حتما شما افرادی را دیده اید که از ریزش موی ناگهانی در برهه ای از زندگی خود شاکی هستند نمونه بارز آن جوانانی هستند که چند ماه پس از امتحانات دشوار و سرنوشت ساز کنکور دچار این نوع ریزش شده اند، ممکن است خود شما هم این فرآیند را تجربه کرده باشید. این مسئله که در بیشتر موارد فیزیولوژیک محسوب می شود می تواند بدون نگرانی طی شود ولی دانستن این نوع ریزش مو که اصطلاحا "تلوژن اتلوویوم" نامیده می شود خالی از لطف نیست.
این نوع ریزش مو اولین بار توسط Kligman در سال 1961 توضیح داده شد. فرضیه Kligman این بود که مویی که دچار ریزش می شود ابتدا در مرحله ناکامل آناژن است. این فولیکول سپس متمایل فاز کاتاژن شده و سپس وارد مرحله استراحت یا تلوژن می شود و با بروز این مرحله موها می ریزند. ریزش مو به این فرم بدلیل یک عامل تحریک کننده از جمله علل هورمونی، تغذیه ای یا بیماریهای اتوایمیون می تواند باشد.
شکل حاد این بیماری معمولا 3-2 ماه پس از یک حادثه تحریک کننده مثل تب بالا، جراحی و خونریزی شدید ایجاد می شود. البته در 33% موارد تلوژن افلوویوم، هیچ عاملی یافت نمی شود.
تلوژن افلوویوم غالبا در اثر یک استرس شدید روحی ایجاد می شود ولی شواهدی که نشان دهد استرس های روزه مره زندگی باعث بروز ریزش موی شدید می شود وجود ندارد.
بیماران معمولا هنگام برس یا شانه زدن یا شامپو کردن متوجه ریزش مو می شوند. در صورتیکه عامل تحریک کننده تکرار نشود رویش مجدد ظرف 6-3 ماه اتفاق می افتد.
یکی از شایعترین اشکال آن ریزش مو پس از زایمان است که معمولا 3-2 ماه پس از زایمان بروز می کند. در بیشتر موارد این مشکل خود بخود بر طرف می شود ولی تعداد کمی از زنان ممکن است بصورت دائمی و دوره ای ریزش مو را تجربه کنند که در نهایت باعث ریزش موی وسیع و یا موضعی می شود. شکل دیگری از این نوع ریزش مو در خانمهایی که قرصهای پیشگیری از بارداری مصرف می کرده اند و سپس آن را قطع کرده اند، دیده می شود.
تشخیص این امر ساده است، معمولا ریزش مو با شروع ناگهانی یک حادثه تحریک کننده که معمولا 16-6 هفته زودتر ایجاد شده است، مرتبط است.
در صورتیکه عوامل ایجاد کننده یا تشدید کننده ریزش مو تکرار شود تلوژن افلوویوم بصورت مزمن در می آید. این فرم از ریزش مو معمولا در اثر بیماریهای تیروئیدی، کمبود آهن، کم خونی و سوء تغذیه (به عنوان مثال در رژیم های غذایی طولانی و نادرست)دیده می شود.
رژیم غذایی نادرست که به مقدار کافی حاوی پروتئین نباشد می تواند موجب ریزش مو شود. ریزش مو در بیماریهای سرطانی وخیم و یا با شروع شیمی درمانی نیز به صورت ناگهانی بروز می کند.
علت دیگر تلوژن افلوویوم بروز درماتیت تماسی تحریکی Allergic contact dermatis پوست سر است.
این مشکل خود محدود شونده بوده و جای نگرانی ندارد. البته در صورتیکه طولانی شود می تواند منجر به ریزش موی دائمی شود که در این موارد حتما باید متخصص پوست و مو مشاهده کرد.