مصرف قرص ضدبارداری در ماه رمضان خطر دارد

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

بیماری ترومبوز سینوس مغزی (لخته خون در مغز) زنان تهرانی در ماه رمضان به علت استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری به منظور تغییر عادات ماهانه و افزایش روزه داری ۴برابر بیشتر از ماه های دیگر است.فرامرز امیری در گفتگو با فارس اظهار کرد: متأسفانه برخی از زنان به منظور استفاده کامل از ماه رمضان و افزایش روزهای روزه داری اقدام به مصرف قرص های جلوگیری از بارداری و کاهش روزهای عادات ماهانه می کنند که این امر موجب افزایش خطر ابتلای این افراد به بیماری ترومبوز سینوس مغزی می شود.

وی افزود: به علت فرآورده های هورمونی موجود در قرص های جلوگیری، انعقادپذیری خون بالا می رود و در کنار آن موضوع گرمای هوا و این که فرد نمی تواند مایعات بنوشد موجب غلیظ شدن خون و ایجاد لخته در رگ هایی که مسوول تغذیه خون وریدی از مغز هستند می شود که به آن ترومبوز سینوس مغزی می گویند.این متخصص مغز و اعصاب با بیان این که این عارضه به میزان خیلی کم در مردان به دلایل دیگری اتفاق می افتد تصریح کرد: بیماری ترومبوز سینوس مغزی عوارض زیادی را در طولانی مدت به همراه دارد که از مهم ترین عوارض آن سردردهای شدید است.

امیری ادامه داد: این عارضه در حالت عادی ۵تا ۱۰درصد سکته های مغزی را تشکیل می دهد که البته در ابتلا به برخی عفونت ها و بعد از زایمان و به ویژه در ماه مبارک رمضان میزان آن افزایش می یابد.وی با بیان این که علت ایجاد این عارضه لخته شدن خون در رگ های تخلیه خون از مغز است خاطرنشان کرد: این موضوع باعث می شود خون از مغز تخلیه نشود که افزایش حجم خون داخل مغز و به دنبال آن افزایش فشار داخل جمجمه را در پی دارد.

امیری گفت: درمان این بیماری به غیر از تجویز مسکن برای درمان علامتی که درد فرد را کاهش می دهد به کمک داروهای مختلف، ترومبوز و لخته حل می شود تا خون بتواند جریان طبیعی خود را از مغز داشته باشد و در نهایت فشار جمجمه و حجم خون داخل مغز به تعادل برسد.

جام جم
گردآوری : گروه اینترنتی پرشین وی
نظرتان راجع به مصرف قرص ضدبارداری در ماه رمضان چیست؟
متاسفانه هر سال در ماه مبارک رمضان، بخش های مغز و اعصاب از خانم هایی پر می شود که برای به تاخیر انداختن زمان قاعدگی خود، از قرص های ضد بارداری استفاده کرده اند و به یک اختلال مغزی تحت عنوان "ترومبوز سینوسی" دچار شده اند.معنی این سینوس با آن معنی که در ذهن مردم است فرق می کند. منظور از این سینوس، ورید های مغز است که خون را از مغز خارج می کنند. وقتی چند تا از سیاهرگ های مغز بهم می پیوندند، یک حفره یا سیاهرگ بزرگ تر تشکیل می شود که به آن سینوس می گویند و نباید آن را با سینوس های بینی اشتباه گرفت.

از آنجایی که مغز در داخل جمجمه استخوانی قرار دارد، دارای یک محدودیت حجمی است و میزان خون ورودی به مغز با مقدار خون در حال تخلیه از مغز باید در تعادل باشد، در غیر این صورت فشار داخل مغز به شدت بالا می رود. این مساله موجب اختلال تخلیه خون از مغز می شود. این بهم خوردن تعادل موجب تورم بافت مغز می شود.

چطور قبلا این مشکل وجود نداشته؟
قبلا وجود داشته است، اما در گذشته نه چندان دور، این مشکل با بیماری هایی مانند سکته مغزی، تومور مغزی و یا صرع اشتباه می شد.اما امروزه با توجه به روش های تشخیصی بسیار دقیق مانند ام .آر.آی و ام. آر.ونوگرافی، ترومبوز سینوسی را به راحتی تشخیص می دهند.

علل به وجود آمدن این مشکل چیست؟
بروز این اختلال به یک عامل خاص مربوط نمی شود، بلکه مجموعه ای از عوامل موجب بروز این بیماری می شود. موقعی که تمام عوامل لازم برای بروز بیماری در کنار هم وجود داشته باشند، این اختلال شروع به فعال شدن می کند.

یکی از این عوامل، میزان قدرت و سرعت انعقاد خون در افراد است. در برخی افراد، سرعت انعقاد خون به قدری زیاد است که خود آن، نوعی بیماری محسوب می شود. کمبود یا ازدیاد بعضی از فاکتور های خون و یا بعضی از بیماری ها می تواند سبب افزایش سرعت در انعقاد خون افراد شود. بعضی از افراد نیز به دلایل ژنتیکی نسبت به تسریع انعقاد خون مستعد هستند.

به عنوان عامل دوم می توان از جنسیت نام برد. بیماری ترومبوز سینوسی، در خانم ها بیشتر از آقایان دیده می شود که شاید مربوط به نوع هورمون های زنانه باشد.نکته سوم اینکه، این بیماری در افراد چاق به خصوص خانم های چاق بیشتر دیده می شود.

نکته چهارم میزان آب موجود در بدن و خون است. هرچه مقدار آب موجود در خون بیشتر باشد، خون رقیق تر می شود و احتمال بروز این بیماری کمتر می شود. در شرایطی که فرد کمتر آب می نوشد و یا در جریان فعالیت زیاد عرق می کند، غلظت خون بیشتر شده و این افزایش غلظت، احتمال ایجاد لخته خون در سینوس های مغزی را افزایش می دهد.بسیاری از دارو ها به دلایل مشخص یا غیر مشخص سبب افزایش سرعت انعقاد خون می شود. یکی از مهم ترین این دارو ها قرص های ضدبارداری است که خانم ها استفاده می کنند.

پس قرص ها به تنهایی سبب این اختلال نیستند ؟
این قرص ها ممکن است که به تنهایی موجب این اختلال نشوند، اما وقتی چند عامل دیگر نیز در کنار آنها وجود داشته باشد، می تواند سبب ایجاد لخته در سینوس های مغزی شود.مثلا این بیماری در تابستان بیشتر دیده می شود. چون هوای گرم موجب تعریق بیشتر و از دست رفتن آب بدن می شود.از دیگر زمان هایی که این بیماری بیشتر بروز می کند، ماه رمضان است. بعضی از خانم ها برای انجام فرایض این ماه، از قرص های ضدبارداری استفاده می کنند. از طرف دیگر به دلیل روزه داری آب بدن آنها کم می شود و شرایط به نفع بیماری مهیا می شود.

نکته دیگر اینکه به نظر می رسد مصرف نامنظم قرص های ضد بارداری تاثیر بیشتری در بروز این بیماری دارد. خانم هایی که هر ماه برای جلوگیری از بارداری از این قرص ها استفاده می کنند، ممکن است بدنشان با مواد موجود در این قرص ها سازگاری پیدا کرده باشد. اما خانمی که یک مدت کوتاهی از این قرص ها استفاده می کند ممکن است بدنش با مواد موجود در این قرص ها سازگاری پیدا نکند و احتمال بروز بیماری را افزایش دهد.

حتی از دیدگاه دینی هم منعی وجود ندارد و خانم ها می توانند درست مانند پیشینیان عمل کنند و بی جهت خود را به خطر نیندازند؟
بله، به خصوص امسال که ماه رمضان گرمی را پیش رو داریم و ساعات روزه داری نیز طولانی است، از نظر متخصصان مغز و اعصاب، احتمال خطر بیشتری احساس می شود.کسانی که قبلا با این مشکل مواجه شده اند، مطمئنا از جانب پزشک معالجشان توجیه شده اند. اما لزوم پیشگیری از بروز این بیماری در تمام خانم هایی که از قرص های ضدبارداری استفاده می کنند، بسیار مهم است و این رسالت به عهده اصحاب رسانه است که با اطلاع رسانی همه جانبه، از بروز این اختلال در خانم ها پیشگیری شود.

لطفا علایم بیماری را هم بفرمایید؟
مهم ترین علامت پس از بروز لخته خون در سینوس ها، سردرد است که این سردرد می تواند خفیف تا شدید باشد.یک سری از این بیماران علاوه بر سردرد ممکن است دچار تشنج شوند و یا ممکن است در قسمتی از بدنشان احساس ضعف کنند.البته تشخیص این بیماری از سوی متخصص مغز و اعصاب به راحتی صورت می گیرد.اما نکته مهم برای جلوگیری از بروز این بیماری در جمعیت خانم ها، یک اطلاع رسانی درست و همه جانبه است.

بخش سلامت تبیان
منبع : هفته نامه سلامت - دکتر بابک زمانی، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران