مالتیپل اسکروز
ام اس شایعترین بیماری نورولوژیکال نیم کره ی شمالی است . در آمریکا از هر 700 نفر یک نفر به این بیماری مبتلا هستند در انگلیس نیز شیوع به همین صورت است و می توان گفت این بیماری ، بیماری مناطق معتدل است . این بیماری بیشتر در آمریکای شمالی ، اروپا ، استرالیا و زلاندنو شیوع دارد . کلا در غرب بیشتر از شرق شیوع دارد . در اروپا و اسکاندیناوی ، جزایر بریتانیا ، هلند و آلمان شیوع بالاتری دارد .

در ام اس مسئله تولید آنتی بادی توسط واکنش بدن نسبت به بعضی باکتریها یا ویروسها که ایمنی بدن غلاف میلین را هدف قرار می دهد نیز مطرح است . ویروسهای متعددی مثل (EBV) یا ویروس هرپس شماره 6 مطرح شده ولی هیچکدام ثابت نشده است .نوع غذا و رژیم های غذایی در ممالک متعدد نیز مطرح شده است . مناطقی که مصرف ماهی در آنجا بیشتر است این بیماری شیوع کمتری دارد .

این مسئله شاید به خاطر وجود ویتامین D3 و امگا3 در ماهی باشد .مطالعات دیگری مصرف بالای لبنیات را با شیوع ام اس در ارتباط مستقیم می داند .نکته ی جالب این است که مهاجرت قبل از بلوغ شیوع ام اس را مطابق با محل مهاجرت می کند و کلا مهاجرت شیوع ام اس را پایین می آورد .

پاتولوژی ام اس تخریب غلاف میلین اطراف نخاع ، مغز و عصب بینایی است و چون غلاف در حال ترمیم است بیماری دچار تغییر حرکتی می شود . در بیماران جوان اولین علامت معمولا نوریت رتروبولیار است که به صورت تاری دید یا دوبینی می باشد در صورتی که در بیماران مسن تر به صورت ضعف اندم بروز میکند .با توجه به تنوع غلاف میلین در محل های مختلف بیماری به صورت های زیر بروز می کند :

- تاری دید
- ضعف در یک یا دو اندام تحتانی
- تکان شدید یا لرزش اندام ها
- دو بینی (معمولا یک چشم)
- سرگیجه
- استفراغ
- فراموشی و دشواری در تمرکز
- عدم تطابق اندام ها
- حرکت سریع چشم بدون کنترل
- حالت شوک الکتریکی در اندام ها
- ادرار ناگهانی urgancyیا شک به ادرارhesitancy
- ناتوانی جنسی
- صحبت نامفهوم slurred speech
- عدم کنترل ادرار

با پیشرفت بیماری و گرفتاری بیشتر بیمار حالت فلج کامل معمولا فلج اسپاستیک و گرفتاری مخچه آتاکیک ایجاد می شود .معمولا افراد بین سنین 40 تا 20 سال گرفتار می شوند و اولین علامت آنها به صورت تاری دید یا دو بینی می باشد یا اختلال در تشخیص رنگهای قرمز و سبز یا حتی کوری در یک چشم است.

بحث ام اس در TCM
در طب چینی ام اس جزو سندرومهای آتروفیک است .

علت شناسی :
حمله دامپ (نم خارجی)
حمله نم یا دامپ مهمترین علت بیماری ام اس در مراحل اولیه است .اول به اندام های تحتانی حمله می کند و به طرف بالا می رود .پس در مناطق نم دار بیشتر است . خانم ها در دوران پریود به این نم مستعدتر هستند . این دامپ مدارها را می بندد و باعث احساس سنگینی در اندام ها می شود که نهایتا گزگز و سوزن سوزن شدن را به دنبال دارد .

رژیم نامنظم :
مصرف زیاد غذاهای سرخ شده و چرب و غذاهای سرد باعث اختلال در طحال می شود و این خود باعث ایجاد نم می گردد .مصرف زیاد لبنیات مثل شیر ، پنیر ، کره و خامه بیشترین علت ایجاد نم در بدن در ممالک غربی است .

فعالیت جنسی بالا :
فعالیت جنسی بالا باعث ضعف در کلیه و کبد می گردد و به ویژه علت اصلی ام اس در سنین متوسط و بیشتر می باشد .

شوک :
باعث کمبود ناگهانی چی در قلب و طحال شده عضلات را متاثر می کند . خون رسانی و تغذیه عضلات توسط این دو عضو انجام می شود و ضعف در گردش خون و چی در عضلات باعث ضعف در اندام ، سرگیجه و ورتیگو می شود .پس 4 علت اصلی در طب شرقی عبارتند از : نم ، رژیم نامناسب ، فعالیت جنسی بالا ، و شوک

پاتولوژی :
ام اس در مراحل اولیه به علت نم و دامپ می باشد که گاهی با بلغم همراه است .در حقیقت علائم اولیه بیماری ام اس گزگز اندام می باشد که علتش نم است . معمولا این نم منشا داخلی و خارجی دارد و معمولا بیمار دچار نم داخلی است که دامپ خارجی نیز باعث افزایش آن می شود . اگر دامپ و نم همراه بلغم باشد مشکل با علائم چشمی ، مثل تاری دید و دو بینی تظاهر می کند .

پس در مراحل اولیه بیماری ام اس وجود نم و بلغم مشکل ساز است . در اواسط بیماری با کمبود معده و طحال خودش را نشان می دهد که نشانه ی آن ضعف اندامها ، کشیدن پا هنگام راه رفتن این کمبودها همراه نم و بلغم نیز می باشد که باعث حافظه ضعیف عدم توانایی در تمرکز و گزگز اندامها می شود . در مراحل بعدی کمبود کلیه و کبد عارض می گردد و علائم سرگیجه ، ورتیگو ، تاری دید و ضعف پیش رونده پاها ، عدم تعادل و تطابق ، احساس شوک الکتریکی در اندامها و شک به ادرار کردن ، ناباروری و عدم کنترل ادرار اتفاق می افتد .

در مراحل آخر بیماری باد کبدی حادث گردیده که باعث کمبود yin کلیه و کبد است که ورتیگو شدیدتر می گردد ، استفراغ ، حرکت چشمها سریع و بدون کنترل ، ترمور و اسپاسم شدید پاها ایجاد می شود .در نهایت و در مرحله آخر ، استاز خون ایجاد گردیده که باعث سفتی در اندام تحتانی می گردد.پس 5 مرحله در ام اس مشخص شد که از قرار زیر است :

بلغم و نم : گزگز و سنگینی اندامها ، دید تار و دوبینی کمبود طحال و معده : ضعف اندامها ، کشیدن پاها ، اشکال در راه رفتن و با بلغم و نم که باعث ضعف حافظه ، تمرکز ضعیف و بی حسی اندامها همراه است . کمبود کلیه و کبد : سرگیجه ، ورتیگو ، تاری دید ، ضعف پیش رونده اندامها ، عدم تطابق ، شوک الکتریکی در اندامها ، ادرار ناگهانی و شک به داشتن ادرار ، ناتوانی جنسی ، عدم کنترل ادرار کمبود yin کلیه و کبد همراه با باد کبد : ورتیگو شدید ، استفراغ ، تومور ، حرکت بدون کنترل و سریع چشمها ، اسپاسم شدید اندامهای تحتانی استاز خون : خشکی اندام ها تحتانی همراه با درد

درمان طب سوزنی :تحریک سوزن شدیدا توصیه می شود که نقاط لوکال در اندامها جهت برطرف کردن انسدادها و تحریک حرکت چی و خون انجام می شود و احساس سوزن را به طرف پایین کانال خوب حس کند و ضخامت نسبتا بالای سوزن استفاده شود .چون حس در فرد مبتلا به ام اس کم است بهتر است که تحریک سوزن به صورت چرخشی و داخل و بیرون آورن سوزن به خوبی انجام شود که احساس سوزن به طرف پایین حس شود بالای کانال فشار آوردن بهتر است . نقاط موضعی به ویژه در اندام تحتانی مهم است .

بهتر است نقاط یانگ انتخاب شود که روی مدار معده یا کیسه صفرا باشد ، به ویژه موارد معده از نظر انرژی چی و خون نخی می باشد . در هر حال نقاط مدار bright yang که در معده و روده بزرگ است استفاده گردد.

در اندام فوقانی :
LI 10(shousanl) / LI 11(quch) / LI 14(binco) / LI 15(jianyu) / SI 3 (houxi) / LI 4(hegu) / TBS

در اندام تحتانی :
ST 31(bignan) / 6B 31(fengshi) / 6B 31(huantiao) / ST 41(jiexi) / ST 36(zusali) / 6B 34(yang ling qnan) / ST 32(futu) / 6B 40(qiuxy)

نقاط دیگر :
DU 12(shenzhu) / DU 3(yaoyangguan) / BL 32
DU 14(dazhui) و نقاط هوا توجیاج درگیر و نهایتا ST 30(qichong)
در مراحل آخر ام اس معمولا نقاط جنرال جهت برطرف کردن باد به کار می رود مثل :6B 20(fengcho) / DU 16(fengfu) / LIV 3(tichong)

نقاط yinنیز در نهایت و مراحل آخر ام اس به کار میرود مثلا :HE 1(jiquan)جهت مفصل شانه / P 3(quze) و LU 5(chiae)جهت مفصل آرنج P 6(meigwn)جهت مفاصل انگشت SP 12(chongmen)جهت مفصل هیپ LIV 8(ququan)جهت مفصل زانو SP 5(changqiu)و K 3(taixi)جهت مفصل مچ پا

نقاط مدار DUنقاط اصلی که در مدار DUاستفاده می شود DU 3 / DU 4 / DU 12 / DU 14 / DU 20و نقاط هوا تیوجیاج چون پلاکهای ام اس در نخاع منتشر است .

Opening & copl DU mai
در زنان RT Houxi SI 3 LT B 62(shenmai)
در مردانLI Houxi SI 3 RT B 62(shenmai)

در زنان بهتر است با مدار RENترکیب گردد یعنی :
LT LU 7(lieque) RT KI 6(zhaohoi) که oppening / couplمدار renاست .

مدارهای دیگر :
Extraordinaryنیز به کار می رود مثل مدار Daiکه در گرفتاری ام اس حالت در آب نشستن است.

در مدار Dai
در مردان LTGB 41(chulinqi) RT TB 5
در زنان RTGB 41(chulinqi) LT TB 5
Scalp acupunctureمدار موتور و حسی در ام اس به کار می رود .

شناسایی سندروم های ام اس در TCM
Dampness in channels
Damp phlegm wit sp deficiency
ST & SP deficiency
LIV & KID deficiency
LIV & KID yin deficiency with LIV wind
Blood Stasis

نم در مدار :
علائم کلینیکی : بی حسی در اندام ها ، سنگینی اندام ها ، تاری دید
زبان Sticky coat
نبض Slippery

درمان اصلی : برطرف کردن نم و پاکسازی مدار
نقاط طب سوزنی :
جز B 22 / SP 6 / SP 9 / REN 9(SHUIFEN) / ST 36, LI 10 / ST 36 / LI 10(shousanli) / ST 28(shuidao)که تقویت می شوند .بقیه متد متداول (even method)همگی به جز LI 10و ST 36که مدار را تقویت می کنند ، بقیه نم را برطرف می کنند .

بلغم و نم با کمبود طحال :
علائم کلینیکی :بی حسی و سنگینی اندامها ، سوزن سوزن شدن ، سرگیجه ، خستگی ، اسهال و کاهش اشتها
زبان :متورم و TMو sticky
نبض : softo soggy (supf thin forceless)

نقاط طب سوزنی :
SP 6 / SP 9 / R 9 / B 20 / R 12 / ST 40 / B 22

متد : کاهش دهنده یا متعادل
کمبود معده و طحال :
علائم کلینیکی : ضعف اندام ها ، مشکل در راه رفتن ، کشیدن پاها ، خستگی ، اسهال ، کمبود اشتها
زبان : رنگ پریده
نبض : ضعیف

درمان طب سوزنی :
R 12 / B 21 / B 20 / SP 6 / ST 36 / ST 30 / ST 31 / LI 10
متد :تقویت شونده
کمبود کلیه و کبد :
علائم کلینیکی : ضعف پیش رونده پا ، ضعف پشت و زانوها ، سرگیجه ، اختلال حافظه ، تاری دید ، ادرار ناگهانی یا شک در ادرار

زبان :رنگ پریده در کمبود یانگ و عدم وجود بار در کمبود yin
نبض : در کمبود yinfloat emptyدر کمبود یانگ ضعیف و عمیق

درمان در طب سوزنی :
LIV 8 / SP 6 / B 23 / R 4 K 3 / 6B 20 / B 62 / SI 3 / B 15
اگر کمبود yang است موکا گذاری به جز دو نقطه آخر همه تقویت شوند آن دو متد متعادل کمبود yinکبد و کلیه همراه با باد کبد :
علائم کلینیکی : مراحل پیش رفته ام اس ، اختلال شدید در راه رفتن ، کشیدن پاها ، اسپاسم اندام تحتانی ، آتروفی عضلات ، سرگیجه ، وزوز گوش ، عرق شبانه

زبان :بدون بار اگر empty heatوجود داشته باشد قرمز
نبض :float empty
نقاط طب سوزنی :
SP 6 / K 3 / R 4 / LIV 8 / BL 62 / SI 3 / 6B 20 / DU 16 / LIV 3

متد : چهار تای اول تقویت و بقیه تضعیف شوند .
استاز خون (انسداد خون ):
علائم کلینیکی : مرحله مزمن و پیش رونده ام اس ، راه رفتن سخت ، اسپاسم اندامهای تحتانی ، سخت شدن مفاصل ، درد در اندام تحتانی

زبان : ارغوانی
بنض :wiryیا choppy
درمان در طب سوزنی :
LIV 3 / P 6 / B 17 / SP 10
متد :متعادل

---