پای پرانتزی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

پای پرانتزی ‏"(ژنوواروم) نامیده می شود.در حالت طبیعی ایستاده با زانوهای صاف، زمانی که قوزک ها کنار یکدیگر قرار گرفتهاند، نباید فاصله ای بین زانوها وجود داشته باشد.اگر به هر دلیلی فاصله بین زانوها افزایش یابد، درحالی که قوزک ها به هم چسبیده اند منجر به پای پرانتزی(ژنوواروم)می گردد.به علت کمانی شدن پاها در این بیماری اصطلاح پای پرانتزی به کار می رود.در حالت پرانتزی شدن ساق پاها به سمت داخل انحراف می یابد.
عوامل پرانتزی شدن
عواملی که باعث پای پرانتزی یا ژنوواروم می گردند عبارتنداز:
-عدم هماهنگی در صفحه رشد(در کودکان)
- بیمارییهای که باعث کاهش ماده معدنی استخوان می شوند(مثلاً بیماری راشیتیسم و استئومالاسی)
ـ به دنبال ضربات وارده(به ویژه به صفحه رشد)
ـ (استئوآرتریت) آرتروز
ـ پارگی رباطهای زانو
- شکستگیهای انتهایی استخوان ران که منجربه بد جوش خوردن شده اند
- شکستگی قسمت فوقانی استخوان درشت نی(به علت بد جوش خوردن)
- بیماری پاژه
- آرتریت روماتوئید

پرانتزی شدن در اطفال
پرانتزی شکل شدن پاها در اطفالی که تازه شروع به "راه رفتن" کرده اند معمولاً خود به خود اصلاح می شود.به این نوع از پرانتزی شدن زانوها، اصطلاح فیزیولوژیک بودن به کار می رود.این وضعیت معمولاً تا هیجده ماهگی برطرف میشود و بنابراین نیاز به درمان خاصی ندارد.عقیده بر این است که چنین وضعیتی(پرانتزی شدن فیزیولوژیک)در کودکانی که زودتر از حالت طبیعی راه می افتند شایع تر است. درجات خفیف پرانتزی شدن در اطفال شایع است.این نوع تغییر به درمان نیازی ندارد.البته اگر تغییر شکل ایجاد شده تا پایان دوران کودکی اصلاح نشده باشد نیاز به درمان دارد.

درجات پای پرانتزی
خفیف
متوسط
شدید
درمان
تجویز کفش طبی برای کودکان
تجویز کفش طبی و بریس برای کودکان(در موارد شدیدتر نسبت به بالا)
انجام جراحی. در کودکان در موارد شدید و زمانیکه روشهای فوق پاسخ ندهد انجام می شود.
عمل جراحی. پس از بسته شدن صفحه رشد به خصوص در موارد شدید در بزرگسالان معمولاً جراحی انجام می شود.پس از بسته شدن صفحه رشد استئوتومی انجام می گیرد.

درصورت عدم درمان پای پرانتزی با افزایش سن احتمال آسیب مفصل زانو که منجر به آرتروز زانو میشود تشدید می گردد.بنابراین در مواردی که به علت ژنوواروم شدید، آرتروز زانو ایجاد شده است احتمال انجام تعویض مفص زانو(آرتروپلاستی) مطرح می شود.

ملاحظات اصلاحی و درمانی
اصلاح زانوی پرانتزی ساختاری، عمدتا با استفاده به موقع از بریس در دورههای مناسب امکان پذیر میشود. به طور معمول، قرار دادن گوه خارجی در کف پا یا پاشنه توصیه نمیشود زیرا به دنبال کمانی شدن ساقها، پا به پرونیشن تمایل پیدا میکند. اصلاح این نوع ناهنجاری نیاز به اصلاح ساختار اسکلتی دارد که فقط در موارد شدید توصیه به استفاده از جراحی برای اصلاح این وضعیت میشود.

در مورد زانوی پرانتزی وضعیتی هم میتوان ملاحضات اصلاحی زیر را در نظر گرفت:
- ارائه حرکات تقویتی برای عضلات جانب خارجی ساق و ران
- ارئه حرکات کششی برای کپسول داخل زانو
- تصحیح راه رفت به صورتی که پنجه مستقیم و در مسیر خط پیشروی قرار گیرد.
- تصحیح کفش وتعویض کفشهایی که سائیدگی جانب خارج آنها بیشتر از حد معمول است.
- پرهیز از نشستن در وضعیت چهار زانو

نمونه ای از تمرینات کششی
- در حالی که رو به شکم دراز کشیده اید، مچ پا را به خارج چرخانده و زانو را راست کنید تا عضلات نیمه غشایی و نیمه وتری تحت کشش قرار گیرند.
- حرکت فوق را در وضعیت خوابیده به پشت انجام دهید.
- در وضعیت ایستاده در کنار چوب موازنه یا میز از پهلو قرار گیرید و به ترتیب یک پا را به طور مستقیم بالای آن بگذارید. سپس پای اتکا را دورتر نگه دارید و با تنه به طرف پایی که روی میز قرار دارد خم شوید.
- در وضعیت نشسته با گرفتن مچ پا آن را به حالت چرخش به خارج ببرید.
- در وضعیت نشسته به حالت قورباغه با کمک دستها، تنه را از زمین به کشش عناصر استاتیک جانب داخلی زانو بپردازید.

نمونه ای از تمرینات قدرتی
- در حالت ایستاده پاها را به ترتیب از یکدیگر دور کنید. دست موافق پای دورشونده با جلوگیری از دور شدن پا میتواند اعمال مقاومت کند.
- در وضعیت ایستاده کنار دیوار با جانب خارجی ساق به دیوار فشار آورده و در دورکردن پا از یکدیگر بکوشید.
- در وضعیت ایستاده دو به دو، پهلو به پهلوی یکدیگر رانها را از ناحیه جانب خارجی به هم بچسبانید و انها را از یکدیگر دور کنید.
- در وضعیت ایستاده یک توپ طبی یا وزنه مناسب را با کنار خارجی پا پرتاب کنید.