خلاصی از انواع آکنه و درمان جوش

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

مشکلی که آغازش معلوم و پایانش نامعلوم است
کومدون ضایعاتی متورم بدون التهاب و قرمزی است، در صورتی که آکنه ضایعاتی با التهاب، تورم و قرمزی و گاهی عفونی است که بهدلیل ترشح بیش از حد غدد چربی ایجاد میشود. تقریبا هر نوع آکنهای از سنین بلوغ به بعد شروع میشود، ولی انتهای بیماری معلوم نیست. در بعضی افراد یک سال بعد و در بعضی افراد نیز سالها حتی بعد از 40 سالگی نیز مشاهده میشود. آکنه نباید بدون درمان رها شود. در این صورت ممکن است باعث ایجاد لکه، اسکار یا جوشگاه، فرورفتگی و... شود که از بین بردن آنها کمی دشوار است. برای درمان آکنه باید نوع و شدت آن مشخص شود. آکنه بیشتر در افرادی دیده میشود که پوست چربی دارند.

چربی پوست جاذب آلودگیهای محیطی است و ممکن است تیرهتر شود. کثیفی پوست میتواند عامل پوستهپوسته شدن پوست باشد. برای چنین افرادی علاوه بر درمان دارویی و موضعی، شویندههایی هم تجویز میشود تا بیمار روزانه یک یا دوبار پوست صورت خود را با آن بشوید. شوینده باعث میشود پوست از چربی پاک و برای استفاده دارو آماده شود.برخلاف تصور عموم کومدونها، ارتباط زیادی با تغذیه افراد ندارند. عموما بیماران از این موضوع شکایت دارند که با خوردن قهوه، شکلات، مواد چرب و... دچار تشدید آکنه میشوند.

گرچه این مورد تا حدودی درست است، ولی مطالعات نشان میدهد استفاده از غذاهای حاوی کربوهیدرات زیاد که در آنها شکر و شیرینی وجود دارد عامل اصلی تشدید آکنه است. پس چنین افرادی باید کمتر از شیرینیهای حاوی هیدرات کربن استفاده کنند. با شروع درمان علائم بهسرعت کاهش مییابد. بر اساس نوع دارو و شدت آکنه در بعضی افراد علائم کاملا قطع میشود، ولی در بعضی بیماران با قطع دارو، ضایعات آکنه دوباره ظاهر میشود. در این مواقع پزشکان با دوزهای بسیار پایین و نگهدارنده کاری میکنند که آکنهها دوباره فعال نشوند و بیمار نیز ظاهر عاری از جوش پیدا میکند.

چرا آکنه تشدید می شود ؟ چگونه درمانش کنیم ؟
مشکل این بیمار آکنههایی از نوع کومدون است. در این نوع آکنه دهانه غدد سباسه مسدود میشود و برجستگیهایی به شکل نقاط سیاه یا سفید روی پوست ظاهر خواهدشد. سرسیاه بودن جوشها به معنای این است که دهانه منفذ اکسیده و سیاه شده است. غدد سباسه قدرت خارج کردن چربی را از پوست ندارد. این مشکل در پوستهای چرب دیده میشود. چنین بیمارانی در اغلب اوقات سال دچار آکنه هستند، ولی در بعضی مواقع آکنه شدیدتر میشود. علت تشدید آکنه ممکن است بههم خوردن تعادل هورمونی باشد؛ مثلا بعضی خانمها نزدیک عادت ماهانه از تشدید آکنه شکایت می کنند.

بعضی دیگر مانند این بیمار هم در اثر خوردن آجیل یا شیرینی بلافاصله دچار آکنه میشوند. عواملی مانند تستوسترون بالا(گاهی سطح تستوسترون طبیعی است، ولی گیرندههای پوستی حساسترند)، آلوده شدن اسیدهای چرب به باکتریهای روی پوست، استرس، گردوغبار، بند انداختن و ایجاد التهاب روی آکنهها، استعمال سیگار، استفاده از کرمهای مرطوبکننده با قدرت بالا، زندگی کردن در مناطق با هوای بسیار مرطوب، استفاده از کرم و لوازم آرایش چرب، استفاده از ضدآفتابهای رنگی، فشار دادن جوش و... نیز در تشدید کومدون موثرند و باعث میشوند برجستگیهای زیرپوستی ریز بیشتر نمود پیدا کنند. برای درمان آکنه های کومدونی از چند روش استفاده می شود.

بعضی پزشکان ترجیح میدهند چنین بیمارانی را با داروهای موضعی درمان کنند؛ یعنی داروهایی که به شکل موضعی روی پوست استفاده میشوند، تجویز میکنند.
نوع دیگر درمان نیز سیستمیک یا به شکل خوراکی است. البته این درمان معمولا برای افرادی است که آکنه شدید دارند که به درمانهای موضعی جواب نمیدهد؛ مثل افرادی که تعادل هورمونیشان به هم ریخته است یا پوست بیش از حد چربی دارند. این افراد بهتر است از هر دو نوع درمان موضعی و سیستمیک استفاده کنند. در درمانهای موضعی از لایه بردارهایی استفاده میشود که دارای اسید میوه، اسید سالیسیلیک و... هستند. لایه بردار سلولهای شاخی شده مرده را که باعث بسته شدن منافذ غدد چربی میشود از بین میبرد.

البته این افراد حتما باید علاوه بر درمان جلوی عوامل ایجادکننده و تشدیدکننده آکنه را بگیرند. بهتر است افراد دچار آکنه هر روز با آب ولرم و صابون ملایم پوستشان را بشویند. بعضی شویندهها حاوی شنهای ریزی هستند که باید به آرامی روی پوست ماساژ داده شوند. چنین افرادی باید کربوهیدرات کمتری استفاده و مصرف شیرینی را محدود کنند.گاهی کومدون حالت التهابی و عفونی پیدا میکند. این حالت معمولا در پوستهای آلوده یا در اثر دستکاری ایجاد میشود. در این مواقع بهتر است داروهای آنتیبیوتیکی برای بیمار تجویز شود. هنگامی که هیچ کدام از راههای قبلی موثر واقع نشود، از داروهای ایزوترتینوئین یا آکوتانها استفاده میشود.

اوج شدت کومدونها تا 25 سالگی است و بعد از آن کمتر میشود، ولی معمولا با افزایش سن شاهد کمتر شدن آکنهها خواهیم بود. حتی بینظمیهای هورمونی نیز با افزایش سن کاهش مییابد. البته نقش ژنتیک، نوع پوست و... را نیز باید در نظر داشت. گاهی متخصصان پوست اعمال دیگری مانند پیلینگ، میکرودرم ابریژن (یک نوع پیلینگ مکانیکی محسوب میشود)، سوزاندن کومدون و... نیز استفاده میکنند. با لیزر نیز میتوان لایهبرداری انجام داد. با این کار پوست پاکسازی میشود و چربیهای پوست کنترل خواهد شد.
نقل از هفته نامه سلامت شماره 652