لکه های صورت یا ملاسما

دکتر حمید وحیدی [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhvahidi.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین بیستون و چهلستون ، مجتمع پزشکی شقایق تلفن مطب : 88724048 - 021

ملاسمابه لکه های قهوه ای برروی صورت افرادبالغ گفته می شود.معمولاًدوطرف صورت درگیراست.بیشترین مکانهای درگیرگونه هاٰ،پل بینی،پیشانی لب فوقانی است.

چه کسی مبتلابه ملاسمامی شود ؟
ملاسماغالباًدرخانمهادیده می شود.فقط 10٪افرادبانژادپوست تیره خصوصاHispanics آسیایی ها،هندی هاومردم خاورمیانه وآفریقای شمالی تمایل بیشتری به ملاسمانسبت به سایرین دارند.

علل ملاسما چیست ؟
علت اصلی ملاسماناشناخته است.مردم باسابقه فامیلی ملاسماغالباًبیشتردچارملاسمامی شوند.تغییرات هورمونی ملاسماراتشدیدمی کند.این حالت معمولاًطی حاملگی دیده می شودوبه نام "کلواسما"یا"نشان حاملگی "معروف است.قرصهای پیشگیری ازباردارمی تواندباعث ملاسماشود.اگرچه ،درمانهای هورمونی جایگزین که پس ازیائسگی استفاده می شودباعث این تغییرپوستی نمی شوند.اشعه خورشیدفردرامستعدملاسمامی کند.اشعه ماوراءبنفش خورشیدوحتی نورشدیدلامپ می تواندسلولهای تولیدکننده رنگدانه باملانوسیت درپوست راتحریک کند.افرادباپوست تیره ترملانوسیتهای فعالتری نسبت بع افرادباپوست روشن دارندملانوسیتهامقادیرزیادی رنگدانه تولیدمی کنند.ولی این فرآورده های رنگی فقط دراثرتحریک بانورخورشیدیاافزایش سطوح هورمونی فعال می شوند.بیشترین علت عودملاسمادرمعرض قرارگیری دربرابرنوراست.هرگونه تحریک پوست ممکن است باعث افزایش رنگدانه درپوست افرادتیره شودکه باعث بدترشدن ملاسمامی شود.ملاسماباهیچ بیماری داخلی بااختلال عملکردبدن مرتبط نیست.

ملاسماچگونه تشخیص داده می شود ؟
به دلیل اینکه ملاسماشایع است وظاهرمشخصی برروی صورت دارد،بیماران براحتی بامعاینه پوست تشخیص داده می شوندگاهی بیوپسی پوست برای افتراق ملاسماازسایربیماریهای پوستی لازم است.

ملاسماچگونه درمان می شود ؟
باوجودیکه تاکنون درمان قطعی برای ملاسماوجودنداردولی درمانهای متعددی پیشنهادشده است.ملاسماممکن است پس ازحاملگی برطرف شودویابرای سالهایاتاآخرعمرباقی بماند.ضدآفتابهادرمان اصلی ملاسماهستند.آنهابایدباطیف وسیع بوده وعلیه اشعه UVAوUVB خورشیدفردرامحافظت کند.spfضدآفتاب باید30ویابالاترباشد. بعلاوه ضدآفتابهای فیزیکی مثل لوسیون یاکرم اسیددوزنگ وتینانیوم دی اکسیدمی تواندبرای اشعه ماوراءبنفش ونورمرئی استفاده شود.

*ضدآفتابها بایدروزانه استفاده شودحتی اگرهواآفتابی نباشدودرون یابیرون ازمنزل باشید.مقدارواضحی اشعه ماوراءبنفش حین پیاده روی،رانندگی ونشستن کنارپنجره به فردمی رسد.
*هرگونه پاک کننده های صورت ،کرم هایاآرایش که باعث تحریک پوست می شود،بایدقطع شود،چراکه باعث بدترشدن ملاسمامی شود.درصورتی که ملاسمادراثرمصرف قرصهای پیشگیری ازبارداری ایجادشده باشد.ممکن است پس ازقطع مصرف آنها،بهبودپیداکند.ملاسمامی تواندباکرمهای بی رنگ کننده درطی مصرف داروهای پیشگیری ازبارداری درمان شود.
*انواع گوناگونی ازکرمهای بی رنگ کننده دردرمان ملاسمادردسترس هستند.این کرمهاپوست راباتخریب ملانوسیتها"بی رنگ"نمی کند.بلکه باعث کاهش فعالیت رنگدانه سازی آنهامی شود. کرمهای بدون نسخه باغلظت کم هیدروکینون معمول ترین کرمهای بی رنگ کننده هستند.این نوع غالباًبرای اشکال خفیف ملاسمابامصرف دوباردرروزاستفاده می شود.پزشک ممکن است کرمهای باهیدرکینون بالاترتجویزکند.معمولاً3ماه برای اثردرمانی روی ملاسمازمان لازم است.کرمهای شامل ترتینوئین ،استروئیدوگلیکولیک اسیددرترکیب باهیدروکینون وجوددارند.که باعث افزایش اثربخشی بی رنگ کنندگی آن می شود.سایرداروهای به کاردردرمان ملاسما،آزلاتیک اسیدوکوجیک اسید.

برای جلوگیری ازبروز عوارض وایجادحداکثرنتیجه بایدتحت نظرمستقیم پزشک درمان راشروع کرد.به یادداشته باشید،ضدآفتاب بایدروزانه مصرف شود.امروزه ترکیبات بی رنگ کننده درترکیب باکرم ضدآفتاب عرضه می شوند.پیلینگ شیمیایی،میکرودرم ابریشن ولیزرمی توانددردرمان ملاسماکمک کننده باشد.انجام این اعمال می تواندباتحریک پوستی همراه باشدکه گاهی اوقات باعث بدترشدن ملاسمامی شوند.این اعمال بطورکلی بایدتوسط افرادمتخصص ودرترکیب باداروهای بی رنگ کننده وبراساس نوع پوست فرداستفاده شود. لک صورت یاملاسمایک عارضه پوستی شایع بخصوص دردختران وخانمهای جوان می باشد.این عارضه بصورت لکه های قهوه ای تاخاکستری تیره برروی گونه ها،پیشانی وچانه دیده می شود.شایعترین سنین بروزآن 20تا30سالگی است .درخانمهابیشترازآقایان می باشد.

علل دیگر :
1-مصرف داروبه ویژه داروهای هورمونی وبخصوص داروهای پیشگیری ازحاملگی(بصورت قرص،تزریقی ویاکاشتنی)...داروهای دیگرنیزدربروزآن نقش دارند؛ازجمله داروهای اعصاب.

2-تغییرات هورمونی دربدن ازجمله کیستهای متعددتخمدان(pco )و یا بیماری غده فوق کلیوی. با پیشگیری از تابش اشعه خورشید بطورمستقیم بر روی صورت از ایجاد لک تا حد زیادی می توان جلوگیری کرد.مصرف کرمهای ضدآفتاب بطورمنظم باعیاربالاتراز20به فواصل هر2ساعت وهمچنین اجتناب از تابش نور خورشید بطور مستقیم برروی صورت در افراد مستعد از ایجاد لک می توان پیشگیری نمود.برای از بین بردن لک باتجویزپزشک متخصص ازکرمهای حاوی هیدروکینون بادرصدهای گوناگون ( نباید بیشتر از 6 تا7 در صد باشد ) می توان استفاده نمود.

روشهای دیگردردرمان لک صورت :
لایه برداری (peeling)؛سایش صورت بوسیله میکانیکی(dermabresion8 salabresion)ولیزرمی باشدکه بسته به پوست افرادانتخاب می شود.افرادبارنگ چشم روشن وموهای روشن مقداررنگدانه پوستی کمتری نسبت به پوستهای تیره دارندوبه همین دلیل نورآفتاب بیشتردرپوست این افرادنفوذداردوچون یکی ازاثرات نورآفتاب ایجادلک ومک می باشدبرای پیشگیری ودرمان این افرادنیازمبرم به ضدآفتاب دارند.یکی ازدرمانهای لک صورت همچنان که قبلاًنیزگفته شداستفاده ازپیلینگ می باشد.ولی این روش مناسب همه افرادنمی باشد.چون افرادبارنگ پوست تیره اصلاًمناسب پیلینگ نمی باشد.چون یکی ازعوارض پیلینگ خودلک می باشدوشانس ایجادلک درافرادباپوست تیره خیلی بالااست. درمان دیگرلک صورت لیزردرمانی می باشد. هیچکدام ازروشهای درمانی لک به صورت دائمی نیست ودریک جلسه نیزانجام نمی گیردونیازبه تجدیددرمان داردوادامه درمان دارد.زیرااستعدادافرادبرای ایجادلک که بااین روشهای درمانی برطرف نمی گردد.مصرف ضدآفتاب درافرادمستعدیک نیازحیاتی دردرمان وپیشگیری ازلک می باشد.