آدامس ،تاريخچه، فوايد ،مضرات

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

تاریخچه آدامس:
یونانیان قدیم صمغ یا زرین درخت را بنام masticاولین بار به عنوان آدامس استفاده کردند. در سال 1860 یک دندانساز به نام آلفرد آدامز سعی در ساخت یک نوع لاستیک از صمغ داشت که آدامس به فرم امروزی را کشف کرد و چون اولین آدامس های ورودی به ایران بنام این متخصص یعنی ادامز وارد شدند، به نام آدامس در ایران شناخته می شوند و گرنه اسم اصلی آن chewing gumیا صمغ قابل جویدن، می باشد.

مواد تشکیل دهنده آدامس های امروزی شامل پایه آدامس (30%) شیرین کننده ها(54%) نرم کننده ها ( 2%) شیره ذرت ( 10%) طعم دهنده ها (4%) اجزاء فعال و رنگ ها خوراکی هستند.بهترنی آدامس ها برای جویدن ، آدامس هایی هستند که نرم، کم حجم و بدون قند (suger free) باشند. آدامس هایی که سفت و يا بزرگ هستند مثل بادکنکی ها به فک فشار می آورند و ادامس های حاوی قند در صورت تکرار مصرف منجر به پوسیدگی دندان و اضافه ورن می شوند.

آدامس هاي بدون قند حاوی شیرین کننده های مصنوعی فاقد کالری شامل آسپارتام ، ساخارین، آسه سولفام هستند که نقشی در پوسیدگی دندان ندارند و کالری هم ندارندو در مقداری که داخل آدامس وجود دارند نیز آسیب زا نیستند.آدامس هایی با افزودنی های خاص برای اهداف خاص وجود دارند: حاوی فلوراید (ضد پوسیدگی دندان) ، کلر هگزیدین (ضد عفونی کننده)، نیکوتین (ترک سیگار)، دیفن هیدرامین ( ضد حساسیت ) ، میکونازول (ضد قارچ) ، انتی اسید ( ضد ترش کردن) ، كافئین ( کم کردن خواب ) ، زایلیتول ( ضد پوسیدگی)

فواید:
1. شایع ترین استفاده آدامس در کاهش بوی دهان است که به علت اسانس های خاص درون آنهاست.
2. آدامس از طریق افزایش ترشح بزاق و کاهش تماس قند و جلوگیری از تبدیل شدن قند به اسید (و تغییر PH) از پوسیدگی دندان نیز جلوگیری می کند . البته این نباید دلیلی برای احمال کردن در مسواک و نخ کشیدن دندان ها باشد. آدامس های سفید کننده مانند خمیر دندان های سفید کننده، حاوی موادی هستند که منجر به سایش مینای دندان و از این طریق باعث براق و درخشنده شدن سطح دندان می شوند که در صورت مصرف زیاد مینای دندان به شدت آسیب خواهد دید.

3. آدامس در افرادی که با استرس دندان ها را روی هم فشار می دهند، برای کاهش فشار دندان ها و فک کمک می کند ولی این افراد باید برای درمان ریشه ای و یا فراگیری مهارت های کتنرل استرس هم اقدام کنند.

4. در مورد کاهش وزن به بیماران توصیه می کنم در صورتیکه آدامس منجر به افزایش اشتها نمی شود، برای کاهش پر خوری های عصبی و خورده خوری های در طول روز از آدامس استفاده کنند که جایگزین شکلات و شیرینی و بستنی و ساير تنقلات شود .در صورتي كه منجر به افزايش اشتها مي شود بايد از مصرف آن پرهيز كنند .

5. بعضی تحقیقات نشان داد که جویدن آدامس منجر به افزایش حافظه ، تقویت عضلات فک و زبان، کاهش میزان رفلاکس (ترش کردن)، جلوگیری از عفونت های گوش میانی به علت باز کردن شیپور استاش که بین دهان و گوش است و بهبود سریع تر وضعیت روده ها پس از جراحی های گوارشی می شود.

6.آدامس به مرطوب کردن دهان در افرادی که دهانشان به علت مصرف دارو خشک است مثل داروهای ضد افسردگی، ضد فشار خون یا افرادی که مبتلا به دیابت یا تحت درمان رادیوتراپی هستند، کمک می کند.

7.زایلیتون یک نوع قند است که توسط باکتری های موجود در دهان نمی تواند تجزیه شود و ایجاد اسید نماید. پس در کاهش پوسیدگی دندان موثر است و با افزایش جریان بزاق و کاهش تعداد یاکتری ها ، منجر به کاهش پلاک های میکروبی هم می شود.

مضرات آدامس:
1.مصرف آدامس در جامعه ما از نظر نظر اجتماعی خیلی جنبه خوبی ندارد.
2.آدامس با ترشح بزاق منجر به رفع تشنگی شده و مصرف مایعات کم می شود.
3.در افراد با روده های تحریک پذیر، هنگام جویدن آدامس هوا وارد روده ها شده و منجر به تشدید علائم می شود.
4.جویدن آدامس های حجیم و سفت منجر به التهاب مفصل فک و در دراز مدت منجر به درد شدید و ناراحتی خواهد شد.
5.برخی شیرین کننده ها در ادامس منجر به واکنش حساسیتی در بعضی افراد می شود.
6.جویدن ادامس قبل از جراحی و در موقع بیهوشی منجر به رفتن آن ه مجاری تنفسی و احتمال خفگی می شود.

به هر حال شاید بهترین توصيه این باشد که مثل هر کار دیگری، در این کار هم افراط نشود. 10 تا 20 دقیقه پس از مصرف غذا برای جلوگیری از اسیدی شدن محیط دهان و تشکیل پلاک های میکروبی ،کاهش پوسیدگی دندان و نیز افزایش ترشح بزاق و شیره های گوارشی برای هضم بهتر غذا مفيد است .

دكتر منصور ريسمانچيان
نايب رييس انجمن ارتقاء سلامتي و بهبود تغذيه