رژیم غذایی بعد از جراحی روده بزرگ

پروانه کاظمی [ کارشناس ارشد تغذیه ]آدرس وب سایت : www.dietkazemi.ir
آدرس مطب : تهران،سعادت آباد،میدان کاج،ابتدای سرو شرقی،مجتمع سعادت تلفن مطب : 22082039 - 021

برخلاف عقیده برخی افراد، بعد از جراحی روده بزرگ احتیاجی به رعایت یک رژیم غذایی خیلی محدود و به اصطلاح سفت و سخت نیست، فقط می بایست از برخی غذاها که باعث ناراحتی شما می شوند پرهیز کنید. برخی غذاها به بعضی افراد به اصطلاح نمی سازند، و مناسب آنان نیستند. شما به تدریج با خوردن غذاهای گوناگون می بایست به رژیم غذایی مطلوب خود دست پیدا کنید.

رعایت نکات ساده زیر می تواند به شما در جهت یافتن بهترین رژیم غذایی مناسب خودتان کمک کند :
بعد از عمل جراحی روده بزرگ، مدفوع شُل می شود و شما ممکن است احساس نفخ نسبتاً زیادی داشته باشید. لذا بهتر است از مواد غذایی که به اصطلاح نفاخ هستند و یا باعث مدفوع شل می شوند پرهیز کنید مانند نخود و لوبیا، تخم مرغ، سبزیجاتی مانند بروکلی، کلم، گل گلم، پیاز، سیر ، ماهی سرخ شده، بعضی انواع پنیر، شیر، طالبی، هندوانه، آجیل، ماءالشعیر، شکر و مواد شیرین کننده مصنوعی. مصرف ماست می تواند علاوه بر سفت تر کردن مدفوع، از میزان گاز داخل روده و نفخ بکاهد. برخی غذاها ممکن است باعث تحریک روده ها و حتی انسداد روده شوند. اینها شامل مواد غذایی دارای فیبر زیاد هستند مانند پرتقال، توت فرنگی، سیب، سبزیجات خام، اسفناج، لوبیا سبز، ذرت، پاپ کورن، آجیل، نارگیل، غذاهای حاوی ادویه زیاد و گوجه فرنگی. بهتر است حتی الامکان مقدار کمتری از این مواد غذایی مصرف کنید.
برای رسیدن به یک رژیم غذایی مناسب، توجه به توصیه های ساده زیر کمک کننده است:

- سعی کنید وعده های غذایی منظم در ساعات خاص مصرف کنید.
- غذا را به قطعات کوچک قسمت کنید.
- غذا را آهسته و بسیار خوب بجوید. قورت دادن تکه های جویده نشده غذا می تواند سبب انسداد روده شود، بخصوص در کسانی که دارای کولستومی هستند.
- اگر می خواهید مواد غذایی جدید را امتحان کنید سعی کنید هر بار یکی از آ نها را به وعده غذایی خود بیافزایید تا اگر مشکلی ایجاد شد، به راحتی متوجه شوید که کدام ماده مسئول ایجاد مشکل است.
- اگر با مصرف یک ماده غذایی دچار مشکل شدید، 4- 3 هفته از مصرف آن پرهیز کنید و سپس دوباره آن را امتحان کنید اگر مجدداً دچار مشکل شدید بهتر است برای همیشه از مصرف آن صرف نظر کنید.
- برای جلوگیری از یبوست، می بایستی روزانه بیش از 8 لیوان آب و یا آب میوه بنوشید.
برای رسیدن به یک رژیم غذایی مناسب، مشورت با یک متخصص تغذیه بسیار کمک کننده است..

نکته ی قابل توجه دیگر، پرهیز این گونه بیماران از مصرف برخی مواد غذایی است که در روده تولید گاز کرده و بوی بد ایجاد می کنند. این مواد غذایی عبارتند از : حبوبات، تخم مرغ پنیر خیار ماهی لبنیات قهوه کلم کرفس بروکلی ذرت نوشابه گاز دارخربزه هندوانه، ، فندق ،گردو ، مخمرها، نان جو و بالاخره غذاهای پرادویه
عوامل دیگری نیز نظیر صحبت کردن سریع و باهیجان، نوشیدن مایعات با نِی، خوردن یخ، به یک باره نوشیدن مایعات، جویدن آدامس وسیگارکشیدن باعث ایجاد گاز می شود.توصیه ی ما به این بیماران آن است که غذا را آهسته و به طور کامل بجوند و پس از صرف غذا کمی پیاده روی داشته باشند. برای رفع بوی بد نیز غذاهایی مانند ماست، جعفری، آب پرتقال، آب گوجه فرنگی و اسفناج تازه موثرند.

از نکات مهم دیگر در این بیماران، حجم و قوام مدفوع است. این بیماران باید با مصرف مواد غذایی بخصوص، حجم مدفوع خود را کاهش داده و قوام آن را نرم کنند؛ هر چند بسیاری از داروها نیز در این میان موثرند. آنتی بیوتیک ها موجب اسهال شده و بر عکس اکثر داروهای مسکن باعث یبوست می شوند. برای این بیماران مصرف مایعات فراوان توصیه می شود. همچنین به دلیل دفع پتاسیم در اسهال مصرفسیب ، موز و چای توصیه می شود.

بیماران باید به این مورد توجه کنند که اگر مواد دفعی ناگهان آبکی شد و یا حجم آن شدیداً افزایش یافت، هرگز برای جبران آن مصرف مایعات را محدود نکنند؛ چرا که در این صورت آب بدن خود را از دست می دهند. بهتر است با انتخاب غذاهایی نظیر موز ، برنج کته شده ،کره بادام زمینی ، پالوده سیب و نان سوخاری غذای خود را کم باقی مانده کرده و از مصرف حبوبات، کلم، بروکلی، اسفناج، میوه های خام و غذاهای تند و پر ادویه پرهیز کنند.

به طور کلی در دو هفته ی اول پس از عمل جراحی روده :
- مصرف میوه و سبزیجات چه به شکل خام و چه پخته مجاز نیست.
- غذاها باید نرم، کم فیبر و بدون ادویه باشد.
- تعداد وعده های غذایی افزایش و حجم غذا کاهش یابد.
- برنج ، ماکارونی ، سیب زمینی ، مرغ و ماهی کاملاً پخته شده، آب میوه جات و سبزیجات مفید است.
- شیر معمولاً غیر مجاز است.
- پس از دو هفته می توان به تدریج از میوه و سبزی پخته و پوره شده استفاده کرد.

این بیماران به مایعات فراوان همراه با غذاهای حاوی سدیم و پتاسیم نیاز دارند. آب پرتقال و سیب، موز، سیب زمینی و گوجه فرنگی پتاسیم بالایی دارند. در برخی موارد تجویز مکمل ویتامین های ،B12 وE ,C ضرورت پیدا می کند. مبنای توصیه ها پیروی از یک رژیم غذایی طبیعی و پرهیز از غذاهای غیر مجاز دراین موارد است.در ضمن می توان ملاقات هایی بین بیماران جدید و افرادی که سابقه ی طولانی در بیماری های روده ای داشته اند ترتیب داد تا بیماران جدید بهتر بتوانند خود را با مشکلات تطبیق دهند.هم چنین احتمالاً از بیمار خواسته می شود که یادداشتی از مواد غذایی دریافتی و عوارض جانبی تهیه کند تا مواد غذایی آزار دهنده شناسایی شوند.مراقبت های تغذیه باید بر التیام زخم و جلوگیری از عفونت معطوف گردد. با استفاده از مواد غذایی کم باقیمانده می توان دفعات اجابت مزاج را کاهش داد؛ ضمن آن که اجتناب از یبوست نیز حائز اهمیت است