شپش و راه درمان

دکتر کامبیز بهشید [ پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drbehshid.ir
آدرس مطب : اصفهان دروازه شیراز ابتدای چهارباغ بالا نبش کوچه شهید مختاری ساختمان جم طبقه دوم تلفن مطب : 36630353 - 031

شپش در واقع نوعی حشره ریز است که به صورت اجباری در بدن انسان زندگی میکند یعنی این که در بیرون بدن انسان این حشره قادر به زندگی نیست و ظرف یک روز میمیرد.

شپش چند نوع است ؟
سه نوع:شپش سر. شپش بدن. شپش ناحیه عانه(یا ناحیه تناسلی)
شپشی که در جامعه ما شایع شده شپش سر است و از این به بعد هرگاه صحبت شپش را بدون تعیین نوع آن کردیم منظورمان شپش سر میباشد

علت ابتلا به شپش چیست ؟
شپش فقط از طریق انتقال فرد آلوده به سالم انتقال میابد .پس علت آلودگی به شپش را نباید کثیفی و عدم رعایت بهداشت دانست بلکه هرکس آلوده شده حتما آنرا از فرد دیگری گرفته است.

شپش چگونه انتقال میابد ؟
شپش حشره ای است که قادر به پرواز نیست بلکه فقط با راه رفتن جابجا میشود. به دو صورت منتقل میگردد.
۱. انتقال مستقیم : در این حالت تماس مستقیم موی سر افراد یا بچههایی که شپش دارند با افراد سالم، باعث انتقال آن میگردد.
۲تماس غیر مستقیم : در این حالت ماندن حشره یا تخم آن روی اشیاء مثل شانه ،روسری،ملافه،فرش و تماس فرد دیگری با آن، سبب سرایت بیماری میگردد.
اینجاست که باید بدانیم حشره بیرون بدن انسان یک روز میتواند زنده بماند و تخم آن تا دو هفته قابلیت تبدیل شدن به شپش را دارد.

آیا شپش موجب انتقال بیماری میشود ؟
خیر شپش سر باعث انتقال هیج بیماری واگیری نمیشود.

چرخه زندگی حشره :
حشره در حالی که از پا به مو ها چسبیده در پوست سر از خون انسان ، تغذیه میکند .طول دوره زندگی حشره بالغ حدودا ۳۰روز است حشره ماده در دوره زندگی خود ۳تا ۶تخم میگذارد
واز تخمها ظرف ۸تا۹روز نوزاد شپش خارج میگردد و بین حدود ۹تا ۱۲ روز طول میکشد تا نوزاد شپش بالغ گردد. شپش و تخم آن در دمای حدود ۵۵درجه سانتی گراد از بین میروند. شپش بیرون بدن انسان به مدت یک روز و تخم آن به مدت ۱۴روز توانایی زنده ماندن دارند.

چگونه شپش را تشخیص دهیم ؟
تشخیص شپش معمولا راحت است :
اگر خود حشره یا تخم ( رشک ) آن را ببینم تشخیص قطعی است. حشره بالغ معمولا به لابلای موها و روی پوست سر پناه می برد در نتیجه اغلب به چشم نمی آید ولی رشک ها به صورت دانه های ریز سفیدی که بی شباهت به شوره نیستند دیده میشودولی تفاوت اصلی آنها با شوره این است که بر خلاف شوره ،این ها سخت و محکم به مو چسبیده اند و با تلنگر جدا نمیگردند .در اینجا امکان دارد رشک با مشکلی دیگر که از نظر ظاهر مشابه تخم شپش است ولی در اصل چیز دیگری است اشتباه گردد و آن چیزی نیست جز غلاف مو: غلاف مو شبیه رشک به ساقه مو چسبیده است و همچون رشک با تلنگر زدن به ساقه مو ،از آن جدا نمیشود لذا احتمال زیادی دارد که با رشک اشتباه گردد ولی غلاف مو را چگونه بشناسیم؟
غلاف مو دور تا دور ساقه مو را گرفته در حالی که رشک از کنار به مو چسبیده است و اگر غلاف مو را با دست بکشیم راحت از ساقه مو جدا میشود ولی رشک به راحتی جدا نمیگردد.

درمان :
درمانها دو دسته اند :
الف . درمانهای شیمیایی یعنی آنها که نوعی حشره کش مجاز دارند.
ب. درمانهای فیزیکی مثل وازلین،روغنهای گیاهی مثل روغن بادام یا روغن زیتون،سُس مایونز درمانهایی هستند که با غوطه ور کردن حشره ،اجازه نمیدهند اکسیژن و هوا به آن برسد در نتیجه باعث خفگی حشره میگردند .این درمانها برای موثر بودن باید ۶ تا ۸ ساعت روی سر باقی بمانند. این نوع درمانها نیز فقط روی خود حشره (و نه رشک آن) موثرند.

چند بار شامپو یا درمان فیزیکی استفاده گردد :
در مورد استفاده از شامپو و یا درمانهای فیزیکی باید بدانیم درمان باید ۷روز بعد دوباره تکرار گردد. چرا که همان طور که آمد درمانها روی رشک ها تاثیر ندارند و رشک های فعلا موجود طی یک هفته بعد تبدیل به نوزاد شده و از تخم بیرون میآیند.لذا درمان یک هفته بعد در از بین بردن آنها بسیار لازم خواهد بود . از آنجا تجويز دارو بدون معاينه بيمار كار صحيحي نيست از ذكر اسامي داروها خودداري مي شود