راههای جلوگیری از پیری پوست

دکتر حمید وحیدی [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhvahidi.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین بیستون و چهلستون ، مجتمع پزشکی شقایق تلفن مطب : 88724048 - 021

شرح و علتها فیبرهای کلاژن ساختمان اصلی پروتئین در پوست هستند و فیبرهای آلاستین به خاطر قابلیت ارتجاعی خود ( توانایی برای کشیدگی وقابلیت بازگشت به شکل اولیه ) به پوست جوانی و طراوت می دهند.پوست خوب پیامد طبیعی سلولهای پوستی جدید است که درمحیط مطلوب مواد ساختمانی اساسی نظیرآمینو اسیدها ، ویتامین ها و موادمعدنی ایجادمی شود.

به نظرمی رسد که چگونگی محکم ماندن پوست شما مستقیماً با سلامت فیبرهای کلاژن ارتباط دارد.بعضی عقیده دارند که سلولهای پوستی نمی تواند بدون حمایت کافی از ویتامین ث ، به طورسالم فیبرهای کلاژن رابسازد.افزایش سن و سالهایی که پوست درمعرض عوامل محیطی ( نظیرآفتاب ، استرس ) قراردارد، سبب می شود پوست چروکیده و ضعیف شود ،زیرا که قادرنیست دوباره به طورصحیح درست و مرمت شود.

همچنان که یک شخصی پیرمی شود ،غشاء میانی پوست ( لایه داخلی پوست که زیر قسمت سطحی خارجی ترین قسمت اپیدرم قراردارد ) شروع به کم چربی شدن می کند. بعضی مردم گمان می کنند که خرابی پوست بر اثر آفتاب ، عامل 90 درصد پیری پوست است. البته درمعرض طولانی مدت قرار گرفتن اشعه ماوراء بنفش خورشید به انهدام فیبرهای آلاستین درپوست منجرشده و سبب ضعیف شدن پوست ، کشیدگی و از دست دادن قابلیت ارتجاعی آن می شود.

همچنین پوست آسانترگسسته و کوفته شده و به زمان بیشتری برای التیام نیازپیدا می کند. پوست سیگاریها بیشترازغیرسیگاریها باهمان نوع پوست ، گرایش به چروک شدن دارد.دلیل این تفاوت ،شناخته نشده است اما ممکن است به خاطراین حقیقت باشدکه سیگارگردش خود را درپوست کاهش می دهد.دیگر آلوده کننده های هوا مخصوصاً ازن همیشه دراین کار دخیل هستند.این باور وجود دارد که رادیکالهای آزاد اکسیژن ، به غشاهای سلولی آسیب می رسانند ، حتی با مواد ژنتیکی فعل و انفعال داشته و پیری پوست را تسریع می کنند.

کاهش وزن سریع و جدی نیزممکن است چین و چروک شود،همان طورکه سلولهای چربی زیرین پوست احتیاج به لایه سطحی دارند ، کاهش دراین سلولهای چربی سبب می شودکه شخص لاغر و ضعیف به نظربیاید.

پیشگیری:
انستیتوملی سالخوردگان ( آمریکا ) معتقداست راههای ذیل برای نگهداری پوست سالم با پرهیز از قرار گرفتن درمعرض آفتاب به آسانی در زندگی امکان پذیراست:

- حمام آفتاب نگیرید و سعی کنید که بین ساعت 10صبح تا3 بعد از ظهر از قرارگرفتن و در معرض آفتاب پرهیزکنید.
- اگردربین ساعت 10صبح تا 3 بعد از ظهرمجبورید که در معرض آفتاب باشید،همیشه از لباسهای محافظ نظیر یک کلاه یا پیراهن آستین بلند وعینک آفتابی استفاده کنید.

- قبل از این که درمعرض آفتاب قراربگیرید،ازلوسیونهای ضدآفتاب قراربگیرید،ازلوسیونهای ضدآفتاب برای کمک به پوست خود جهت محافظت از اشعه ماوراء بنفش استفاده کنید.

- به یاد داشته باشید که دوباره هرزمان که لازم بود لوسیون را به کارببرید.همیشه ازمحصولاتی استفاده کنید که دارای SPF ( فاکتورمحافظت ازآفتاب )15 یا بالاترباشند.پوست خود را اغلب به خاطرعلایم سرطان پوست چک کنید.اگرتغییراتی وجود داشت که باعث نگرانی شما بود،حتماً با یک پزشک مشورت کنید.

نکات مفید دیگر:
*به پشت بخوابید،وقتی که به صورت طاق بازمی خوابید ، اثرات کشیدگی جاذبه روی پوست شما به حداقل می رسد.
*ازنوشیدن الکل مخصوصاًهنگام غروب پرهیزکنید.
* صورت خود را زیاد نشویید (2باردرروزکافی است) و ازصابونهای خشن و زبر پرهیزکنید.زیرا شستن زیاد باعث کم شدن چربی و رطوبت پوست می شود.

درمان :
درمان چین و چروک پوست ازمواد موضعی تا جراحی قابل انجام است ،مناسب ترین روش برای هرکس باتوجه به وضعیت پوست او، بودجه و نتیجه دلخواهی که مایل است به دست آوردت عیین می شود *ترتینوئین *تزریقی *کلاژن تزریقی *پیلینگ *برداشتن سطحی پوست *برداشت پوست توسط لیزر Tretinoin:RetinA.

ترتینوئین یا دسته ای ازترتینوئین و ماده ای است وابسته ، اما جدا از ویتامین ،ترتینوئین پاسخهای سلولهای پوست به فاکتور رشد را افزایش می دهد.ترتینوئین موضعی یکی ازچند ماده کمی است که اثرات ضد پیری روی پوست دارد که دربسیاری مطالعات ثابت شده است .ترتینوئین سبب کاهش چین و چروک پوست و خشونت پوست می شود.ضخامت اپیدرمی پوست را افزایش داده و رسوب کلاژن را تحریک می کند.

معمولترین اثرات جانبی ترتینوئین روی پوست،تحریک پوست است که می تواند با استفاده صحیح از آن و یک غلظت مناسب از فرآورده ،به حداقل برسد. Botox تزریق Botox برای بهبود و برطرف کردن خطهای اخم و پیشانی ، دورچشم دیگرخطوط و چروکهای وابسته می باشد. Botoxواقعاً سم بوتولینیوم است و اساساً توسط پزشک چشم برای درمان انقباض عصبی پلک چشم به کارمی رود.این ماده یک انتخاب عالی برای خطهای پیشانی واخم است ( مخصوصاً که عمودی بین ابروهاایجادشده باشد ) که با یک سوزن باریک به ناحیه موردنظرتزریق می شود.

این کارفعالیت عضلات پرتنش راکه سبب چروک پوست شده اند را کاهش و پوست را بعد حدود 5 روزصاف می کند . اثرآن معمولاًحدود4-3ماه طول می کشد، سپس می تواند تکرارشود.واکنش آلرژیک به این ماده بسیارنادر است.و افتادگی پلک و ابرو نیزممکن است اتفاق بیفتد اما باعدم درمان ناحیه ای که درست بالای قسمت ابرو وجود دارد، و رعایت نکاتی چند قابل پرهیزاست. این روش به بیهوشی احتیاج ندارد.

پرکننده های قابل تزریق :
کلاژن برای چین های دورلب Botoxاستفاده می شود.جائی که تواند استفاده شود، برای تضعیف عضلات دهان یا گونه ها که این تاثیر را روی لبخند می گذارد.بنابراین بهترین درمان چروک های زیرپلک چشم ( برای صحبت کردن) با پرکردن آنها با پرکننده های بافتهای نرم(کلاژن معمولی)می باشد.این پرکننده ها ممکن است به تنهایی یا درترکیب باروش های سطحی پوست نظیردرمان لیزری یا روش های دیگراستفاده شوند.

پیلینگ :
تراش پوست به طورشیمیایی(پیلینگ)چین و چروک ها را برطرف کرده و رنگدانه ها را تغییرمی دهد.
خفیف ترین شکل پیل های شیمیایی،گلیکولیک اسید(آلفاهیدروکسی)است که اغلب برای درمان زیان های خفیف پوستی دراثرآفتاب استفاده می شود.درحالی که چین وچروک های عمیق تروتیره ترودانه های ناشی ازTCAتابش آفتاب بایک پیل شیمیایی درمان می شوند.هردو این روشهابه به کاربردن یک ماده شیمیایی برروی سطح پوست قابل انجام است.پیل های گلیکولیک،اغلب برای دستیابی به نتایج دلخواه احتیاج به استفاده مکرردارند.

فالیوهای اصلی اسیدهای گلیکولیک به خاطرتوانایی شان برای پوسته پوسته کردن پوست است.برطرف کردن لایه خارجی پوست،سلولهارادرلایه های پایینی (برای رشدوتقسیم)تحریک می کند.بنابراین بی نظمی های پوست راکم می کند.ازاین روهرچه بیشتر،شماپوستتان پوسته پوسته شود.تقسیمات سلولی بیشتردرلایه های پایینی پوست اتفاق می افتد.هرچند که سلول های انسان طبیعی نمی تواند بی اندازه و نامحدود تقسیم شود.قرارگرفتن ناحیه تحت مداوا در معرض خورشید در چندهفته اول بعد از یک پیل شیمیایی ممکن است سبب تغییرات پیگماتناسیون برای پوست .

(روشنتریاتیره تر).اغلب برداشتن پوست می تواند نتایج مشابهی با پیل های شیمیایی فراهم کند و در بعضی موارد درمان با برداشتن سطحی پوست توسط لیزرمناسب تراست.

میکرودرم ابرژن:
برای درمان چین و چروک ،جای جوش های سطحی و لکه های صورت و از این روش به خوبی استفاده کرد.در این روش از کریستال های کوچک آلومینیوم اکسید برای پاک کردن پوست و برطرف کردن لایه ای سطحی و بی نظمی های سطحی پوست استفاده می شود.این روش هیچ دردی ندارد و حداقل قرمزی در پی این روش معمولاً در عرض چند دقیقه یا ساعت ظاهرمی شود.

برداشتن پوست توسط لیزر:
برداشتن پوست به روش لیزری معمولاً به نام"لیزرپیل"نامیده می شود و از CO2برای برطرف کردن نواحی آسیب دیده با لایه های پوست چروکیده استفاده می شود.این روش معمولاٌروشی است که برای به حداقل رساندن ظهور خطوط ، مخصوصاً خطوط نواحی دهان و چشم به کاربرده می شود.

برطرف کردن چروکها با لیزرها معمولاً از 7تا10سال به طول می انجامد ، البته اگر نور آفتاب پرهیز شود.اثرات جانبی شامل تورم و ناراحتی موقت می باشد.همچنین ممکن است حساسیت به نور،صورتی شدن پوست وعوارضی دیگرمثل سوختگی یا عفونت ویروسی و دیگرعفونت ها ایجادشود. روش های دیگر: متدهای دیگرکاهش چروک که رایج هستند شاملC، استفاده از استروژنها،مصرف ویتامین و ورزشهای صورت می باشد.