کردند. ملکولهای مختلف ویژگیهای مشخص و ثابتی در جذب نور و فوتونها دارند. در مقابل نور هر ملکول جاذب نور کروماتوفور نامیده میشود. ویژگیهای کروماتوفوری هر ملکول نسبت به ملکول دیگر متفاوت است که همین خاصیت امکان تخریب انتخابی یک ملکول بدون آسیب به ملکول کناری آن میگردد.

در واقع توجه به این مطلب که توسط دسته ای از محققان تحت عنوان تئوری selective photodermolysis مطرح شد انقلاب دیگری در درمان لیزر خصوصا در درماتولوژی ایجاد کرد. مثلا با توجه به این مساله امکان پذیر شد ویژگیهای لیزر طوری تنظیم گردد که در پوست فقط ملکول ملانین هدف گیری شود و بقیه ملکولها آسیب نبینند در نتیجه با لیزر امکان درمان لکها بدون برجا گذاشتن اسکار فراهم شد. قبل از لیزر هیچ روشی وجود نداشت که بتواند بدون آسیب به بافتهای کناری ریشه مو را هدف قرار دهد .ولی با عنایت به خاصیت انتخابی لیزر ملانین موجود در فولیکول مو بدون آسیب به بافتهای اطراف هدف گیری شد و در نتیجه برای اولین بار امکان تخریب ریشه مو بدون اسکار فراهم شد.

در نتیجه تمام راز کارایی لیزر به خاطر دو پتانسیل منحصر به فرد لیزر است :
۱.امکان تخریب دقیق و میلیمتری بافتها
۲.امکان تخریب انتخابی ملکولها
بنابراین در دستگاههای جدید لیزر با استفاده از فیلترهای مختلف و تغییر طول موج امواج لیزر تاثیر گذاری ان را انتخاب و به ارگان و یا سلول هدف حمله میکنند.