علل پتوز یا افتادگی پلک

دکتر سیروس بخت آور [ متخصص چشم پزشکی ]آدرس وب سایت : www.drbakhtavar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، آمادگاه ، ساختمان آژند ، بلوک بی3 ، طبقه سوم ، واحد 301 تلفن مطب : 32240818 - 031

- میوژنیک یا مرتبط با اختلال عضلات: بسیاری از موارد پتوز در این دسته قرار می گیرند که به علت استحاله یا عدم تکامل ماهیچه لواتور ایجاد می شود.

ویژگی های آن عبارتنداز: عملکرد ضعیف ماهیچه لواتور، فقدان یا سطحی بودن چین پلکی و تاخییر پلکی در نگاه کردن به پایین.

- اپونوروتیک: بسیاری از موارد افتادگی پلک در سن بالا در این دسته قرار می گیرند و ویژگی های آن عبارتند از چین پلکی بالا، خفیف بودن افتادگی که در نگاه به پایین تشدید می شود (هنگام مطالعه) و عملکرد خوب عضله لواتور.از علل آن می توان به افزایش سن، اسیب های مکرر ناشی از مالش چشم و استفاده از لنزهای سخت و جراحی های داخل چشمی اشاره کرد.

- عصبی: به علت از کار افتادن عصب سوم مغزی که عصب رسانی لواتور را بر عهده دارد ایجاد می شود. برخی از این موارد می تواند ثانویه به مسیرهای نابجای عصب رسانی باشد مانند سندروم مارکوس گان که در آن عصب مسوول باز کردن دهان به لواتور عصب رسانی می کند و هر گاه بیمار دهانش را باز می کند، پتوز رفع می شود.

- مکانیکی: به علت التهاب و تورم پلک فوقانی، که بعد از بهبود مشکل اولیه افتادگی پلک رفع می شود.

شایع ترین اختلال جدی مرتبط با پتوز دوران کودکی، آمبلیوپی (تنبلی چشم) می باشد

پتوز در کودکان

پتوز مادرزادی به معنای وجود پتوز در بدو تولد می باشد. اگر کودکی با پتوز متوسط تا شدید متولد شود، ممکن است برای تکامل بینایی نیازمند درمان فوری باشد.

پتوز مادرزادی اغلب در اثر نقص در تکامل عضله بالابرنده پلک فوقانی که عضله لواتور نام دارد، اتفاق می افتد. اگرچه معمولا یک اختلال مجزا می باشد، ولی در موارد مادرزادی، ممکن است همراه با اختلالات زیر باشد:

* اختلال حرکات چشمی
* بیماری های عضلانی
*تومورهای پلک یا سایر تومورها
* اختلالات عصبی
* عیوب انکساری
پتوز مادرزادی معمولا با گذشت زمان بهبود نمی یابد.

مشکلات ناشی از پتوز در کودکان
شایع ترین اختلال جدی مرتبط با پتوز دوران کودکی، آمبلیوپی (تنبلی چشم) می باشد. به دو علت پتوز می تواند ایجاد تنبلی چشم کند: انسداد مسیر بینایی در موارد پتوز شدید، ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید ناشی از آن، بعلاوه پتوز ممکن است در صورت وجود انحراف چشم آن را مخفی نماید و این مورد نیز می تواند منجر به تنبلی چشم شود.

پتوز اصطلاح پزشکی افتادگی پلک است

علل پتوز بالغین چیست؟
شایعترین علت پتوز در بالغین، کشیدگی یا جداشدگی تاندون عضله لواتور از روی پلک می باشد. وقوع این فرایند ممکن است ناشی ازعلل زیر باشد: افزایش سن، به دنبال جراحی کاتاراکت (آب مروارید) یا سایر جراحی های چشمی، ضربه به چشم.

پتوز بالغین همچنین ممکن است عارضه ای از سایر بیماری ها مانند بیماری های عصبی یا عضلانی و در موارد نادر تومورهای حدقه چشم باشد که عضله بالابرنده پلک یا عصب آن را درگیر می کنند.

پتوز مادرزادی چگونه درمان می شود؟
در اغلب موارد، پتوز کودکان با جراحی درمان می شود. اگر تنبلی چشم هم وجود داشته باشد، ممکن است درمان با قرار دادن پوشش بر روی چشم سالم، استفاده از عینک یا قطره چشمی ضروری باشد. تشخیص لزوم انجام جراحی و انتخاب روش مناسب، بر اساس عوامل زیر صورت می گیرد:
سن کودک
درگیری یک یا هر دو پلک
شدت پتوز
قدرت عضلات بالا برنده و پایین آورنده پلک
وضعیت حرکات چشمی
در اوایل دوران زندگی معمولا ضرورتی به انجام جراحی برای موارد خفیف تا متوسط پتوز وجود ندارد. هم در موارد مذکور و هم موارد شدیدی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند، باید به طور منظم از نظر تنبلی چشم، عیوب انکساری و حالت های وابسته توسط چشم پزشک بررسی و در صورت نیاز تحت درمان قرار گیرند.

بیماری پتوز