لوپوس بیماری هزار چهره

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

لوپوس سیستمیک (SLE) و لوپوس پوستی(DLE) نامیده میشود. این دو بیماری به هم نزدیکند و ممکن است هر دو با هم یا بدون دیگری بروز کنند. لوپوس پوستی معمولا افراد بالغ و جوان را درگیر میکند. نسبت ابتلا در زنان به مردان 2 به 1 است. ضایعات بصورت قرمز و گاهی ملتهب هستند. بتدریج ضایعات تحلیل میروند و به جوشگاه تبدیل میشوند. بندرت هم به جای تحلیل پوستی برجستگی ایجاد میشود که ممکن است با گوشت اضافه اشتباه گرفته شود.در این مرحله جوشگاه تیره میشود. در افراد با پوست تیره ممکن است جوشگاه تیره یا روشن باشد، ولی در افرادی که پوست خیلی روشنی دارند، ضایعات به رنگ خاکستری درمی آید.

همچنین احتمال اینکه پوست در محل جوشگاه ضخیم شود وجود دارد. مشکلی که در بیماری لوپوس پوستی وجود دارد این است که تشخیص آن در موارد خفیف بیماری دشوار است چون در مراحل اولیه بیماری ممکن است بثورات جلدی کهیر مانند ظهور کند که در آن تحلیل پوست با چشم معمولی دیده نمیشود ولی در نمونه برداری و زیر میکروسکوپ تحلیل سلولها شروع شده است. لوپوس ممکن است پوست را به صورت موضعی یا گسترده درگیر کند.

ضایعات پوستی موضعی
در لوپوس موضعی نواحی ای که در معرض آفتاب هستند، مانند لب پایین ، پشت گوشها ، گردن ، برجستگی بینی و... گرفتارند ولی شایعترین مکان گونه ها و تیغه بینی است که به شکل پروانه ای پوست صورت را گرفتار میکند. گاهی ضایعات باعث ریزش موی منطقه ای میشود. حتی ممکن است با بیماری آلوپسی آره آتا اشتباه گرفته شود. لوپوس روی لبها ضایعاتی به رنگ خاکستری و قرمزرنگ و ضخیم هستند که بیمار معمولا با دست یا دندان اقدام به کندن آن میکند.

ضایعات پوستی گسترده
در لوپوس گسترده نواحی وسیع تری از پوست مثل ناحیه سر و گردن ، ران ، پشت بازوها، بالای ران و... گرفتار است. گاهی لوپوس در موها گسترده است و کچلی نامنظمی ایجاد میکند.

تشخیص لوپوس
وقتی به لوپوس مشکوک می شویم، اولین آزمایش ، تعیین میزان آنتیبادی در بدن است. بالا رفتن آنتی بادی بدن نشانه آن است که فرد دچار بیماری خود ایمنی شده است. اگر این علامت همراه با لکوپنی یا کاهش گلبولهای سفید خون باشد و در نمونه برداری از پوست رسوب ایمون وگلبولین دیده شود، تشخیص لوپوس تقریبا قطعی است.

لوپوس پوستی خوشخیم است
در 95 درصد مواقع بیماری لوپوس پوستی به همان شکل باقی میماند. فقط 25 درصد موارد لوپوس سیستماتیک به آن اضافه میشود، اما وقتی بیمار به لوپوس پوستی مبتلاست و تحتدرمان هم است ولی ناگهان تب، درد مفاصل و وجود پروتئین در خون و... به آن اضافه میشود، علامت هشدار است و به احتمال زیاد لوپوس سیستمیک در راه است و باید به متخصص روماتولوژی ارجاع داده شود. ولی بیمارانی که از ابتدا لوپوس سیستماتیک دارند، معمولا به لوپوس پوستی هم مبتلا هستند.

کودکان هم مبتلا میشوند
کودکان بیشتر به لوپوس سیستمیک مبتلا میشود. هرچند زیاد هم شایع نیست. والدین معمولا با این شکایت مراجعه میکنند که کودک را بیرون از خانه بردیم و دچار آفتاب سوختگی شد. سوختگی پوست در آفتاب شهری مشکوک است. نوزادان دختر که از مادران مبتلا به لوپوس متولد میشوند، ممکن است آنتیبادی را از خون مادر دریافت کنند. این نوزادان با ضایعات پوستی متولد میشوند ولی بعد از 3-2 هفته بهبود مییابند.

بیماران باید تا آخر عمر تحت نظر باشند
بیماران مبتلا به لوپوس پوستی باید تا آخر عمر تحتنظر باشند و دارو مصرف کنند. مهمترین درمان برای لوپوس پوست دوری از آفتاب، گرما و سرمای زیاد، ضربه و... است. داروی اصلی برای مهار بیماری، کورتیکواستروییدها هستند. لوپوس به تنهایی در درازمدت باعث پوکی استخوان میشود. از آنجایی که بیمار سالها باید کورتون هم مصرف کند، احتمال پوکیاستخوان بیشتر میشود. به همین دلیل از همان ابتدا برای بیماران کلسیم و ویتامینD تجویز میشود. بیشتر بیماران با درمان‎های موضعی کنترل میشوند ولی یکی از مشکلات لوپوس این است که با قطع دارو عود میکند.

آمار جهانی نشان میدهد از هر 100 هزار نفر حدود 20 تا 240 نفر به بیماری لوپوس مبتلا میشوند. احتمال ابتلای خانمها به بیماری لوپوس 9 برابر بیشتر از آقایان است. از نظر محدوده سنی بیماران زن در سنین باروری قرار دارند؛ یعنی اوج بیماری از 15 تا 35-30 سال است. البته بیماری بعد از 50 سالگی هم ممکن است بروز کند ولی شدت آن مانند افراد جوان نیست. این بیماری ارتباط زیادی با سطح استروژن خون دارد. بیماری در مردان کمتر دیده میشود ولی شدت آن بیشتر است. (در بدن مردان نیز کمی استروژن وجود دارد.) بیماری لوپوس با نام بیماری هزارچهره شناخته میشود. بیماری خودایمنی، که در آن سلولهای ایمنی بدن دچار مشکل میشوند و علیه خود عمل میکنند. علت بروز لوپوس مانند هر بیماری خودایمنی دیگر ناشناخته است. بیماری لوپوس دو نوع است؛ سیستمیک و پوستی. لوپوس سیستمیک اعضای بدن و لوپوس پوستی، پوست را درگیر میکند.

نشانه های لوپوس سیستمیک
در لوپوس سیستمیک درگیری گسترده است. ممکن است قلب، ریه، سیستم گوارش، مفاصل و... درگیر شوند. در بعضی از بیماران علائم سرشتی مانند تب، کاهش وزن، بی اشتهایی و... ایجاد میشود. حتی ممکن است با آب آوردن ریه و لایه اطرف قلب نیز همراه باشد. حدود 50 درصد از بیماران دچار آب آوردگی ریه ممکن است فوت کنند. آب آوردگی ریه معمولا با عفونت ریه اشتباه گرفته میشود، اما خطری که بیمار را تهدید میکند، درگیری کلیه هاست. لوپوس در این مواقع پیشرفته محسوب میشود و گاهی لازم است بیمار شیمی درمانی شود. بیمارانی که درگیری کلیه دارند ممکن است با فشارخون بالا و تورم دست و پاها مراجعه کنند.تظاهرات دیگر بیماری لوپوس، مشکلات عصبی- روانی است. بیماریهای مزمن و درگیری در چند عضو تاثیر مخربی روی روان بیمار دارد. بعضی از بیماران دچار افسردگی شدید میشوند. حتی اقدام به خودکشی نیز در بعضی از آنها دیده شده است. سایر مشکلات عصبی مورمور شدن، تشنج، سکته مغزی و... است

زنان می توانند باردار شوند
زنان مبتلا به لوپوس میتوانند در دوره خاموشی بیماری باردار شوند ولی بیماران با درگیری کلیه نباید باردار شوند. بیماری لوپوس ، در حدود یکسوم از بارداریها شدت مییابد. بدن فرد مبتلا به لوپوس مملو از آنتی بادی است. آنتی بادیها به راحتی از جفت عبور میکنند و وارد بدن جنین میشوند. پس در آنجا نیز واکنشهایی از طرف بدن جنین دیده میشود. یکی از موارد مهمی که پزشکان به آن توجه میکنند، وضعیت قلب جنین است. به همین دلیل خانمهای باردار مبتلا به لوپوس به متخصصان قلب ارجاع داده میشوند تا وضعیت قلب جنین را بررسی کنند. گاهی هم نوزاد با بیماری پوستی متولد میشود. بیماری پوستی مدتی بعد از تولد از بین میرود. البته تولد نوزاد با وزن کم به دلیل مصرف داروها ممکن است دیده شود که البته مشکل خاصی محسوب نمیشود.

بیماری لوپوس آنقدرها هم خطرناک نیست
بیماری لوپوس در حال حاضر به بیماری کاملا کنترل شدهای تبدیل شده و موارد گفته شده مانند درگیری کلیه ، شیمی درمانی و احتمال فوت و... نباید باعث ترس بیماران شود، مگر اینکه بیمار دیر مراجعه کند یا از پیگیری و ادامه درمان منصرف شود. کیفیت زندگی بیماران نیز مانند افراد عادی جامعه است، اما این نکته را باید همه بیماران به یاد داشته باشند که مصرف دارو به هیچوجه نباید قطع شود. قطع دارو باعث شعله ور شدن بیماری خواهد شد. بعضی از بیماران بعد از مدتی تصمیم میگیرند، خودسرانه دارو را قطع کنند یا از داروهای سنتی و گیاهی و... استفاده کنند.

این کار اصلا توصیه نمیشود و تغییر دوز دارو نیز برعهده پزشکان است. ممکن است برای یک بیمار دارو را بصورت روزانه و برای بیمار دیگر هر هفته یکبار تجویز کنند. بیماری ممکن است بعد از چند سال جای دیگری را درگیر کند و درمان مداوم لازم است. همه بیماران باید به تاریخ ویزیت بعدی که پزشک توصیه میکند، توجه کنند. تماس با پزشک به هیچوجه نباید بهطور کامل قطع شود. همچنین به بیماران توصیه میشود استرس خود را کنترل کنند و نگران نباشند. استرس میتواند شرایط بیماری را وخیم تر کند.