نقرس و ملاحظات تغذیه ای

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

نقرس یکی از قدیمی ترین بیماریها در تاریخچه پزشکی است. سقراط نیز از آن در نوشته های خود نام برده است. این بیماری ناشی از اختلال در سوخت و ساز پورینها است که با بالا رفتن اسید اوریک خون و رسوب اوراتهای سدیم به نام تافی در مفاصل کوچک و نسوج اطراف قابل تشخیص است. در نقرس مزمن معمولترین مکان برای تافیها غضروف حلزونی گوش است.

افراد مبتلا به نقرس به دلایل ناشناخته قادر به دفع اضافه اسید اوریک ( محصول نهایی متابولیسم پورینها که از تجزیه نوکلئوپروتئینها به ویژه نوکلئوپروتئینهای با منشا حیوانی حاصل می شوند) از بدن نیستند.نقرس معمولا مردان بالاتر از 30 سال دارای سابقه خانوادگی نقرس را گرفتار میکند ولی در هر سنی ممکن است بروز کند و زنان نیز، به خصوص پس از یائسگی ممکن است مبتلا شوند. مصرف اخیر الکل یا غذا ، جراحی، عفونت، استرس جسمی یا عاطفی یا مصرف برخی داروها ممکن است به پیدایش علایم رفلاکس منجر شود.
علایم و نشانه ها
درد شدید در یک مفصل، معمولا در قاعده انگشت شست پا، البته سایر مفاصل نیز ممکن است گرفتار شود ( نظیر پا، انگشتان، مچ دست، آرنج، زانو یا مچ پا )

مفصل مبتلا ممکن است قرمز، متورم، داغ و خشک شود. تب تا حد 39 درجه سانتی گراد همراه یا بدون درد حمله ظرف چند ساعت مستقر می شود و ظرف چند روز یا چند هفته بهبود می یابد. در حملات بعدی ممکن است توده هایی ( به نام توفوس) زیر پوست در ناحیه لوله گوش، دست، پا، آرنج یا زانو ظاهر شود.

علت
علت نقرس افزایش تولید اسید اوریک یا کاهش ترشح و دفع ادراری آن یا هر دو است، به گونه ای که اسید اوریک به صورت کریستالهای سوزنی شکل در بافت ها تجمع می یابد و موجب درد می شود. افراد مبتلا به نقرس عموما استعداد ابتلا به این بیماری را دارند ولی ممکن است در اثر اختلالات خونی یا سرطان نظیر سرطان خون یا استفاده از برخی داروها نیز این بیماری ایجاد شود.
اقدام های اولیه پزشکی
پزشک معالج مفصل مبتلا را معاینه و میزان درد آن را مشخص و و جود سابقه خانوادگی نقرس را تعیین خواهد کرد. آزمایش مایع مفصلی، آزمایش خون و عکسبرداری از مفصل از بررسی های احتمالی است.
درمان
پزشک معالج ممکن است بروفن یا مسکن هاس ضد التهاب غیر کرتنی جهت رفع درد و تورم تجویز کند. باید از مصرف نوشابه های الکلی و غذاهای محرک بروز حمله اجتناب کنید. علاوه بر مسکن ها ممکن است سایر داروها نیز تجویز شود.
تغذیه

وزن خود را متناسب کنید. با این حال باید از رژیم های غذایی سنگین و کاهش وزن سریع پرهیز کرد. مایعات فراوان بنوشید چون کم آبی ممکن است موجب تشدید نقرس شود. مصرف پورین ها را در غذای خود محدود کنید. پورین ها تولید لاکتات را افزایش می دهند که با ترشح و دفع اسید اوریک رقابت میکند. غذاهای حاوی پورین زیاد عبارت است از گوشت گاو، اردک، گوشت های احشا ، نان شیرینی، و مخمر. غذاهای حاوی میزان متوسط پورین شامل گوشت ها، ماکیان، ماهی و ماهی صدف است. اسفناج، لوبیا، عدس، قارچ، نخود نیز دارای میزان متوسط پورین است. الکل مصرف نکنید.
ویتامین ث: 8 گرم در رزو منجر به کاهش سطح اسید اوریک خون می شود. توجه داشته باشید که برخی افراد با مصرف این میزان ویتامین ث بدتر می شوند. اسید فولیک: 10-75 میلی گرم در روز آنزیم گزانتین اکسیداز را مهار می کند. بنابراین از تولید اسید اوریک جلوگیری می شود. آیکوزا پنتاانوییک اسید (apa) مواد التهاب زا ( لوکوتراین ها ) را مهار می کند. میزان مصرف 1500 میلی گرم در روز است . نیاسین: از مصرف نیاسین به میزان بیش از 50 میلی گرم در روز پرهیز کنید چون ممکن است باعث بروز حمله نقرس شود . ویتامین آ: این نگرانی وجود دارد که افزایش سطح رتینول ممکن است در برخی حملات تورم مفصل نقش داشته باشد.

گیاهان
گیاهان را میتوان به صورت عصاره خشک( کپسول، پودر، چای) ، گلیسریت ( عصاره گلیسرینه) یا تنتور ( عصاره الکلی) استفاده کرد. چای باید با استفاده از یک قاشق چایخوری، از گیاه در یک فنجان آب داغ تهیه شود. جوشاندن به مدت 5 تا 10 دقیقه جهت گلها و برگها و 10 تا 20 دقیقه جهت ریشه ها ضروری است. 2 تا 4 فنجان در روز بنوشید.
پنجه شیطان دویلس کلاو harpagophytum) ) pracumbens: درد و التهاب را کاهش می دهد. یک تا 2 گرم 3 بار در روز از ریشه خشک شده به شکل پودر ، 4 تا 5 میلی لیتر 3 بار در روز از تنتور، یا 400 میلی گرم 3 بار در روز از عصاره خشک شده در طی حملات مصرف کنید.
بروملانین (ananas comosus ) : آنریم هضم کننده پروتئین ( ضد التهاب) وقتی که با معده خالی مصرف شود.میزان مصرف آن 125 تا 250 میلی گرم 3 بار در روز در طی حملات.
هومیوپاتی

آکونیت جهت شروع ناگهانی درد سوزشی ، اضطراب ، بی قراری و حملاتی که با شوک یا ضربه آغاز می شود. بلادونا جهت درد شدید که ممکن است نبض دار باشد. درد با هر حرکتی تشدید و با فشار بهتر می شود، مفصل بسیار داغ است. بریونیکا جهت دردی که با هر نوع حرکت تشدید می شود، درد با فشار و حرارت بهتر می شود. کلشی کوم جهت دردی که با حرکت و تغییر هوا بدتر می شود ، به خصوص اگر تهوع همراه با حملات وجود داشه باشد. لدوم در مواردی که مفاصل متورم ، بنفش رنگ و شبکه ای می شود، درد یا کمپرس سرد خیلی بهتر و با حرارت زیاد بدتر می شود.

طب فیزیکی

کمپرس داغ و سرد : 3 دقیقه گرما به صورت متناوب یا نیم دقیقه سرما درد را کم و گردش خون را تقویت می کند. استراحت به مدت 24 ساعت بعد از حمله حاد . با این حال ، استراحت طولانی در بستر ممکن است موجب تشدید بیماری شود. پیگیری در صورت بروز حملات متعدد و آسیب وارد به مفصل ممکن است پزشک معالج شما را به یک متخصص ارتوپدی معرفی کند. ملاحظات ویژه افراد مبتلا به نقرس بیشتر در معرض خطر سنگ کلیه ، فشار خون بالا ، بیماری کلیوی، دیابت قندی ، تری گلیسرید بالا و تصلب شرایین هستند.