شالازیون و گل مژه

دکتر سیروس بخت آور [ متخصص چشم پزشکی ]آدرس وب سایت : www.drbakhtavar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، آمادگاه ، ساختمان آژند ، بلوک بی3 ، طبقه سوم ، واحد 301 تلفن مطب : 32240818 - 031

اصطلاح شالازیون از یک کلمه یونانی به معنی تورم کوچک گرفته شده است. این عارضه در اثر التهاب مزمن غدد کوچک تولیدکننده چربی (غدد میبومین) که در پلکهای بالا و پایین قرار دارند به وجود میآید. این تورم کیستیک، برجستگی کوچکی در زیر پوست پلک بوده که در نتیجه انسداد مجرا و تجمع مواد ترشح شده در این غدد ایجاد میشود . شالازیون معمولاً یک واکنش التهابی در برابر ترشحات چربی بهدام افتاده میباشد و باکتری در ایجاد آن نقشی ندارد, هرچند ممکن است شالازیون به طور ثانویه دچار عفونت باکتریایی شود.

تورم کیستیک در زیر پوست پلک فوقانی در اثر انسداد مجرای خروجی غدد میبومین

نمای شالازیون از داخل پلک به شکل ورم زیر ملتحمه
شالازیون با تورم بدون درد روی پلک شروع شده که ممکن است با قرمزی نیز همراه باشد. پس از چند روز این علایم ناپدید شده و تنها یک برجستگی سفت بدون درد روی پلک به جا میماند. در بعضی از موارد بزرگ شدن توده شالازیون با فشار روی چشم باعث آستیگماتیسم و کاهش دید می‎شود.

درمان شالازیون
اگر چه شالازیونهای کوچک و بدون علامت ممکن است خود به خود برطرف شوند ولی در اکثر موارد بدون درمان بهبود نمییابد. با توجه به اینکه عامل عفونی نقشی در ایجاد شالازیون ندارد از آنتی بیوتیک در درمان این بیماری استفاده نمی‎شود. درمان اصلی کمپرس گرم بوده که با شیوه های گوناگون مورد استفاده قرار میگیرد. سادهترین روش، قرار دادن پارچه حولهای تمیز و نمناک شده با آب گرم بر روی پلک بسته 3 تا 4 بار در روز (هر بار به مدت 5 تا 10 دقیقه) میباشد. ماساژ پلکها به سمت لبه آن با حوله گرم و یا با نوک انگشت باعث تسریع روند بهبودی می‎شود. در موارد مقاوم استفاده از جراحی برای درمان شالازیون اجتناب ناپذیر است. جراحی از بخش داخلی پلک انجام شده و نیازی به زدن بخیه نیست .

خارج کردن شالازیون با روش جراحی از پشت پلک
شالازیون به خوبی به درمان پاسخ میدهد. افراد با مشکل زمینه ای بلفاریت، مستعد تشکیل دوباره شـالازیون بوده که در این موارد رعایت طولانی مدت بهداشت لبه پلکها توصیه می‎شود. عمل جراحی مکرر برای درمان شالازیــون باعث ایجاد اختلالات اشکی و مشکلات دیگر شده و نباید انجام گیرد. نمونهبرداری (بیوپسی) در موارد تکرار شونده شالازیون در یک ناحیه به خصوص در افراد مسن، برای بررسی از نظر مشکلات جدیتر توصیه می‎شود.

گل مژه
گلمژه عفونت التهابی حاد فولیکول مژه بوده که باعث تورم قرمز رنگ دردناکی در نزدیکی لبه پلک می‎شود و ممکن است با شالازیون اشتباه گرفته شود . گلمژه در اکثر موارد طی یک هفته بهبود مییابد. گلمژه معمولاً در بخش خارجی پلکها ایجاد شده ولی گاهی قسمت داخلی پلکها را نیز درگیر مینماید.

تورم لبه پلک همراه با قرمزی و درد
استفاده از کمپرس گرم در روزهای اول علاوه بر تسکین درد باعث سر باز کردن گلمژه و تخلیه ترشحات چرکی نیز می‎شود. با توجه به وجود عامل میکروبی در این بیماری استفاده از قطرههای آنتیبیوتیک توصیه شده است. همانند شالازیون رعایت بهداشت لبه پلکها در پیشگیری از ایجاد این عارضه نقش موثری دارد.