علل انسدادی صفر بودن اسپرم (آزوسپرمی)

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

آزوسپرمی یا همان صفر بودن اسپرم در مایع انزالی به دلایل گوناگونی ممکن است اتفاق افتد که این دلایل به دو گروه عمده انسدادی و غیر انسدادی تقسیم میشود.

علل انسدادی/ وازکتومی انسداد در مسیر انتقال اسپرم

اگر کل فرایند هورمونی و تولید اسپرم ها نرمال باشد و جواب نمونه برداری بیضه ها کاملا نرمال باشد، این شک ایجاد می شود که شاید انسدادی در مسیر انتقال اسپرم از خروجی بیضه ها به مجاری انزالی وجود داشته باشد که مانع حضور اسپرم ها در مایع منی گردند. از علل شایع این گروه می توان به وازکتومی ، تشکیل نشدن لوله واز یا منی بر، یا آسیب لوله های منی بر در عمل های جراحی قبلی مانند فتق یا بیماری های عفونی مزمن یا انسداد در اپیدیدیم در اثر ضربه ها یا عمل های جراحی قبلی یا عفونت ها اشاره نمود.

انسداد مجاری انزالی در پروستات نیز در این گروه قرار دارد. تشخیص آژنزی یا تشکیل نشدن لوله ها با معاینه مشخص می گردد. اگر لوله های واز لمس می شوند و بررسی هورمونی نیز نرمال است، حجم مایع منی در تشخیص کمک کننده است، اگر حجم مایع منی کمتر از یک تا دو سی سی باشد، باید برای بررسی انسداد مجاری انزالی، فروکتوز مایع منی اندازه گیری شود و سونوگرافی از راه مقعد برای ارزیابی کیسه های منی انجام شود.

از درمان های این گروه می توان به عمل بازگشت وازکتومی {هایپرلینک به B5e2} یا عمل اتصال واز به اپیدیدیم (وازواپیدیدیموستومی) یا رزکت کردن یا تراشیدن مجاری انزالی (در مواردی که شک به انسداد مجاری انزالی وجود دارد)، اشاره نمود. در برخی موارد برای بدست آوردن اسپرم باید با روشهای گوناگون از بیضه ها نمونه برداری نمود و برای میکرو اینجکشن استفاده نمود.

بازگرداندن وازکتومی

وازکتومی یا بستن لوله ها در مردان عملی است که طی آن واز لوله ای که اسپرم ها را به مجرا منتقل می کند، بسته می شود. وازکتومی روشی مطمئن و کارآمد برای پیشگیری از بارداری است و بر خلاف بستن لوله ها در خانم ها، وازکتومی عملی است ارزان که با بی حسی موضعی و به صورت سرپایی قابل انجام است.

تعدادی از بیماران پس از عمل بنا به علل گوناگون، تمایل به بچه دار شدن و باز گرداندن این عمل دارند. وازووازوستومی (Vasovasostomy) یا عمل بازگرداندن وازکتومی، یک عمل بسیار ظریف و حساس است و باید توسط جراحی که در این زمینه فعالیت می کند، انجام گردد تا موفقیت عمل افزایش یابد. بر خلاف وازکتومی که به سرعت و با بی حسی موضعی انجام می شود، عمل بازگرداندن وازکتومی در اتاق عمل و با بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی انجام می گردد و بسته به شرایط، زمان عمل به طور میانگین حدود دو تا سه ساعت طول می کشد. اولین سوالی که این افراد در مراجعه می پرسند، میزان موفقیت این عمل جراحی است.

موفقیت بازگرداندن وازکتومی

هر چه از زمان وازکتومی مدت کمتری گذشته باشد و فرد جوان تر باشد، شانس موفقیت و میزان حاملگی افزایش می یابد. روش وازکتومی و محلی که گره روی واز زده می شود، نیز در موفقیت عمل نقش دارد. این که هنگام عمل باز کردن لوله ها پس از چیدن واز در سمت بیضه ها ترشحات بیضه ها خارج می گردند یا خیر و کیفیت آنها از نظر وجود اسپرم چگونه است؟ در موفقیت عمل بازگرداندن وازکتومی موثر هستند. سن و شرایط باروری خانم نیز نکته بسیار مهمی است، که پیش از اقدام به عمل باید آن را مدنظر قرار داد.

درصد موفقیت و میزان حاملگی پس از وازووازستومی در جدول زیر نشان داده شده است:

موفقیت این عمل در صورتی که با کمک میکروسکوپ انجام شود، افزایش می یابد.