آشنایی با روش های تشخیص تخمک گذاری

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

تخمك گذاري به زماني گفته مي شود كه يك تخمك (يا در برخي موارد نادر بطور طبيعي بيشتر از يك تخمك) از تخمدان آزاد مي شود و اين زمان را "دوره باروري" در سيكل قاعدگي مي نامند. هر ماه، يك تخمك در درون تخمدان شما به بلوغ مي رسد. هنگامي كه اندازه آن به حد معيني رسيد، تخمك از تخمدان آزاد شده و درونِ لوله هاي فالوپ، به طرف رحم حركت مي كند. اينكه در هر بار، كدام تخمدان يك تخمك آزاد مي كند، نسبتا نامشخص است. آنچه مشخص است اين است كه وظيفه تخمك گذاري در سيكلهاي قاعدگي به صورت منظم و يكي در ميان، بين تخمدانها تقسيم نمي شود.

چگونه زمان بيشترين باروري، با تخمك گذاري مشخص مي شود؟
براي اينكه بهترين نتيجه را بگيريد و حامله شويد، بايد در مدت يك تا دو روز پيش از تخمك گذاري تا 24 ساعت پس از آن، آميزش داشته باشيد. دليل اين امر آن است كه اسپرمها مي توانند دو تا سه روز زنده بمانند، اما تخمك نمي تواند بيشتر از 24 ساعت پس از تخمك گذاري به حيات خود ادامه دهد مگر اينكه لقاح صورت پذيرد.
اگر در حوالي زمان تخمك گذاري نزديكي داشته باشيد، احتمال حامله شدن شما افزايش مي يابد و شما مي توانيد خوشحال باشيد، زيرا شانس با شما همراه است: در زوجهاي معمولي كه مي توانند به صورت طبيعي بچه دار شوند، در هر دوره 20% احتمال بارداري وجود دارد. حدودا 85% از خانمهايي كه بدون استفاده از يكي از روشهاي جلوگيري از بارداري آميزش دارند، ظرف يكسال حامله مي شوند. شما مي توانيد با تعيين زمان دقيق تخمك گذاري، همچنين با افزايش آگاهي خود در مورد تغييرات هورموني و فيزيكي كه در هر ماه در بدن شما رخ مي دهد، احتمال حامله شدن خود را افزايش دهيد. همچنين شما مي توانيد از اين اطلاعات استفاده كرده و با خودداري از آميزش در نزديكي زمان تخمك گذاري، از بارداري جلوگيري كنيد. البته توجه داشته باشيد كه اين روش، بهترين روش جلوگيري از بارداري نيست و استفاده از آن ممكن است موفقيت آميز نباشد.

چگونه مي توانم زمان تخمك گذاري و حداكثر آمادگي براي بارداري را تشخيص دهم؟
زماني را كه دوره پريود بعدي شما آغاز مي شود در نظر بگيريد، سپس 12 تا 16 روز از آن كم كنيد. اين چند روز، همان محدوده زماني است كه احتمال تخمك گذاري شما در آن بسيار زياد است. براي خانمهايي كه يك دوره كامل آنها 28 روز طول مي كشد، چهاردهمين روز معمول روز تخمك گذاري است. براي استفاده از اين روش، شما بايد بدانيد كه دوره كامل شما معمول چند روز طول مي كشد.
با اين حال، بهترين روش براي تعيين زماني كه احتمال باروري شما در آن حداكثر است اين است كه به وضعيت بدني خود توجه كنيد و روش تشخيص نشانه هاي تخمك گذاري را فرا بگيريد.

تغيير در ترشحات دهانه رحم: هر چقدر روزهاي بيشتري از دوره شما بگذرد، حجم اين ترشحات افزايش پيدا كرده و بافت آنها نيز تغيير مي كند. اين تغييرات، بيانگر افزايش سطح هورمون استروژن در بدن شما است. هنگامي كه اين ترشحات شفاف، ليز و چسبنده باشد، احتمال باردار شدن شما به حداكثر مي رسد. به نظر بسياري از خانمها، ترشحات در اين دوره مانند سفيده تخم مرغ است.
اين ترشحات در حالت طبيعي به عنوان يك سد محافظ عمل مي كنند، اما در زمان اوج توانايي باردار شدن در شما، اين ترشحات به اسپرم اجازه مي دهند تا از مجراي رحم عبور كرده و به سمت رحم بروند، سپس به طرف لوله هاي فالوپ حركت كنند تا با تخمك شما برخورد نمايند.

افزايش دماي بدن: پس از تخمك گذاري، دماي بدن شما ممكن است بين 0.4 تا 1.0 درجه افزايش پيدا كند. شما اين تغيير را احساس نخواهيد كرد، اما مي توانيد با استفاده از يك دماسنج، "دماي پايه بدن" يا BBT خود را اندازه گيري كنيد. دماي پايه بدن يعني دماي بدن در هنگام صبح و پس از بيدار شدن از خواب، پيش از آنكه هرگونه فعاليتي انجام دهيد. اين افزايش دما بيانگر آن است كه تخمك گذاري در بدن شما انجام شده است، زيرا آزاد شدن يك تخمك منجر به تحريك و افزايش توليد هورمون پروژسترون مي گردد، كه دماي بدن را افزايش مي دهد.
زمان حداكثر توانايي شما براي باردار شدن، دو تا سه روز پيش از اين است كه دماي بدن شما افزايش پيدا كند. برخي از متخصصان بر اين باورند كه 12 تا 24 ساعت پس از مشاهده اوليه افزايش دما نيز شما شانس باردار شدن را داريد، اما اكثر آنها اذعان مي كنند كه اين زمان براي حامله شدن خيلي دير است.

پس از تخمك گذاري، يك تا دو روز طول مي كشد تا سطح هورمون پروژسترون به حدي برسد كه دماي بدن شما را افزايش بدهد. اما از آنجا كه تخمك تنها حداكثر 24 ساعت مي تواند زنده بماند، هنگامي كه دماي بدن افزايش پيدا مي كند، ديگر براي باردار شدن خيلي دير شده است،. به همين دليل، متخصصان توصيه مي كنند كه دماي بدن خود را براي چند ماه دقيقا زير نظر گرفته و نموداري براي آن طراحي كنيد تا بتوانيد الگوي افزايش دما را تشخيص داده و زمان احتمالي تخمك گذاري خود را مشخص كنيد. در اين صورت مي توانيد به گونه اي برنامه ريزي كنيد كه دو تا سه روز پيش از موعد افزايش دماي بدن خود، آميزش داشته باشيد.
درد در ناحيه پايين شكم: حدودا 20% از خانمها مي توانند تخمك گذاري و فعاليت مربوط به آن را احساس كنند، كه نشانه هاي آن مي تواند از درد ملايم تا تير كشيدن هاي شديد و ناگهاني باشد. اين حالت، كه به آن ميتل اشمرز ي mittelschmerz گفته مي شود، ممكن است از چند دقيقه تا چند ساعت طول بكشد.

تستهاي پيش بيني كننده تخمك گذاري چگونه كار مي كنند؟
اين تستها كه در داروخانه ها يا فروشگاههاي ديگر موجود بوده و بدون نسخه نيز به فروش مي رسند، افزايش هورمون LH را، كه دقيقا قبل از تخمك گذاري رخ مي دهد، در ادرار شما تشخيص مي دهند. استفاده از اين تستها ساده تر بوده و نتايج آنها نيز دقيق تر از دماسنجهاي BBT است و مي توانند تخمك گذاري را 12 تا 36 ساعت زودتر تشخيص داده و احتمال بارور شدن شما را در همان ماه اولي كه از اين تستها استفاده مي كنيد به حداكثر برسانند.
اما اين دستگاهها خالي از اشتباه نيز نيستند. در مواردي نادر، آنها وجود LH را ثبت مي كنند. در واقع پاسخي كه دستگاه به شما مي دهد، يك جواب "مثبت" يا "منفي" است، نه يك عدد. به اين ترتيب نمي توان تضمين كرد كه در صورت مثبت بودن پاسخ، حتما تخمك گذاري انجام خواهد شد؛ در واقع ميزان هورمون LH مي تواند با يا بدون آزاد شدن تخمك، افزايش پيدا كند. همچنين ممكن است افزايش ميزان اين هورمون به صورت كاذب نيز اتفاق بيفتد، كه دوباره سطح آن كاهش يافته و پس از آن كمي مانده به تخمك گذاري مجددا افزايش پيدا مي كند.
براي به دست آوردن حداكثر دقت، راهنما و دستورالعمل تست را به دقت مطالعه و پيگيري كنيد. با اين حال، اگر راهنماي تست به شما مي گويد كه اولين ادرار خود در طول روز را تست كنيد، ممكن است بهتر باشد كه دومين ادرار خود را تست كنيد. ادرار شما در طول شب غليظ مي شود، كه در نتيجه ممكن است نتيجه تست "مثبت" ولي "كاذب" باشد.

دوره شما از اولين روزي كه پريود آغاز مي شود، محاسبه مي گردد. در صورتي كه دوره شما 28 روزه باشد، تست را از روز يازدهم آغاز كرده و به مدت 6 روز ادامه دهيد؛ يا تست را به تعداد روزهايي كه شركت توليد كننده دستگاه توصيه كرده است، ادامه دهيد. در صورتي كه دوره شما بين 27 تا 34 روز است، روز تخمك گذاري شما ممكن است بين روزهاي سيزدهم تا بيستم باشد. تست را از روز يازهم آغاز كرده و تا روز بيستم ادامه دهيد. در صورتي كه دوره شما نامنظم است، ممكن است به اين نتيجه برسيد كه استفاده از اين تست نمي تواند آزمون مناسبي براي تشخيص زمان تخمك گذاري در شما باشد.