لیکن پلان دهانی یک بیماری التهابی مزمن است که در مخاط دهان دیده می شود. علت بیماری مشخص نیست ولی معلوم شده که سیستم ایمنی فرد مسئول ایجاد این ضایعات است . برخی بیماری ها باعث شعله ورشدن این ضایعات می شوند من جمله : هپاتیت « سی » و برخی از بیماری های کبدی ، واکسن هپاتیت « بی » ، مواد آلرژی زا مانند برخی داروها ، مواد دندانپزشکی ، داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی مانند بروفن و ناپروکسن ، و برخی داروهایی که برای کاهش پرفشاری خون (بتابلوکرها و مهارکننده های ACE ) یا التهاب مفاصل( داروهای ضدمالاریا) مصرف می شوند.
این بیماری به اشکال مختلف خود را نشان می دهد ولی از همه شایع تر شکل مشبک یا رتیکولر است. این شکل از بیماری بدون علامت بوده و ضایعات آن معمولاً در مخاط سطح داخلی گونه دیده شده ، و دوطرفه و قرینه اند، البته درسایر قسمت های دهان مانند زبان ، یا لثه هم ممکن است رخ دهند.
سایر اشکال بیماری ممکن است خود را به صورت لکه های سفید یا قرمز ، نواحی زخم ،خراشیدگی یا منافذ ریز نشان دهند و بیشتر با احساس درد یا سوزش همراهند.دراینجا نمونه ای از این ضایعات را به شکل نواحی قرمز والتهابی در لثه می توان دید:
دراینجا هم ضایعات سفیدرنگ لیکن پلان دهانی را می بینید:
گفته شده که این بیماری در 1 تا 2 درصد افراد جامعه دیده می شود همچنین در 75 درصد کسانی که به لیکن پلان پوستی مبتلا می شوند ، لیکن پلان دهانی هم رخ می دهد .از سوی دیگر در نیمی از مبتلایان به لیکن پلان دهانی می توان عارضه پوستی دیگری را هم یافت . بندرت ممکن است ناخن ، پوست سر ، پرده گوش ، ملتحمه چشم ، مری یا حنجره هم گرفتارشود.
این بیماری در سنین نوجوانی و جوانی کمتر و از میان سالی به بعد به ویژه در بین زنان بیشتر است.در نوع رتیکولر بیشتر صاحب نظران معتقد به درمان نیستند ولی در انواع دیگر ، باید بیماری را کنترل کرد. از آنجا که این بیماری بالقوه امکان تبدیل به کارسینومای سلول اسکواموس ( نوعی ضایعه بدخیم یا سرطانی ) را دارد ، وضعیت دهان هر 6 تا 12 ماه باید توسط پزشک کنترل شود.
برخورد با لیکن پلان دهانی مشکل و راه های درمان آن محدود است. هیچ درمانی یافت نشده که این بیماری را برای همیشه مداوا کند . درمان های موجود با هدف کاهش درد و رنج بیمار ، کاهش دفعات عود بیماری ، و شدت آن صورت می گیرد. دراین زمینه بیمار باید از عواملی مانند دخانیات ، الکل ، برخی کارهای دندانپزشکی ، دندان مصنوعی « لق » ، غذاهای تند و هرعادتی که باعث آسیب به مخاط دهان شود ( مانند گاز گرفتن لب خود) ، و نیزاسترس اجتناب کرده و بهداشت دهان و دندان را رعایت کند. برای حفظ بهداشت دهان و دندان ، زدن مسواک دوبار در روز و استفاده از نخ دندان روزانه لازم است . هر 6 ماه نیز جهت چکاپ به دندانپزشک مراجعه نمایید. بیماری معمولن با استرس های روانی و اضطراب ، عود کرده یا شدت می گیرد.
دردرمان این بیماری از کورتیکوستروییدهای موضعی یا سیستمیک ، بیحس کننده های موضعی ، ترکیبات رتینویید، مهارکننده های کلسینورین ( مانند تاکرولیموس یا پروتوپیک و پیمکرولیموس یا الیدل ) استفاده می شود.جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره بیماری « لیکن پلان » اینجا را کلیک کنید.