خیلی از کسانیکه جوش دارند و داشتند وبه پزشک متخصص پوست حداقل دو بار برای درمان جوش مراجعه کردند لااقل با نام این قرص اشنا هستند ، والبته بعضی یا بسیاری از مراجعین در مورد استفاده این قرص ترس و هراس دارند ونگران عوارض هستند وعلت این ترس به چند دلیل است اول اینکه گاها که مراجعین با نسخه پزشک به داروخانه مراجعه میکنند مسئول داروخانه شخص را میترساند که مثلا چرا دکتر شما این قرص را تجویز کرده ؟ این قرص عوارض زیادی دارد . همچنین در خیلی موارد که مراجعه کننده نسحه پزشک را به مرکز بیمه برای تایید نسخه میبرد ( چون دارو گران است کسانی که دفترچه بیمه دارند قبل از مراجعه به داروخانه باید نسخهتوسط قسمت تایید نسخ در بیمه تایید شود ) مسئول قسمت تایید نسخه که معمولا یک داروساز ویا یک همکار محترم پزشک عمومی است شخص را از عوارض این قرص میترساند وعلت اصلی ان هم اینست که بیمه ها باید 70 درصد مبلغ دارو را بپردازند لذا به نوعی میخواهند مراجعه کننده را از دریافت این دارو منصرف کنند . واز ان بدتر مردم عادی که پزشک هم نیستند هر گاه کسی را که این قرص را مصرف میکند می بینند به علت تبلیغات سو ، وعدم اشنایی حسابی شخص مصرف کننده را میترساند که مثلا این قرص چیه میخوری کبدت را از کار می اندازه و چه وچه .......... و اما ایا واقعا این قرص عوارض دارد ؟ و کمی هم اشنایی با این دارو که به نام ها واسامی مختلف تجاری رواکوتان ، اکوتان ، دکوتان ، اوراتان ، اکنوترن وو....تولید و در داروخانه ها فروخته میشود.
در قدیم کسانی که دچار جوش های اکنه و به گفته قدیمی ها جوش غرور نوع شدید میشدند بعد از انکه داروهای زیادی مصرف میکردند و خوب نمیشدند نهایتا پزشک معالج طبق سنت طب در ان زمان تعداد زیادی قرص ویتامین ا در روز و بمدت طولانی برای فرد مبتلا تجویز میکرد ، با توجه به اینکه ویتامین ا با دوز بالا خصوصا بمدت طولانی عوارض زیادی ایجاد میکرد با پیشرفت علم محقیقین قرص اکوتان را از ویتامین ا ساختند و درواقع اکوتان از ترکیبات ویتامین ا و نوع سنتتیک ویتامین ا می باشد و در درمان جوش با دوز یا مقدار خیلی کمتر از ویتامین ا تجویز میشود وبسیار هم موثرتر است ونهایتا هم کم عارضه تراست . در مورد عوارض دارو انچه که در ذهن عوام و حتی بعضی از همکاران دارو ساز هست واقعا صحت ندارد ، بله هر دارویی ممکن است عوارض داشته باشد خصوصا زمانیکه خودسر ونابجا و بدون چک اب و بدون تجویز پزشک متخصص مربوطه تجویز شده باشد ویا اینکه با مزاج فرد مصرف کننده سازگار نباشد ، اولا هر داروی خاص در حیطه تخصص یک پزشک خاص است مثلا اکوتان در حیطه کاری پوست وباید توسط متخصص پوست تجویز شود یا دارویی به نام دیگوگسین که یک داروی قلبی است باید توسط متخصص قلب تجویز شود . لذا فرد متخصص ابتدا یک کفه ترازو یعنی بیماری و دردسرهای ناشی از ان مشکل شخص مبتلا را اندازه گیری میکند و در کفه دیگر ترازو ان داروی مخصوص را میگدارد و اگر کفه فوائد ان دارو در علاج ان بیماری بر عوارض احتمالی ان داروبیشتر بود انگاه ان دارو را تجویز میکند ، مثلا شخصی که دچار جوش شدید هست و پزشک معالج یقین دارد این فرد حتی با مصرفچندماه مداوم از انواع انتی بیوتیک ها وانواع محلول ها هم خوب نمیشود لذا این قرص را تجویز میکند ، یا حتی فردی دچار جوش شدیدی هم نیست ولی میگوید من از مالیدن محلول و خوردن انواع انتی بیوتیک در زمان های مختلف ( هنگام عود اکنه ) خسته شده ام. انگاه پزشک پس از بررسی وضع عمومی بیمار ( سن ، جنس ، سلامت جسم و روح وعدم داشتن بیماری خاص ) این دارو را تجویز میکند و مهمتر ان با توجه به اینکه دوره مصرف این دارو طولانی و چند ماه است به فواصل هردو تا سه ماه یک بار نیاز به چک اپ ازمایشگاهیدارد بخصوص از لحاظ سلامت کبدو چربی خون ، پس این دارو مثل بسیاری از داروههای تخصصی باید توسط پزشک متخصص ان دارو تجویز وپیگیری شود و در مورد این دارو یعنی اکوتان به محض اینکه پزشک با معاینات بالینی دوره ای وازمایشگاهی احتمال عوارض را در بیمار خود را دهد سریع دوز دارو را کم ویا حتی دارو را قطع میکند و در عمل هم 8 نفر از ده بیمار مبتلا به اکنه متوسط تا شدید که این دارو را تحت نظر پزشک مصرف کردند بدون عوارض جدی و مهمیتوانسته اند تا اخر دوره درمان را ادامه دهند ، بیشترین عارضه ای که در مصرف کنندگان این دارو ایجاد میشود ( اغلب مصرف کنندگان ) خشکی لب و سپس حشکی پوست است که با تجویز استیک چرب کننده های لب و مرطوب کننده های پوستیمشکل خشکی پوست کم میشود و البته عوارض متعدد دیگری هم دارد ولی همه افراد دچار تمام عوارض نمیشوند و اگر هم شخصی دچار بعضی از عوارض شود با تنظیم دوز دارو توسط پزشک ( مثلا کاهش دوزمصرفی یا حتی تجویز با دوزکم ) معمو لا مشکل حل میشود ایا میشود با تست ازمایشگاهی فهمید که شخص مشکل کبدی دارد ؟ بله با تست خون و سنجش سطح انزیم های کبد مثلSGPT/ SGOT/ ALK.P/ وبیلی روبین ) در ابتدای درمان و دو تا سه ماه بعد از درمان میتوان متوجه شد که مثلا کبد فرد تحمل دریافت این دارو را ندارد لذا با این تست و همچنین ازمایش چربی خون پزشک متخصص میتواند در مورد شروع دارو و مهمتر ادامه دارو تصمیم صحیح بگیرد مهمترین نکته در مورد این دارو اینست که عوارض احتمالی ان برگشت پذیر است مثلا اگر فردی به علت مصرف این دارو دچار چربی خون شود بدنبال قطع این دارو چربی خون نرمال میشود ، لذا زمانی یک دارو را پر عارضه و پر ریسک وخط می نامند که اگر فرد مصرف کننده دچار عوارض مهمی شد عوارض ان دارو بعد از قطع دارو هم پابرجا باقی بماند و حتی با مرور زمان هم از بین نرود که در مورد این دارو یعنی اکوتان این نکته صدق نمیکند فقط نکته مهمی که در تجویز این دارو باید دقت کرد این است که اولا این دارو در خانم هایی که احتمال بار دار شدن دارند تجویز نشود و دوم اینکه این دارو به فردی که دچار چربی خون وخصوصا دچاربیماری یا نارسایی کبد و کلیه هست یا زمینه بیماری کبدی و کلیهدارد تجویز نشود که البته این دو نکته در مورد تجویز بسیاری از داروها صدق میکند در ضمن در بعضی از اذهان اینطور جا افتاده که اگر خانمی این دارو را مصرف کند به علت عوارض شدید جنینی تا چند سال نمیتواند بچه دار شود که این مورد هم صحت ندارد و درواقع خانمی که این دارو را مصرف کردهاگر بخواهیم خیلی با احتیاط توصییه کنیم میتواند شش ماه بعد باردارشود ( هر چند طبق کتب علمی معتبرشخص میتواند بعد از سه ماه بدون نگرانی ازایجاد عوارض جنینی باردار شودوحتی بعضی کتب علمی یک ماهرا هم ذکرکردند ) ولی نکته مهم این است که پزشک و فرد مصرف کننده یقین حاصل کند که باردار نمیشود و تنها راه مطمئن استفاده از قرص جلوگیری یا ای یو دی است . البته دارویی شبیه اکوتان به نام تیگازون وجود دارد که در بعضی از بیماری های صعب العلاج مثل صدف یا پسوریازیس نوع شدید تجویز میشود ودر مورد این قرص خانم مصرف کننده نباید تا دو سال بچه دار شود وشاید بعضی از داروسازان این قرص یعنی تیگازون را با اکوتان اشتباه میگیرند و اما نکته اخر بعضی ها میگویند ایا ارزش این را دارد که یک شخص برای درمان جوش صورت یا بدن چند ماه این قرص را مصرف کند ؟
ما پزشکان متخصص میگوییم اولا به نوع جوش بستگی دارد اینکه شدید است یا خفیف ؟ اسکار یا جوشگاه به جا میگذارد یا نه ؟ با درمان های ساده خوب میشود یانه ؟ ایا فرد مبتلا به اکنه از اکنه انهم بمدت طولانی رنج میبرد یانه ؟ برایش مهم است یا نیست ؟ ایا اگر خود شما دو سال دچار جوش باشید و به شما بگویند تا ده سال دیگر هم جوش میزنید ایا .........؟ معمولا کسانی به فرد مصرف کننده این دارو ایراد میگیرند و این حرف ها را میزنند که دچار جوش نبوده اند یا کسی از نزدیکان ایشان دچار این مشکل نبوده . لذا در این عصر وزمانه که زیبایی برای بسیاری خصوصا خانم ها مهم است و اسکارهای به جای مانده از جوش بسیار عذاب اور ، و درمان ان بسیار گران است ( چرا که تنها درمان موثر جای جوش لیزر است ) لذا پزشک متخصص عملا با این افراد به نوعی زندگی کرده وبا این علم که مدت جوش زدن یک فرد معمو لا طولانی ( چند سال ) است واحتمال اسکار وجوشگاه زیاد و درمان ان هم گران ، و داروههای دیگر ( مثل انواع انتی بیوتیک ها ) هم کم اثر و موقت هستند در نتیجه متخصصین این دارو را در خیلی موارد خصوصا در مورد جوش های شدید و اسکار گذار تجویز میکنند و معولا هم بیمارانی که طی چند ماه تحت نظر پزشک با این دارو درمان میشوند از نتیجه درمانی ان راضی هستند و البته گفته شد به بعضی از بیماران هم این دارو نمی سازد( مثلادرد استخوان ومفااصل وسایر مشکلات دیگر ) و پزشک معالج مجبود به کاهشدوز مصرفی یا حتی قطع زود هنگام دارو میشود بدون انکه بترسید عوارضی را که ممکن است هنگام مصرف اکوتان ایجاد شود نام میبرم ، فقط دلهره نداشته باشید چرا که هر کس دچار تمامی این عوارض نمیشود در ضمن عوارض دارو به سه علت بستگی دارد اول بیماری زمینه ای فرد مثلا کسی که بیماری کبدی یا کلیوی ویا .....دارد که اصلا نباید این دارو را مصرف کند ،دوم استعداد ذاتی فرد بعضی از افراد بطور ذاتی و سرشتی زیاد دچار عوارض دارویی میشوند و به قول عوام میگویند خیلی از داروها را که ما مصرف میکنیم بمون نمیسازه مثلا دچار بدن درد میشوند یا سردرد ، یا مشکلات گوارشی و یا حساسیت پوستی و غیره...... در این گروه حتما داروی اکوتان باید با دوز پایین تجویز گردد والبته به توصییه پزشک معالج وتحت نظر ایشان وانگاه اگر دارو به شخص نساخت دارو قطع شود . و سوم مهمترین عامل در ایجاد عوارض دوز دارو است بسیاری از عوارضی که برای اکوتان یا بسیاری دیکر از داروها در کتاب ها یا بروشورهای دارویی نام میبرند زمانی است که شخص دارو را با دوز بالا و برای مدت طولانی مصرف کند که در این صورت چک اپ های دوره ای بالینی و ازمایشگاهی توسط پزشک بسیار لازم وحیاتی است و اما عوارضی که ممکن است طی مصرف اکوتان ایجاد شود ( توجه به سه نکته مهمی که ذکر شد بسیار مهم است) ابتدا عوارضی که خیلی مهم نیستند و در خیلی از موارد با توصیه هایی که پزشک میکند قابل تحمل یا رفع میشود والبته گاها هم باید دارو قطع شود و باز تاکید میشود همه افراد دچار این عوارض نمیشوند خشکی لب ، خشکی پوست بخصوص دست وپا و سپس بدن و در اخر خشکی صورت ، اگزما یا قرمزی همراه باخشکی خصوصا در دست ،خشکی مخاط خصوصا خشکی بینی ( گاها همراه با خونریزی ) و خشکیچشم ، درد اسکلتی عضلانی ، بدن دردو کفتگی شبیه انفلوانزا ، سردرد ، درد قائدگی ، بهم خوردن نظم پریود ، ریزش مو ، عوارض گوارشی مثل نفخ شکم ، ا اسهال و.......حساسیت های پوستی و سایر عوارض غیر مهم دیگر ................. واما عوارض مهم که خصوصا در افراد ی که زمینه ان عوارض را از قبل دارند یا اینکه در دوزهای بالا و مدت طولانی مصرف دارو اتفاق می افتد ومعمولا هم باید دارو قطع شود افزایش انزیم های کبدی که زنگ خطری برای اسیب کبد است وباید دارو قطع شود و البته با ازمایش دوره ای مشخص میشود ، افزایش چربی خون که با ازمایش مشخص میشود و در خیلی از موارد با توصییه های رژیم غذایی و دارویی و کم کردن دوز دارو توسط پزشک چربی خون کنترل میشود در غیر اینصورت باید دارو قطع شود ، کسانی که اوره یا کراتینین بالا دارند واحتمال مشکل کلیه دارند که اصلا نباید دارو تجویز شود ، قند خون اگر شخص دیابت اشکار وحتی دیابت خیلی خفیف دارد نباید دارو تجویز شود ، اگر کسی در مصرف الکل زیاده روی میکند نباید دارو تجویز شود واگر هم الکل کم مصرف میکند باید مرتب ازمایش کبد داده شود ، کسانی که مشکل عروق روده یا معده دارند و در خطر خونریزی هستند وسابقه ان را دارند نباید این دارو را مصرف کنند ، یکی دیگر از عوارض احتمالی افسردگی است که اگر خیلی خفیف باشد و با دوز کم اکوتان باعث تشدید افسردگی نشود مانعی ندارد ولی بالعکس ........... در افسردگی متوسط وشدید نباید این دارو تجویز شود ، وو..... واما مهم خانم هایی که میخواهند طی شش ماه اینده باردار شوند این دارو را مصرف نکنند ، البته از لحاظ علمی ثابت شده که حتی اگر کسی یک ماه قبل این دارو را مصرف کرده و قطع کرده واکنون باردار شده عوارضی ایجاد نمیشود لذا نیاز به سقط جنین نیست ولی اگر از یک ماه قبل دارو را مصرف کرده باشد باید به پزشک قانونی مراجعه کند تا تصمیم و رای برای سقط جنین صادر شود البته در این مورد هم دوره و دوز مصرف شده خیلی مهم است مثلا اگر کسی بیست روز قبل از بارداری مثلا بیست عدد قرص مصرف کرده باشد هر چند احتمال عوارض جنینی است ولی درصد ان پایین است در مقایسه با کسی که مثلا قبل از بارداری 100 عددد اکوتان مصرف کرده ایا تمام کسانی که از یک ماه قبل از بارداری تایک ماه اول بارداری بدون انکه فهمیده باشند واین قرص را مصرف کردهباشند دچار عوارض و نقصدر جنین خودمیشوند ؟ در کتب علمی نوشته اند که 25 درصد این افراد دچار نقص جنینی میشوند ولی مشکل این است که دقیقا نمیشود تشخیص داد که کدام خانم باردار مصرف کننده این دارو دچار نقص در جنین خود میشوند وکدام نمیشوند لذا معولا قبل از ماه چهارم بارداری که هنوز روح به جنین ملحق نشده با مجوز پزشکی قانونی مجوز سقط داده میشود توصییه مهم با دختر خانم ها اگر دچار جوش هستید خصوصا اکنه اسکار گذار یا شدید یا حتی جوش متوسطی که شما را عذاب میدهد اگر تمایل به درمان مثر جوش با اکوتان را دارید حتما قبل از ازدواج درمان را با تجویز تحت نظر پزشک متخصص پوست انجام دهید در غیر اینصورت بعد از ازدواج معمولا متخصصین این دارو را تجویز نمیکنند چون ........ و اما پرسش اخر ایا اگر کسی بطور کامل تحت درمان با اکوتان قرار گیرد ایا برای همیشه از شر جوش خلاص میشود ؟ متاسفانه خیر ، از هر ده نفری که بطور کامل تحت درمان با اکوتان قرار گرفته اند سه نفر بعد از چند ماه تا چند سال مجددا دچار عود اکنه میشوند خصوصا خانم هایی که مشکلات هورمونی دارند ( اکنه هورمونی ) بیشتردچار عود میشوند، البته حداقل یک نفر از سه نفری که دچار عود یا برگشت اکنه میشوند دیگر شدت اکنه بمانند قبل از درمان با اکوتان نیست ، ولی این درصد عود ( 20 تا 30 درصد ) در مقایسه با داروهای دیگر مثل انواع انتی بیوتیک ها و داروهای هورمونی مثل دیان و اسپیرینولاکتون و......بسیار کمتر است حتی در تجربه وعمل دیده شده که در بسیاری از موارد درمان با دوز بسیار کم اکوتان موثر تر از درمان با دوز بالای داروههای دیگر است برای همین است که درابتدای مبحث گفته شد اکوتان موثرترین داروی جوش است در خاتمه باید یاداوری کرد که این قرص برای درمان انواع جوش است و روی جای جوش،لک جوش،واسکار و ناهمواری های پوست صورت بعد ازجوش ( اسکاراکنه) تاثیری ندارد و دراین مواردخصوصا اسکار اکنه خفیف پیلینگ سطحی با اسید میوه یا گلیکولیک اسید 70 درصد توسط پزشک و میکرودرم ابرژن توصیه میشود و در موارد متوسط و شدید اسکار اکنه معمولا انجام لیزر فراکشنال توصیه میشود، که در مورد لیزر فراکشنال در http://www.dr-razi.com/index.php/laserskin/4-fraxel/34-co2.html توضیخات کامل داده شده

نویسنده دکتر مرتضی رضیعی http://www.dr-razi.ir/

والسلام

---