تغییرات پوستی در دوران بارداری

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

طی دوران بارداری بدن مادر با تغییرات هورمونی و متابولیک زیادی روبه رو است. بدن ابتدا این تغییرات را تحمل می کند اما بعد از مدتی اثرات برهم خوردن تعادل هورمونی به صورت بثورات و تغییرات پوستی نمایان می شوند.
به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می توانند سبب بروز نگرانی هایی شود که ممکن است مربوط به زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداری های بعدی، اثرات بالقوه بر جنین یا مجموعه ای از آن ها باشد. البته اکثر مشکلات پوستی دوران بارداری بعد از زایمان کم شده یا از بین می رود، بهتر است برای درمان مشکلات پوستی به پزشک مراجعه شود و با مصرف کرم ضدآفتاب و مرطوب کننده از بروز آن ضایعات جلوگیری شود. در کل پوست خانم های باردار در طی دوران بارداری دستخوش تغییرات زیادی است ممکن است دچار تغییر رنگ ترک های پوستی و کشیدگی در نقاط مختلف شود.
تغییرات پوستی در دوران بارداری از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند، برخی از ضایعات شایع هستند و در تمام زنان باردار مشاهده می شوند و برخی از ضایعات به دوران بارداری اختصاص دارد و بعد از زایمان از بین می رود.
تغییرات پوستی به وجود آمده شامل رنگدانه هایی که روی گونه، پیشانی، چانه و بینی پدیدار می شود که ماسک حاملگی نامیده می شود و با تماس با نور خورشید شدت پیدا می کند. همچنین تیره شدن بعضی از نواحی پوست از عوارض این دوران است. ترک های پوستی از دیگر عارضه های به وجود آمده این دوران است که به دلیل کشیدگی بیش از حد پوست به دنبال افزایش وزن در ناحیه ی شکم، کشاله ی ران و پهلو به وجود می آید که با اتمام دوران بارداری می توان با استفاده کردن از پمادها و کرم های موضعی و در نهایت با انجام میکرودرم و لیزرهای پوستی این عارضه را از بین برد. همچنین سوزش و خارش شدید که در بعضی از قسمت های بدن از جمله شکم ایجاد می شود که می توان با مراجعه به پزشک تا حدی آن را کنترل کرد. برای عارضه های پوستی حاد می توان از داروهایی که حاوی کورتون است به میزانی که از طرف پزشک توصیه شده استفاده کرد.

تیرگی پوست

با شروع بارداری رنگدانه های پوست بیشتر و در نتیجه پوست تیره تر می شود. این حالت در ۹۰ درصد زنان باردار بین هفته های اول تا چهاردهم بارداری رخ می دهد. اگر پوست و موی خانمی تیره باشد تیرگی ناشی از بارداری هم در او بیشتر است. به علاوه آن قسمت هایی از پوست که به طور طبیعی تیره تر هستند تیرگی بیشتری پیدا می کنند، مثلا خط میانی شکم.

خال ها

در طول بارداری خال های تیره ممکن است بزرگتر یا تیره تر شده و خال هایی که قبلا مورد توجه قرار نگرفته اند، مشخص شوند. خال ها همگی با هم تغییر می کنند اما اگر تنها یک یا چند خال دچار تغییرات واضح در اندازه یا رنگ، خارش، سوزش یا خونریزی شود، حتما باید توسط متخصص پوست بررسی شود.

ترشحات عروقی، عرقی و غددی

1. عروق پوست: طی بارداری ساختمان و کارکرد عروق پوست دچار تغییرات متعددی می شود. از آن جا که این تغییرات منحصر به بارداری نبوده و ممکن است به دنبال مشکلات بدن هم بروز کند مشورت با پزشک معالج ضروری است.
2. غدد چربی: ترشح غدد چربی پوست حین بارداری افزایش یافته و پس از زایمان به حالت طبیعی برمی گردد.
3. غدد عرق: غدد عرق منتشر در تمام بدن و مخصوصا کف دست ها و پاها به طور طبیعی در اثر افزایش درجه حرارت محیط یا فعالیت فیزیکی فعال تر می شوند. زیر بغل و کشاله های ران نوعی دیگر از غدد عرق را دارند که ترشحات شان بوی بد تولید می کند. طی بارداری فعالیت و میزان ترشح غدد عرق منتشر به طور قابل ملاحظه در تمام بدن به جز کف دست و پا افزایش می یابد و منجر به افزایش جوش های عرق سوز می شود. در مقابل، فعالیت غدد متمرکز کاهش می یابد و عرق و جوش های آن نواحی کمتر می شوند.

قرمزی کف دست

این حالت در ۴۰ درصد زنان سفید پوست و ۳۰ درصد زنان تیره پوست باردار دیده می شود که ممکن است به صورت نقاط منتشر در تمام کف دست یا فقط در برجستگی های کف دست باشد.

ماسک حاملگی

حدود ۷۰ درصد زنان باردار مخصوصا سبزه ها در نیمه دوم بارداری دچار این نوع تغییر رنگ می شوند. این تیرگی عموما لب بالا، گونه ها، پیشانی و چانه را درگیر می کند و در اثر تماس پوست با آفتاب نیز تشدید می شود. این نواحی تیره عموما قهوه ای و در دو طرف قرینه هستند. ماسک حاملگی ممکن است بعد از زایمان از بین برود یا به درجاتی پایدار باقی بماند.

خارش بارداری

حدود ۲۰ درصد زنان باردار به درجاتی دچار خارش می شوند که در اکثر موارد ناشی از یک بیماری شناخته شده مانند کهیر ، اگزما ، حساسیت های دارویی یا ابتلا به عفونت های انگلی مانند گال است. اما گروه کوچکی از خانم های باردار تنها مبتلا به یک خارش شدید هستند که ضایعه پوستی مشخصی ندارند. این حالت همان خارش بارداری است که در 3 ماهه سوم بارداری شروع شده و اغلب محدود به شکم است (اگرچه ممکن است کاملا منتشر باشد) که ناشی از اختلال در ترشح صفرا در کبد است. این خارش معمولا بعد از زایمان از بین می رود ولی در بارداری های بعدی یا هنگام مصرف قرص های ضدبارداری عود می کند. این حالت عموما تاثیری بر سرنوشت بارداری یا سلامت جنین نداشته و تنها خطر بالقوه آن افزایش احتمال بروز سنگ های صفراوی در زنان مبتلا به این عارضه است.

خطوط کشش یا استریا

این خطوط در ۹۰ درصد زنان باردار طی ماه های ششم و هفتم بارداری ابتدا در دیواره شکم ظاهر شده سپس به میزان کمتری در سینه ها نیز نمایان می شوند این خطوط ممکن است با شیوع و شدت کمتری در سایر نواحی بدن هم دیده شوند.

علت پیدایش این خطوط:

• تغییرات هورمونی
• کشش بیش از اندازه پوست
• پارگی برخی الیاف بافت نگهدارنده آن قسمت
• ویژگی های این خطوط: طول این خطوط چند سانتی متر بوده و پهنای آن ها از یک تا ۱۰ میلی متر متغیر و به رنگ صورتی تا ارغوانی و گاهی همراه با خارش مختصر ظاهر می شوند. این خطوط معمولا کمی بعد از زایمان به رنگ پوست در می آیند، مختصری فرورفته و سرانجام چروکیده می شوند.

بثورات کهیری دوران بارداری

0/5 درصد زنان طی 3 ماهه سوم بادراری دچار ضایعات کهیری می شوند. این بیماری عموما در بارداری اول شکل می گیرد و به ندرت در بارداری های بعدی تکرار می شود و چنانچه عود داشته باشد شدت آن کمتر است. علت بیماری دقیقا معلوم نیست و به افزایش غیرطبیعی وزن در مادر و جنین نسبت داده می شود.
از نشانه های این بیماری می توان به پیدایش بثورات کهیری به شدت خارش دار و سلب خواب شبانه اشاره کرد. این بثورات معمولا از ناحیه شکم شروع شده و بیشتر محدود به خطوط استریا هستند اما گاهی قسمت فوقانی بازوها و ران ها نیز ممکن است گرفتار شود. در اغلب موارد ضایعات در عرض ۲ تا ۳ هفته پس از زایمان از بین می روند. اما ممکن است تشدید قابل توجهی بلافاصله پس از زایمان مشاهده شود.

آویزهای پوستی

ضایعاتی هستند که در ماه های آخر بارداری ظاهر و به طور نسبی یا کامل پس از زایمان ناپدید می شوند. اندازه آن ها از سر یک سوزن تا یک نخود متفاوت بوده و به صورت زواید برجسته به رنگ پوست یا کمی تیره تر در طرفین صورت، گردن و سینه ها بروز می کنند. این زواید شبیه زگیل اند و ممکن است مادر را بترسانند.