دکتر سید سلمان فاطمی - متخصص داخلی مغز و اعصاب

تکامل ساختار رگهای مغزی از ماهی ها تا انسان

دکتر سید سلمان فاطمی [ متخصص داخلی مغز و اعصاب ]آدرس وب سایت : www.dr-salmanfatemi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول تلفن مطب : 32223328 - 031

مغز انسان، این اندام پر اشتها و پرخور که به تنهایی بخش عظیمی از انرژی و اکسیژن موجود در خون را مصرف میکند، نیازمند سیستم زه کشی بزرگی است.و این دقیقا مانند یک زمین بیابانی است که بخواهید آن را تبدیل به مزرعه پر باری کنید. آبیاری بی هدف و کور این مزرعه، شاید برای کاشتن برنج خوب باشد ولی هرگز برای کاشت درختان رنگارنگ با میوه های متنوع، مناسب نیست.

مغز، شبیه مزرعه ای است که میوه های گوناگونی دارد. بخشی از آن مسئول بینایی است و بخش دیگر، مسئول لمس کردن و یا بوییدن و یا اندیشیدن و تفکر است و دهها بخش دیگر که از مغز، مزرعه ای پر از محصولات رنگارنگ می سازد.چنین مزرعه ای به آبیاری بسیار پیچیده یا به بیان دیگر به خون رسانی بسیار پیچیده ای نیاز دارد. قسمتهای مختلف مغز نیازهای متفاوتی از نظر مصرف اکسیژن و انرژی دارند.

رگهای مغزی در انسان :
شاخه های پشتی به مخچه یا قسمت بینایی از عروق ورتبرال و بازیلار منشأ می گیرد.کاروتید دو شاخه بزرگ رگهای جلویی و میانی مغز(middle cerebral artery و anterior cerebral artery) را میسازد و اینها مسئول خونرسانی به قسمتهای میانی و بین دو نیم کره، در مغز هستند.

middle cerebral artery
در حقیقت قسمت بزرگ شده شاخه هیپرتروفیک پرفوران anterior cerebral artery است که در انسان تقریبا به صورت تاخیری ایجاد شده است. در موجودات ابتدایی تر مثلا در ماهیها اصلا این شریان وجود ندارد یا در پستان داران دیگر این شریان، کوچک است. وظیفه مهم این شریان، کنترل حرکات و حس دست و صورت در سمت مقابل و صحبت کردن و درک کلام طرف مقابل است. قابل درک است چرا این شریان در انسان بزرگتر از موجودات دیگر است. انسان دو پا که باید با دستان خود کار کند، نیامند خون رسانی بیشتری به قسمتهای مربوط به دست است و این قسمتها بخش بزرگی از مغز را در کناره های قسمت جلویی- میانی مغز تشکیل میدهد. به علاوه قدرت درک صحبت کردن در انسان، نیازمند بخش نسبتا بزرگی در مغز است و این قسمتها به وسیله شریان میانی middle cerebral خون می گیرد.

در پستانداران، بزرگ شدن مخچه و بخش پشتی مغز، فشار زیادی را بر کاروتید وارد میکند. در پستانداران ابتدایی تر مانند گوسفند، خود کاروتید میتواند تا حدی خونرسانی قسمت پشتی را هم انجام دهد ولی در پستانداران بالاتر مانند میمون یا شامپانزه و انسان، به دلیل بزرگ شدن مخچه و قسمت پشتی مغز، عروق نخاع باید در خون رسانی پشت مغز و مخچه نقش ایفا کنند تا مخچه بزرگ این موجودات بتواند زنده بماند و وظایف حساس خود را انجام دهد. (جهت مطالعه وظایف مخچه در انسان به قسمتهای قبلی همین کانال مراجعه شود).

در این حالت، جریان خون پشتی که در موجودات ابتدایی، به سوی قسمت جلوی سر در شریان بازیلار است، تغییر جهت میدهد و تبدیل به جریان خونی میشود که از قسمت جلوی سر دور می گردد.(خونرسانی برجسته به مخچه در انسان که مشابه آن را در موجودات ابتدایی نمی بینیم)بیشترین نقش سیستم خون رسانی ستون مهره ها یا ورتبرال، در انسان دیده میشود و شریان posterior cerebral artery و دیگر عروق خونرسان به پشت مغز، به جای آنکه از شریان کاروتید جدا شود از شریانهای ورتبروبازیلار جدا می شوند.

گاهی خونرسانی posterior cerebral artery از شریان کاروتید در انسان- که به وسیله شریانهای ارتباطی پشتی انجام می شود- از دوره جنینی باقی نمی ماند که این حالت اگر باشد، همیشه یکطرفه است و میتواند یک میراث تکاملی از نخستیها را در انسان نشان دهد .خود شریان anterior cerebral artery که میراثی از مغز کوچک موجودات پیش از انسان است میتواند در انسان تغییرات زیادی داشته باشد . مثلا گاهی به جای دو شریان ACA، یک شریان وجود دارد و این شبیه شریان بازیلار منفرد در قسمت پشتی مغز است. در حیوانات مانند سگ و دیگر نخستیها وجود چنین شریان منفردی در قسمت جلوی مغز یک پدیده طبیعی است ولی در انسان، طبیعی نیست و به دلیل آن که جریان خون دو قسمت چپ و راست، به داخل یک شریان می ریزد، می تواند منجر به تخریب دیواره شریان شود و در ایجاد انوریسم نقش داشته باشد.

گاهی خونریزی مغزی خودبخودی، در یک فرد جوان به علت همین شریان ACA منفرد است.گاهی عدم ارتباط دو شریان ACA به دلیل نبود شریان ارتباطی است.دو شریان anterior cerebral artery راست و چپ، خون رسانی به قسمت جلویی و داخلی دو نیمکره را بر عهده دارند. از وظایف مهم این شاخه شریانی، حرکت و حس در پاها و کنترل ادرار و مدفوع و در انسان مهار برخی رفلکسهای دوره نوزادی مانند رفلکس چنگ زدن است
http://neuroangio.org/neurovascular-evolution/


درباره این موضوع مطالب دیگر را هم مطالعه نمایید

کاشت مو و هر آنچه باید درباره آن بدانید

دکتر پارسا نوایی [ پوست ، مو و زیبایی ]

درمان و توانبخشی بعد از سکته مغزی

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]

بهترین روشهای درمان زگیل تناسلی

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]

تزریق ژل هیالورونیک اسید به زانو برای درمان درد و آرتروز زانو

آقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]

روشهای کمک باروری

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]

اگر لب شما هم تبخال میزند این مطلب را بخوانید

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]

رعایت 8 نکته قبل از لیزر موهای زائد

دکتر رامین مدرسی [ پوست ، مو و زیبایی ]

چگونه می توان برای سونوگرافی داپلر اماده شد ؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]

اصول مراقبت از پوست در فصل بهار

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]

دلایل شایع مشکلات غذایی در کودکان

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]

ادامه درمان فتق

دکتر عباسعلی نصر اصفهانی [ متخصص جراحی عمومی ]

درمان فتق

دکتر عباسعلی نصر اصفهانی [ متخصص جراحی عمومی ]

فتق چیست

دکتر عباسعلی نصر اصفهانی [ متخصص جراحی عمومی ]

لیزر درمانی مؤثر برای رفع لک های صورت

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]

علت درد استخوان ساعد دست

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]

شناسایی و تشخیص انزال تاخیر یافته

دکتر میترا مولائی نژاد [ متخصص سلامت جنسی و باروری ]

آستین طبی لنف ادم چیست و چه کاربردی دارد؟

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]

رادیولوژی مداخله ای یا اینترونشنال چیست و چه کاربردی دارد؟

آقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]

درمان انواع اسکولیوز

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]

درباره تغییر و اصلاح سبک زندگی بیشتر بدانید

دکتر پونه دورودی [ کوچینک سلامت و زیبایی ]

درمان پیری و رفع چروک های دست با تزریق چربی

دکتر راضیه ایرجی [ متخصص پوست و مو ]

هماتوم یا شکستگی لاله گوش چیست ؟

دکتر علی رفسنجانی [ جراحی پلاستیک و زیبایی ]

برای خط اخم چند سی سی ژل لازم است؟

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]

سندرم خستگی مزمن (CSF) چیست و چگونه رفع میشود؟

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]

بوتاکس؛ کاربردها، نحوه تزریق، عوارض، مراقبتها، هزینه

دکتر پارسا نوایی [ پوست ، مو و زیبایی ]

چگونه زنان مبتلا به واژینیسموس و همسرانشان می توانند از نظر جنسی رشد کنند؟

دکتر میترا مولائی نژاد [ متخصص سلامت جنسی و باروری ]

فول بادی و توتال بادی در لیزر شامل چه قسمت هایی میشوند؟

کلینیک پوست صدف [ پوست ، مو و زیبایی ]

بعد از بیوپسی پستان به چه مراقبتهایی نیاز است؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]

کاتتر چیست و کاتتر گذاری چه کاربردی دارد؟

آقای امید ترکاشوند [ خدمات پزشکی در منزل ]

آیا کاشت ابرو برای آقایان خوب است؟

دکتر محسن سلیمانی [ پوست و مو ]

رادیوگرافی برای تشخیص آبسه دندان

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]

روشهای درمان متخصصان طب فیزیکی برای ضعف رفتن دست

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]
دکتر سید سلمان فاطمی - متخصص داخلی مغز و اعصاب
دکتر سید سلمان فاطمی

متخصص داخلی مغز و اعصاب


www.dr-salmanfatemi.ir
دکتر مجید حقیقت - متخصص کلیه و مجاری ادراری
دکتر مجید حقیقت

متخصص کلیه و مجاری ادراری


www.drhaghighat.ir
دکتر محمد اعظمی - متخصص رادیولوژِی
دکتر محمد اعظمی

متخصص رادیولوژِی


www.radiologymarkazi.ir
دکتر عنایت الله ایزدی - متخصص کلیه و مجاری ادراری
دکتر عنایت الله ایزدی

متخصص کلیه و مجاری ادراری


www.izadidr.ir
دکتر غلامرضا سیف - متخصص رادیولوژی و سونوگرافی
دکتر غلامرضا سیف

متخصص رادیولوژی و سونوگرافی


www.drseif-radiology.ir
دکتر سلمان فلاح - متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
دکتر سلمان فلاح

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی


www.drsalmanfallah.ir
دکتر پیمان صالحی - متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری
دکتر پیمان صالحی

متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری


www.drsalehi.ir
دکتر رضا رباطی - متخصص پوست و مو
دکتر رضا رباطی

متخصص پوست و مو


www.drrobati.ir
دکتر شهریار لقمانی - فوق تخصص جراحی پلاستیک
دکتر شهریار لقمانی

فوق تخصص جراحی پلاستیک


www.drloghmani.ir
دکتر بهرام اشراقی - فلوشیپ پلاستیک و ترمیمی چشم
دکتر بهرام اشراقی

فلوشیپ پلاستیک و ترمیمی چشم


www.dreshraghi.ir
دکتر لادن ناظمی - پوست ، مو و زیبایی ، لیزر درمانی
دکتر لادن ناظمی

پوست ، مو و زیبایی ، لیزر درمانی


www.doctornazemi.ir
دکتر امیر منصور شیرانی - متخصص بیماریهای دهان و دندان
دکتر امیر منصور شیرانی

متخصص بیماریهای دهان و دندان


www.doctorshirani.ir
گروه نرم افزاری پزشک آنلاین | مجری پروژه های مبتنی بر وب در حوزه سلامت و بهداشت