بیماری دست ، پا و دهان چیست ؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

نام جالب این بیماری دست ، پا ، دهان است. این بیماری خفیف قابل انتقال ویروسی ، در کودکان کم سن شایع است و با زخم های دهانی شبیه آفت و راش های پوستی بیضی شکل تاولی روی کف دست و پا همراه می شود. کوکساکی ویروسها ، بخصوص کوکساکی ویروس a16 مسبب ابتلا به آن است. این بیماری در نوجوانها و بزرگسالان هم دیده شده است.

گاه در بزرگسالان علامتی وجود ندارد اما فرد میتواند ناقل باشد. این بیماری علایم دیگری جز علایم پوستی هم دارد. تب، گلودرد ، بیحالی ، ضایعات قرمز تاول مانند روی زبان و لثه و داخل گونه ها در مخاط دهان، راش قرمز بیضی شکل روی باسن و کف دست و پا و در شیرخواران و کودکان نوپا ، ناآرامی و کاهش اشتها از علایم این بیماری است.

دوره این بیماری ویروسی متفاوت است. دوره کمون بین 3 تا 6 روز طول میکشد. تب از علایم اولیه است. بعد کودک دچار گلودرد و کاهش اشتها م یشود. یک تا دو روز بعد از تب ، ضایعات جلوی دهان و گلو و راشهای پوستی روی باسن و کف دست و پا ظاهر می شود . نکته مهم اینکه این بیماری خطرناک نیست . خطرناکترین عارضه آن کم آبی ، بخصوص در کودکان است زیرا بدلیل گلودرد کودک از نوشیدن آب خودداری میکند. به ندرت این ویروس می تواند ضایعات مغزی ایجاد کند و باعث آنسفالی و مننژیت شود.

«دست، پا، دهان» مسری است. البته انتقال دهانی کوکساکیویروس عامل اصلی انتقال عفونت است و ویروس از طریق ترشحات بینی، گلو یا بزاق و قطرات تنفسی هنگام سرفه یا عطسه منتقل میشود. البته ویروس از طریق مدفوع و مایع تاولها هم میتواند منتقل شود بنابراین استفاده از دستکش برای جلوگیری از سرایت آن به دیگران کافی نیست.ملاحظاتی باید حتما صورت گیرد. در مهد و کودکستان معمولا «دست، پا، دهان» به سرعت شایع میشود.

بیماری در هفته اول کاملا مسری است و ویروس تا هفته ها در بدن میماند و میتواند باعث آلودگی شود. برای پیشگیری، استفاده از ماسک و دستکش در فرد مبتلا و تا جای ممکن ایزوله کردن این افراد و ضدعفونی سطوح مخصوصا در اماکن عمومی با محلولهای ضدعفونی کننده و آموزش بهداشت به کودکان و والدین بسیار مهم است.«دست ، پا ، دهان» در کودکان زیر 10 سال شایعتر ، در کودکان زیر 5 سال خطرناکتر و احتمال همه گیری آن شدیدتر است. از آنجا که بدن کودکانی که مبتلا میشوند، برای مقابله با ویروسها آنتی بادی ترشح می کند ، در برابر آن ایمن می شوند و دیگر به این بیماری مبتلا نخواهند شد.

درمان بیماری دست پا دهان :

درباره درمان این بیماری نمیتوان حرف زیادی زد. این بیماری که بیشتر در تابستان و پاییز شایع میشود، درمان اختصاصی ندارد.شستشوی مرتب دستها و پرهیز از تماس مستقیم با افراد مبتلا برای پیشگیری از سرایت کافی است. اگر کودک دچار کم آبی شده، باید مایعات به او داد و حتی به او سرم وصل کرد. برای کاهش خارش هم میتوان از پمادهای موضعی یا داروهای خوراکی استفاده کرد.

بیماری دست، پا، دهان گاهی با بیماری مولوسکوم اشتباه گرفته میشود. مولوسکوم نوعی بیماری ویروسی است که با ضایعات برجسته کوچک و بزرگ که سفید یا همرنگ پوست هستند، ظاهر میشود. وسط این ضایعات فرورفته است که اصطلاحا به آن «ناف ضایعه» میگویند. این ضایعات گرد هستند و داخل آنها مایع ژله مانند سفیدی وجود دارد که در تماس با سایر نقاط بدن باعث سرایت بیماری میشود. اندازه ضایعات از نوک یک سوزن تا یک نخود متفاوت و گاهی قرمز رنگ و ملتهب است که البته نشانه عفونت نیست و علامت بهبود عارضه است. ضایعات ابتدا سخت هستند و به مرور نرم میشوند. این بیماری بیشتر در کودکان شایع است، اما در بزرگسالان در نواحی تحتانی شکم، ران و باسن هم دیده میشود و با روابط جنسی قابل سرایت است.

ضایعات در کودکان بیشتر روی تنه و اندامها ظاهر میشود. این ضایعات در کودکان مبتلا به اگزمای آتوپیک به صورت منتشر دیده میشود. زمان نهفتگی این بیماری بین 2 تا 6 ماه است و مصرف مواد غذایی حساسیتزا یا تماس با مواد آلرژن و مصرف داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی میتواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. قدرت سرایت این بیماری بسیار بالاست و به واسطه لمس کردن محیط آلوده منتقل میشود. در صورتی که فرد سالمی با اسباببازی، لباس یا حوله فرد مبتلا تماس داشته باشد، مبتلا میشود.

ضایعات را نباید خراشید و زخمی کرد. این بیماری بعد از یک دوره چندماهه یا چند ساله خودبخود برطرف میشود، ولی در کسانی که دچار ضعف سیستم ایمنی یا به ایدز مبتلا هستند، ممکن است بیماری گسترده شود و مشکل ایجاد کند. برای تشخیص دقیق نمونهبرداری لازم است. این بیماری درمان خاصی ندارد، ولی اگر طی 6 ماه علائم رفع نشد میتوان از داروهای موضعی یا لیزر استفاده کرد. برای جلوگیری از انتشار بیماری باید نکات بهداشتی را رعایت کرد و در رابطه جنسی از کاندوم کمک گرفت.