شانه دامنه حرکتی گسترده ای در تمام جهات دارد. هنگامی که مشکلی در آن ایجاد شود توانایی حرکت آزادانه مختل شده و درد و ناراحتی شدیدی ایجاد میشود. مفصل کتف انعطاف پذیرترین مفصل در بدن انسان است و بازو را در تمامی جهات حرکت میدهد. دامنه حرکتی شانه ها از عضلات اطراف شانه یا روتاتور کاف (عضلات گرداننده شانه یا روتاتور کاف (Rotator cuff) گروهی از عضلات شانه و تاندونهای آنها هستند که مفصل شانه را تثبیت نموده و بازو را در جهات مختلف میچرخانند.) منشا میگیرد. در صورتی که تاندونها یا استخوان پیرامون شانه آسیب دیده و یا متورم شود، بالا آوردن بازو بر روی سر دشوار و یا دردناک میشود. غالباً این وضعیت همراه با درد گردن تجربه میشود.
چه عواملی باعث درد شانه میشوند
پارگی عضلات و تاندونهای گرداننده شانه(روتاتور کاف):
اغلب هنگامی که شانه های خود را حرکت میدهید از روتاتور کاف (عضلات و تاندونهای گرداننده شانه) برای باثبات کردن و کمک به حرکت مفصل استفاده میکنید. روتاتور کاف یکی از مناطقی است که دچار بیشترین آسیب دیدگی میشود. متداولترین آسیبهای آن عبارتند از کشیدگی، التهاب تاندونها و ایجاد بورسیت(بورسها، کیسههای حاوی مایع سینوویال هستند که در اطراف مفاصل وجود دارند و باعث کاهش اصطکاک ساختمانهای مجاور خود میشوند،به التهاب بورسها به هر علتی بورسیت گفته میشود) میباشد.
افرادی که تنیس بازی میکنند و بازوهای خود را زیاد بالای سر میبرند و همچنین گچ کاران و نقاشان که در مشاغل خود این حرکت رو به بالای بازو را زیاد انجام میدهند معمولاً دچار التهاب تاندونها (تاندونیت Tendinitis) میشوند. تاندونهایی که عضلات را به استخوان متصل میکنند ممکن است بیش از حد کشیده شده و یا پاره شود. پارگی ممکن است تنها شامل پارگی جزئی تاندونها و یا پارگی کامل آنها باشد. همچنین ممکن بر اثر زمین خوردن، تصادف و یا حوادث ناگهانی دیگر عضلات و تاندونهای گرداننده شانه کشیده یا پاره شود.
شانه منجمد :
شانه منجمد یا کپسولیت چسبنده به وضعیتی گفته میشود که دامنه حرکتی شانه را محدود میکند. هنگامی که بافتهای مفصل شانه ضخامت یافته و سفت میشوند، بافت فیبروز مانند تار عنکبوتی اطراف مفصل شانه به مرور زمان تشکیل میشود. در نتیجه مفصل شانه فضای کافی برای چرخش آزادانه ندارد. علائم متداول آن عبارتند از تورم، درد و سفتی شانه.
بورسیت :
بورس یا بورسا کیسه های کوچک پر شده با مایع در پیرامون مفاصل هستند و باعث کاهش اصطکاک ساختمانهای مجاور خود میشوند. بورس ها محل اتصال تاندونها، پوست و بافتهای عضلات به استخوان را احاطه میکنند. نقش آنها ایجاد لغزندگی و کاهش اصطکاک در هنگام حرکت مفصل است. بورسیت به التهاب بورس گفته میشود. بورس ملتهب درد و ناراحتی ایجاد میکند. همچنین نحوه حرکت مفصل را محدود مینماید.
چه افرادی در خطر بورسیت قرار دارند ؟
افرادی که مشکلات پزشکی مزمن دارند
افرادی که در فعالیتها یا ورزشهای رقابتی شرکت میکنند
حالت بدنی نامناسب
عفونتی که به بورس، استخوانها و مفاصل گسترش یافته است
آسیب دیدگی بورس
عوامل مستعد کننده ایجاد بورسیت
نقرس :
نقرس یک واژه عمومی برای توصیف وضعیت هایی است که در اثر تجمع اسید اوریک ایجاد میشود. این تجمع اسیداوریک معمولاً بر پا تأثیر میگذارد. در صورتی که نقرس داشته باشید احتمالاً احساس تورم و درد در مفاصل پا و به ویژه انگشت شست خواهید داشت. درد شدید و ناگهانی یا حمله های نقرس ممکن است احساسی مشابه آتش گرفتن پا داشته باشد.
انگشت ماشه ای :
این وضعیت به علت التهاب تاندون کف دست ایجاد میشود و باعث حساسیت به فشار در کف دست، درد و بدشکلی دست میشود. این وضعیت حرکت انگشتهای دست را محدود کرده و گاهی اوقات ممکن است صاف کردن انگشت غیر ممکن شود.
آرتروز :
آرتروز به التهاب مفاصل گفته میشود. آرتروز ممکن است در یک مفصل و یا چند مفصل اتفاق بیفتد. بیش از ۱۰۰ نوع مختلف آرتروز وجود دارد که هر یک دلایل مختلف و روشهای درمان متفاوتی دارند. علائم آرتروز معمولاً به مرور زمان ایجاد میشود اما ممکن است علائم به طور ناگهانی بروز کند. در اکثریت موارد آرتروز در افراد بالای ۶۵ سال دیده میشود اما ممکن است در کودکان، نوجوانان و جوانان نیز دیده شود. آرتروز در زنان شایعتر از مردان است و همچنین در افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر اتفاق میافتد.
التهاب تاندونها یا تاندونیت :
تاندون به طنابهای ضخیمی گفته میشود که ماهیچه ها را به استخوان متصل مینمایند. هنگامی که تاندون تحریک و یا ملتهب میشود، به آن تاندونیت گفته میشود. تاندونیت درد حاد ایجاد کرده و باعث حساسیت به فشار و دشوار شدن حرکت مفصل میشود. هر یک از تاندون ها ممکن است دچار التهاب شود که بیشتر در شانه، زانو، آرنج، پاشنه یا مچ دست اتفاق میافتد.
التهاب تاندون ممکن است به یکی از عناوین زیر نیز خوانده شود :
شانه شناگر
زانوی پرشگر
شانه بیس بالیست
آرنج گلف باز
آرنج تنیس باز
عوامل مستعد کننده التهاب تاندون
روماتیسم مفصلی
دیابت
نقرس
آرنج تنیس باز
سندرم تونل کارپال
در صورتی که با هر یک از علائم شانه منجمد یا پارگی روتاتور کاف که در زیر گفته شده مواجه شدید، به پزشک فوق تخصص درد مراجعه کنید :
به علت احساس درد از برخی فعالیتها اجتناب میکنید
نمیتوانید شانه را در تمام دامنه حرکتی، حرکت دهید
خوابیدن بر روی شانه مورد نظر دشوار است
درد یا حساسیت به لمس یا فشار در هنگام بالا بردن دست احساس میکنید
به خصوص شب هنگام درد شانه دارید
رساندن دست به کمر برایتان دشوار است
کشیدن و رساندن دست به چیزی که در طبقه بالای کابینت قرار دارد برایتان سخت یا غیر ممکن است
از انجام کارهای روزمره که در آنها حرکت شانه وجود دارد، ناتوان هستید
پزشک فوق تخصص درد بعد از معاینه و تشخیص علت درد و بررسی میزان آسیب در بافتها روشهای درمانی غیر جراحی مانند ورزشهای مناسب و یا تزریق ها مختلفی از جمله ژل، ازن، و سلول درمانی یا پی آر پی را برایتان پیشنهاد میکند.
