شایعترین نوع سرطان پوست در ایران چیست و چه علتی دارد؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

1. شایعترین نوع سرطان پوست در ایران چیست و چه علتی دارد؟
بر اساس آخرین آمار مرکز کنترل سرطان در ایران سرطان پوست با تعداد 9114 مورد در سال 1388 در صدر موارد سرطانی مجموع مردان و زنان گزارش شده است.

2. کدام گروه از افراد بیشتر در خطر ابتلا به سرطان پوست هستند؟
(دختران جوان اهل سولاریوم، مردان بیرون از خانه، خانمهای مسن ، ورزشکاران و....) اشعه UVاز خورشید، لامپهای خورشیدی یا تختهاي برنزه کردن يا سالنهاي برنزه كردن، ساطع میشود. خطر ابتلای فرد به سرطان پوست به مدت زمانیکه در معرض اشعه UVاست بستگی دارد. بیشتر سرطان های پوست بعد از سن 50 سالگی اتفاق میافتند، ولی تابش نور خورشید به پوست از سنین پايین آسیب میرساند. از نظر اپیدمیولوژیک مهم ترین عامل اتیولوژیک تمام انواع بدخیمی های پوست، تابش پرتو فرابنفش می باشد. کودکان و نوجوانان در طول هفته ساعات زیادی را در طول هفته در مدرسه می گذرانند و بعضی از این ساعات را درمعرض نورخورشید به انجام فعالیت می پردازند.

از سوی دیگر، برآورد شده است كه 80 درصد مواجهه با نور خورشيد در سنين قبل از 21 سالگی اتفاق ميافتد و مطالعات نشان داده اند که تماس با اشعه نور خورشید در طول دوران کودکی و نوجوانی نقش مهمی در بروز سرطان پوست در آینده دارد.بنابراین مواجهه با اشعه UV بدون محافظ در هر گروه سنی میتواند مخاطره آمیز باشد چه علاقمندان به سولاریوم , چه ورزشکاران وچه مردان بیرون از خانه....

3. ایرانیهای کمتر از دیگر نقاط جهان دچار سرطان پوست میشوند؟
در ایران به دلیل نوع پوشش کمتر مشاهده میشود و از همه مهمتر سبزه بودن پوست ایرانیها نیز مانع شیوع این بیماری میشود چرا که پوست سبزه در مقابل آفتاب مقاومتر است.

4. با دیدن چه علایمی باید به احتمال سرطان شک کنیم؟
مهمترین عامل ایجاد سرطان پوست، جهش در سلول براثر اشعه ماورای بنفش خورشید است با توجه به نوع سلول پوستی که دچار جهش ژنی شده است اشکال مختلفی از سرطان پوست بهوجود میآید که هر کدام نشانهها و عوارض خاص خود را دارند. رشد غيرطبيعي زخمها و خالهاي پوستي, زخمهائي كه بهبود نمي يابند و با خونريزي همراه هستند., زخمي كه بهبود آن مدت زيادي به طول بينجامد., تغيير رنگ خالهاي پوستي نشانه هایی از سرطان پوست هستند.

5. آیا سرطان پوست ارثی است؟
تماس طولاني با نور خورشيد علت اصلي سرطان هاي پوست است، بخصوص اگر باعث آفتاب سوختگي و تاول هم شده باشد. ساير عوامل كه اهميت كمتري دارند شامل تماس مكرر طبي يا شغلي (در كارخانه ها) با اشعه ايكس، اسكار يا جاي زخم بيماري ها و سوختگي ها، تماس شغلي با بعضي مواد شيميايي از قبيل زغال سنگ و آرسنيك هستند. سرطان پوست ممكن است زمينه ارثي نيز داشته باشد لذا در بعضي خانواده ها شيوع سرطان پوست بيشتر است.

6. شیوههای درمان سرطان پوست کدامها هستند؟و جایگاه ایران در مقایسه با جهان چگونه است؟
تظاهرات بالینی سرطان پوست در هر شخص متفاوت است از این رو تعیین درمان مناسب بستگی به سن، وضعیت بدن، سابقه طبی بیمار، پیشرفت بیماری، سازگاری بدن بیمار با دارو و الگوهای مختلف درمانی دارد. بطور کلی الگوهای درمانی سرطان پوست را میتوان چنین گفت:

جراحی: برداشتن بافت بدخیم و کمی از بافت سالم پوست که روش معمول الگوی درمانی سرطان پوست است و به اشکال مختلف انجام می شود و عبارتند از:
- کرایوتراپی (Cryo surgery) یا استفاده درمانی از سرمای شدید برای تخریب بافت. در این روش ضایعه بدخیم با استفاده از نیتروژن مایع منجمد شده و در نتیجه آن، سلولهای سرطانی نابود شده و از بین می روند.

- خشکاندن و تخریب بافتهای سرطانی از طریق جریان الکتریکی پرفرکانس (electrodesiccation) .
- کورتاژ (curettage) یا پاک کردن سطح مبتلا به بیماری با استفاده از کورت (وسیله قاشقی شکل). در این روش جراح ضایعه بدخیم را تراشیده و به وسیله کورت پاک و تمیز می کند.

- پیوند پوست (Graft) که بر روی بستر پوست آسیب دیده ناشی از جراحی و برداشتن توده سرطانی حاصل شده انجام میگیرد.
- درمان لیزری که به وسیله پرتو نوری لیزر، سلولهای سرطانی برداشته شده و از بین می روند.
- Mohs micrographic surgeryدر این روش ضایعه سرطانی با کمترین صدمه به بافت سالم برداشته می شود و طی آن، جراح با استفاده از میکروسکوپ مقطع بافت سرطانی را مورد بررسی قرار می دهد تا به طور کامل از نابودی سلول سرطانی اطمینان حاصل کند.

- رادیوتراپیـ الگوی درمانی ضایعه سرطانی با استفاده از اشعه یونیزان که منجربه انهدام سلولهای سرطانی و کوچک شدن اندازه ضایعه سرطانی می شود.
شیمی درمانیـ استفاده از داروهای شیمیایی منجر به انهدام سلولهای سرطانی پوست می شود.ایران نیز همگام با دنیا در درمان سرطان پوست قدم برمیدارد و درمان موفق سرطانهای پوست در ایران نیز قابل انجام است.

7. آیا ممکن است برای درمان سرطان نیاز خارج رفتن باشد؟
با توضیحی که خدمتتان عرض کردم لزومی جهت خارج رفتن نیست.یکی از مهمترین فاکتورها در درمان سرطان پوست تشخیص سریع و به موقع آن است.بنابراین با مشاهده زخمهای بازی که خونریزی در آن پس از سه هفته یا بیشتر ترمیم نیافته باشد., لکه قرمز که ممکن است حالت خشکی درد و یا خارش داشته و بهبود نیابد., بر آمدگی شفافی که به رنگ صورتی- قرمز- سفید است و یا در افراد با پوستهای تیره به رنگ قهوه ای و سیاه نمایان شود و گاهی با خال اشتباه گرفته می شود.

لکه صورتی که با حاشیه بر آمده و فرو رفتگی خشک در مرکز آن همراه است در این مورد با رشد لکه، رشته های نازک رگهای خونی ممکن است بر سطح آن ایجاد شود. رشد ضایعه زگیل مانند که حالت خشکی پیدا و خونریزی کند., لکه فلس مانند با حاشیه نامنظم که ممکن است حالت خشکی و خونریزی داشته باشد., زخم بازی که خونریزی داشته و یا خشک شده و برای مدت طولانی بهبود نیافته باشد., وجود توده ای برآمده که مرکز آن فرو رفته و خونریزی کند. چنین توده ای ممکن است سریع بزرگ تر شود.

8. کدام گروههای سنی بیشتر به سرطان پوست مبتلا میشوند؟
تقريباً 6/1 مردم در طول زندگي يك يا چند عدد ضايعه كراتوز آفتابي پيدا مي كنند. كراتوز آفتابي در افراد پير بيشتر ديده مي شود ولي چون بيش از 50 درصد آفتابي كه در طول عمر به پوست مي خورد قبل از 18 سالگي مي باشد، لذا مشاهده كراتوز آفتابي زير سن 20 سالگي بعيد نيست. اين افراد كساني هستند كه مدت زمان زيادي را به علت شغل و فعاليت هاي تفريحي در آفتاب سپري مي كنند.