هیرسوتسم ، موهای زائد یا ناخواسته ، تعریف ، علت ها ، و درمان

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

هیرسوتیسم یعنی رویش موهای ناخواسته در ناحیه چانه و زیر چانه و لب و طرفین صورت و سایر جاهایی در بدن که وابسته به اندروژن یا هورمون مردانه است مثل رویش مو در ناحیه سینه ها و بین سیه ها ، ناحیه بالای پوبیس و زیر و اطراف ناف و ............

توضیح مهم اینکه رویش طبیعی موها در زیر بغل و کشاله ران و ناحیه تناسلی و ساق پا و ....... به عنوان هیرسوتیسم تعریف نمیشوند چرا که بطور طبیعی مو در این مناطق در هر دو جنس اقایان و خانم ها دیده میشود

علت ایجاد موهای زائد یا هیرسوتسم وجود اختلالات هورمونی خصوصا افزایش هورمون مردانه یا تستسترون و سایر متابولیت های ان در خون یا پوست یا هردو است که علت و منشا این ا.ختلالات اکثر در تخمدان ها مثل کیست تخمدان ( خصوصا سندرم پلی کیستیک تخمدان ) است البته گاها ممکن است منشا این اختلالات در غدد فوق کلیوی و یا غده هیپوفیز مغز ممکن است باشد ، در موارد زیادی هم زمینه ژنتیک ویا فامیلی در ایجاد هیرسوتسم دخیل است و با بررسی های مختلف ازمایشگاهی نمی توان اختلال هورمونی را کشف کرد چرا که میزان هورمون ها ی مردانه و متابولیت های ان در خون نرمال است و کیست تخمدان هم وجود ندارد . مهمتر اینکه تسخیص اصلی منشا این اختلال هورمونی اغلب با پزشکان متخصص زنان و خصوصا پزشکان فوق تخصص غدد است .

http://www.dr-razi.ir/

حال به سئوالاتی که بسیاری از مبتلایان هیرسوتسم در مطب و کلینیک ها از ما پزشکان می پرسند پاسخ میدهم و سپس به راه حل درمانی ان .

پرسش بسیاری از مراجعین : ایا میشود با ازمایش خون اختلالات هورمونی را تشخیص داد ؟
پاسخ : در درصدی از بیماران بله میتوان مثلا با انواع ازمایشات هورمونی در خون و سونوگرافی در تخمدان به اختلالات هورمونی پی برد ولی در خیلی از بیمان نه چرا که یا اختلال هورمونی در خون انقدر خفیف است که با ازمایش خون قابل شناسایی نیست و مهمتراینکه در موارد زیادی ازمایش خون نرمال است و مشکل هومرمونی در پوست این بیماران است و گیرنده های هورمونی در پوست این بیماران بیش از اندازه به هورمون های مردانه جواب میدهند لذا بعضی از این بیماران به علت همین اختلالات هورمونی که گفتم ممکن است چند ماه تا چند سال بعد دچار عود موهای زاند بعد از لیزر شوند که البته گفته شد با دارو درمانی مشکل این بیماران هم حل خواهد شد .

سئوال دیگر : ایا خانم ها هم در خون خود هورمون مردانه دارند ؟
اری همه خانم ها در خون خود به مقدار خیلی کم این هورمون را دارند و در واقع این هورمون(البته به مقدار کم ان) برای فعالییت های غددی وفیزیولوژیک بدن خانم ها لازم است مثلا در افزایش میل جنسی و موارد دیگر.......

پرسش دیگر : ایا در پرمویی یا هیرسوتسم ارث هم دخیل است ؟
بله در درصدی از بیماران اگر پرسیده شوند خواهند گفت که یک یا چند نفر از بستگان درجه یک ایشان دچار هیرسوتسم هستند.

پرسش دیگر : به غیر از ازمایشات هورمونی یک خانم چطور متوجه شود که دچار اختلال هورمونی است ؟
جواب : در مواردی شخص خودش میتواند احتمال زیاد دهد که دچار اختلالات هورمونی شده لذا در این صورت حتما و سریعا باید به پزشک متخصص زنان و فوق تخصص غدد یا همکاران متخصص پوست مراجعه کند

۱/ خانمی که قبلا عادات ماهیانه یا پریود نسنتا منظم و مرتب داشته اخیرا دچار اختلال در نظم عادات ماهیانه شده مثلا ۴ یا ۵ روز زودتراز موعد مقرر پریود میشود یابالعکس با تاخیر پریود میشود ویا دچارلکه بینی های مکرر در فواصل پریود خود میشود و این حالات بیشتراز ۲ یا ۳ ماه هست که ایجاد شده و هنوز پریود بیمار تنظیم نشده.

۲/ خانمی که دو علائم اختلال هورمونی را همزمان با هم داشته باشد مثلا علاوه بر موههای زائد در صورت دچار ریزش مو در ناحیه فرق سر ( مثل طاسی مردان ) هم شده یا دچار اکنه یا جوش بخصوص در ناحیه چانه و دور دهان شده خصوصا اگر اکنه بیمار قبل از پریود شدید تر هم شود .

۳/ خانمی که قبلا موهای زائد در قسمتی از بدن مثلا صورت داشته ولی اخیرا متوجه شده که موهای زائدش در حال زیاد شدن هست مثلا تعدا کمی مو در ناحیه چانه داشته ولی طی چند ماه اخیر بسرعت یا اهسته و پیوسته موهای چانه درحال زیادتر شدن است و بدتر دردیگر نواحی صورت هم دارد گسترش پیدا میکند یا در بدن خصوصا درناحیه بین سینه ها و ناف و کشاله ران هم موهای زائد دارد ایجاد می شود.

۴/ خانمی که احساس سنگینی در پهلو خود می کند و گاها بخصوص قبل از پریود این حالت شدید میشود و حتی علاوه بر احساس درد دچار دردهای مبهم هم در ناحیه شکم و پهلو هم میشود در اینصورت احتمال کیست تخمدان و مهمتر بزرگ شدن کیست تخمدان بسیار محتمل است و علت کیست تخمدان هم اختلالات هورمونی است و وقتی کیست تخمدان هم ایجاد شد اختلال هورمونی فرد هم شدید تر میشود.

ودر اخر بهترین راه حل درمان موههای زائد
لیزر موهای زائد از بی عارضه ترین و کم دردسر ترین لیزرها هم برای پزشک و هم برای بیمار است بطوریکه مثلا هر جلسه لیزر کل موهای صورت حداکثر ۱۰ دقیقه زمان می برد و بعد از لیزر هم هیچ زخمی روی پوست بیمار ایجاد نمیشود فقط در تعدادی در پوست قرمزی متوسطی ایجاد می شود که ان قرمزی هم طی چند دقیقه تا حداکثر ۲ ساعت خوب میشود بطوریکه هیچ لک یا اسکاری برجا نمی گذارد البته موارد نادری تاول یا لک قهوه ای بعد از لیزر دیده شده که اغلب علت ان انرژی بالایی است که پزشک بکار برده لذا دقت پزشک خصوصا در جلسه اول لیزر برای تعیین انرژی بسیار مهم است چرا که پوست بعضی از بیماران بسیار حساس است که البته اگر هم این موارد بر اثر بی دقتی پزشک یا پوست حساس ایجاد شود طی ۲ تا ۳ هفته بهبود پیدا می کند.

از طرفی بعضی از مراجعین از لیزر به دلایل مختلف خصوصا عدم اطلاع و اگاهی از ماهییت لیزر می ترسند و فکر می کنند شاید لیزر برای بدنشان بعدا عارضه ایجاد کند ، باید گفت که لیزر در واقع طیف خاصی از نور است که تقویت شده و مثلا در لیزر موهای زائد طیف مخصوص فقط ۲ تا ۳میلی متر به زیر پوست نفوذ می کند و انهم فقط به ریشه برخورد می کند و ریشه مو را تخریب می کند و به بافت های مجاور اسیبی نمی رساند در حین کار با لیزر در بعضی از مراجعین خصوصا انهایی که تراکم موههای زائدشان زیاد است و موهای تیره وضخیمی هم دارند ممکن است احساس درد و سوزش ( هنگام کار با لیزر ) کنند در این موارد مراجعه کننده باید کرم بی حسی لیدوکایین ۵ درصد نیم ساعت قبل از لیزر بصورت یک لایه ضخیم بمالد و یا این کار دیگر مراجعه کننده درد و سوزش هنگام لیزر نخواهد داشت .

اولین اثر لیزر برروی موهای زائد دو هفته بعد از لیزر در مانی است پس تا در دو هفته اول لیزر مراجعه کننده هیچ اثری را نمی بیند ، بعد از دو هفته موههای لیزر شده سست و نازک تر میشود و رشدشان هم کمتر میشود و هر بار که لیزر تکرار میشود تراکم موهها هم کمتر میشود تا اینکه بالاخره اکثر موهای زائد ( ۸۰ تا ۱۰۰ درصد ) از بین می روند.
در ضمن در فواصل لیزر درمانی ( ۴ تا ۶ هفته یک بار ) به بیمار توصیه میشود که موهها را سطحی شیو کند ( با تیغ یا ریش تراش ) و توصیه اکید پزشک معالج اینست که درفواصل لیزر خصوصا در ۴ ماه اول شروع لیزر از کندن موها از ریشه مثل بند انداختن پرهیز کند چرا که کندن مو از ریشه با بند یا موچین یا کرم های موبر باعث میشود ریشه موهها خراب شود و تاثیر لیزر درمانی کمترمیشود. توصیه دیگر اینکه مراجعه کننده در فواصل لیزر از افتاب برای جلوگیری از لک پرهیز کند و مرتب صبح و ظهر نیم ساعت قبل از بیرون رفتن از ضدافتاب استفاده کند هر چند احتمال لک بعد از لیزر با وجود لیزرهای جدید نادر است و البته این توصیه در مورد تمام انواع لیزرها در درمان ضایعات مختلف صادق است ( استفاده مناسب از ضد افتاب ).

احتمالا میدانید که هر چه موها تیره تر و کلفت تر باشد تاثیر لیزر بیشتر است لذا اکثر لیزرها روی موهای بور و کم رنگ تاثیر کمتری دارند و حدودا میتوانند ۳۰ تا ۴۰درصد این موهها را از بین ببرند ولی لیزر هایی هم وجود دارند که روی موههای کم رنگ و نازک هم تاثیرخوب مثلا ۷۰ تا ۸۰ درصدی دارند نکته دیگر اینکه محل موههای زائد در اثر لیزر و تعداد جلسات ان تاثیر دارد مثلا در صورت معمولا موهای ناحیه چانه نسبت به سایر نقاط صورت به درمان با لیزر مقاوم تر است و به تعدادجلسات بیشتری برای درمان نیاز دارد

در ضمن نکته مهم دیگر اینکه هیچ لیزری روی موهای سفید اثر ندارد
طبق تعریف سازمان های معتبر جهانی لیزر جز درمانهایی است که بطور دائمی موهای زاند را از بین می برد ولی از لحاظ علمی از بین بردان دائمی موهای زائد تعریف خاص خود را دارد بطوریکه بعد از کامل کردن جلسات لیزر اگر تا ۶ ماه موهای منطقه لیزر شده درنیاید ان درمان دائمی محسوب میشود دلیل ان این است که اگر شخصی بعد بعدازاین مدت مجددا دچار عود موهای زائد شود به علت های دیگر می باشد نه اینکه لیزر موثر نبوده مثلا اینکه شخص دچار کیست تخمدان است یا شده یا دچار اختلالات هورمونی بوده یا اخیرا شده لذا همان منطقه ای که لیزر شده ریشه مو تخریب شده ولی به علت اختلالات هورمونی موهها زائد بیمار درست درهمان منطقه یا مجاور ناحیه لیزر شده عود کرده برای بیمارموثر بوده در غیر این صورت یعنی اگر قبل از ۶ ماه موها دربیایند عملا ان لیزر برای بیمار موثر نبوده

البته نکته فوق به این معنی نیست که تمام بیمان دچار عود موهای زائد بعد از لیزر میشوند چرا که درعمل و تجربه بنده و دیگرهمکاران متخصص بسیاری از بیمارانی که لیزر درمانی شدند سال ها دچار عود موها در منطقه لیزر شده نشدند و البته انهایی هم که دچار اختلالات هورمونی در خون یا پوست دارند میتوان علاوه بر لیزر درمانی داروهای کم کننده هورمون مردانه برایشان همزمان با لیزر تجویزکرد در این صورت احتمال عود موههای زائد بسیار کم خواهد شد

و در اخر تعداد جلسات لازم برای درمان موهای زاند
۱/ موهای زائد صورت : به طور متوسط و میانگین 6 تا 8 جلسه که البته تعداد جلسات در بعضی ممکن است بیشتر ( مثل ناحیه چانه ) یا کمتر ( مثل طرفین صورت ) شود
۲/ موهای زائد بدن ( دست و پا و کشاله ران و زیر بغل و تنه)
۴ تا 5 جلسه
فاصله جلسات : هر ۴ تا ۶ هفته یک باربرای موههای صورت و در مورد موههای بدن هر 6 تا 8 هفته یک بار

برای مشاهده وب سایت دیگر دکتر رضیعی بر روی لینک زیر کلیک کنید

نویسنده دکتر مرتضی رضیعی متخصص پوست ولیز http://www.dr-razi.ir/laserskin/3-hair-removal/32-hair-removal.html