علائم کمبود کلسیم

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

علائم کمبود کلسیم :
گرفتگی عضلات، مور مور شدن یا گز گز شدن ساعد و ساق، درد مفاصل، کند شدن نبض، تپش قلب، خرابی دندان ها، بی خوابی، بی قراری و اختلال رشد. کمبود ویتامین D و در نتیجه اختلال تعادل کلسیم باعث بروز نرمی استخوان یا راشیتیسم می شود. به دنبال قطع قاعدگی، زنان در حدود 15 درصد از تراکم استخوان خود را از دست می دهند. میزان دریافت کلسیم زنان حدود نصف میزان دریافت توسط مردان است، به علاوه درتمامی سنین، تراکم استخوان زنان کمتر از مردان است زیرا اندازه استخوان های زنان به طور کلی کمتر از مردان است.

منابع غذایی کلسیم :
میزان توصیه شده مجاز مصرف خوراکی (RDA) برای کلسیم برای شیرخواران 12-6 ماهه 600 میلی گرم؛ برای کودکان 3-1 ساله 800 میلی گرم است و برای زنان بالای 50 سال 1500 میلی گرم در روز برای حفاظت از پوکی استخوان پیشنهاد می شود. کلسیم بیشتر در شیر و لبنیات وجود دارد، بنابراین مشخص است که ارزش این مواد غذایی علاوه بر محتوای پروتئینی، به دلیل املاح معدنی موجود در آن هاست نه چربی آن ها. بسیاری مردم تصور می کنند که بیشتر بودن میزان چربی شیر و لبنیات نشانه مرغوب بودن آنهاست در حالی که در بیشتر کشورهای پیشرفته، به طور معمول برای همه افراد بالای سن 2 سال، مصرف محصولات شیر بدون چربی یا کم چربی توصیه می شود.

یک لیوان شیر بدون چربی نزدیک به 300 میلی گرم کلسیم دارد. نوجوانان، زنان حامله و شیرده بیش از سایرین به کلسیم نیاز دارند. کودکان 2 لیوان، نوجوانان 3 لیوان، بزرگسالان 2 لیوان، زنان باردار و شیرده 3 لیوان، نوجوانان باردار و شیرده 4 لیوان، زنان یائسه 3 لیوان
کلسیم موجود در یک تکه پنیر (به اندازه یک قوطی کبریت یا حدود 30 گرم) نزدیک 3/2 کلسیم موجود در یک لیوان شیر (حجم معادل حدود 250 میلی لیتر) می باشد.

پرتقال علاوه بر ویتامین C حاوی کلسیم نیز می باشد، در بین سبزیجات، کلم پیچ، کلم بروکلی، جعفری و تر تیزک منابع خوبی برای کلسیم هستند؛ برخی از سبزیجات دارای برگ سبز تیره مانند اسفناج هرچند حاوی مقادیر زیادی کلسیم هستند ولی چون حاوی مقادیر زیادی اسید اگزالیک نیز می باشند، در جریان هضم با کلسیم ترکیب شده و باعث دفع کلسیم از بدن می شوند.

بسیاری مردم فکر می کنند مصزف یک مکمل دارویی کلسیم بهتر از مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم است. اما غذاها مزایای مهمی بر انواع دارویی دارند، برای مثال، نوشیدن 2 لیوان شیر 75 درصد کلسیم، 50 درصد ویتامین D، 25 درصد پروتئین، 30 درصد ویتامین A، 13 درصد تیامین و 50 درصد ریبوفلاوین مورد نیاز بدن را تأمین می کند و حاوی 24 گرم کربوهیدرات به شکل لاکتوز نیز می باشد در حالی که مکمل دارویی تنها مقداری کلسیم- آن هم به شکل کم جذب- تأمین می کند. بدن قادر است میزان جذب کلسیم از طریق مواد غذایی را تنظیم کند. این تعادل به کمک ویتامین D و با تغییر میزان تولید پروتئین متصل شونده به کلسیم صورت می پذیرد، یعنی زمانی که بدن به کلسیم بیشتری نیاز دارد، میزان بیشتری از این پروتئین ساخته می شود.

نسبت کلسیم و فسفر موجود در مواد غذایی عامل مهمی برای تعیین میزان جذب کلسیم می باشد، به عنوان مثال شیرگاو حاوی مقادیر قابل توجهی کلسیم است ولی هرچند میزان کلسیم آن بیش از میزان کلسیم موجود در شیر مادر است، نسبت کلسیم به فسفر آن به گونه ای است که مانع جذب کلسیم کافی در بدن می شود و به همین دلیل است که یکی ازعوارض دادن شیر گاو به شیرخواران کمتر از یک سال، بروز نرمی استخوان (راشیتیسم) است.

در نظر داشته باشید که شیر پاستوریزه نیز همان شیر گاو است و می تواند همین مشکلات را برای شیرخواران زیر یک سال ایجاد کند، البته شیر گاو (پاستوریزه یا غیر پاستوریزه) که در تهیه غذای شیرخوار استفاده می شود چنین عارضه ای ندارد و برای افزایش کالری و مواد مغذی موجود در غذای شیرخوار لازم است. فسفر موجود در برخی دیگر مواد غذایی در همه سنین مانع از جذب کلسیم می شود به عنوان مثال ماده ای به نام فسفات سدیم که برای ایجاد گاز به نوشابه اضافه می شود، به دلیل داشتن مقادیر زیاد فسفر مانع از جذب کلسیم می شود.