چربی ها و روغن های خوراکی نقش مهمی در تغذیه انسان دارند.بدیهی است مقدار کافی چربی در رژیم غذایی برای حفظ سلامتی ضروری است ولی از سوی دیگر مصرف زیاد چربی ها دربرنامه غذایی روزانه علاوه براینکه خطر بروز بیماریهای قلبی-عروقی را افزایش می دهد ،باعث پیشرفت چاقی و بیماری دیابت غیروابسته به انسولین می شود. مصرف زیاد موادغذایی پرچرب بخصوص چربی های حیوانی وگوشت قرمز خطر ابتلا به سرطانه سینه ، روده بزرگ وپروستات را نیز افزایش می دهد. بیماری های قلبی وعروقی وسرطانها مهمترین علل مرگ ومیر در کشور ما می باشند که یکی از دلایل آن مصرف غذاهای چرب وسرخ شده والگوی غلط مصرف روغن های خوراکی است. کاهش مصرف چربیها واستفاده درست از روغن ها نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به این بیماریها دارد.
منابع غذایی چربی ها :
چربی ها یه دونوع چربی های با منبع گیاهی وچربی های حیوانی در برنامه غذایی ما وجوددارند.
چربی گیاهی :
انواع روغن های مایع مثل روغن زیتون ، کلزا ،ذرت ،سویا وآفتابگردان از نوع چربی گیاهی هسنتد. هم چنین ،چربی موجود در انواع مغز ها مثل گردو ،پسته ،بادام وفندق ازنوع چربی گیاهی است. این نوع چربی در مقایسه با چربی حیوانی سالمتر است .اسید های چرب موجود دران از نوع اسید چرب غیر اشباع است که در دمای اتاق به شکل مایع است.
چربی های حیوانی :
چربی موجود در گوشت ، پیه ،دمبه ، کره ، چربی زیر پوست مرغ و روغن حیوانی از نوع چربی حیوانی است. چربی موجود در فراورده های لبنی مثل شیر ،ماست وپنیر هم که غیرقابل رویت هستند از نوع چربی حیوانی بشمار می روند. چربی های حیوانی دارای مقادیر زیادی اسید های چرب اشباع شده هستند که می توانند موجب افزایش کلسترول بدن بشوند.هم چنین ، با رسوب در رگهای قلب تنگی ،انسداد عروق و بیماری های قلبی عروقی وسکته قلبی را بدنبال دارند
ایزومر ترانس چیست ؟
اغلب روغن های نباتی به شکل طبیعی مایع هستند ،برای افزایش ماندگاری و شکل پذیری بیشتر در فرآیندی آنها را هیدروژنه و به اصطلاح جامد می کنند. در این فرآیند تبدیل روغن مایع به جامد ایزومر ترانس تشکیل می شود. اسیدهای چرب ترانس جذب اسید های چرب ضروری را در بدن مختل می کنند. اسیدهای چرب ترانس در مارگارین ،روغن های نباتی جامد،کره و شیرینی ها و غذاهای سرخ کرده و آماده وجود دارند. و این نوع اسید چرب باعث افزایش کلسترول بد یعنی LDL و کاهش کلسترول خوب یعنیHDL می گردد که در نهایت بیماری های قلبی عروقی را بدنبال دارد. براساس استاندارد های ملی روغن های خوراکی در کشور ، حداکثر میزان مجاز اسید چرب ترانس در روغن های مایع 5 درصد ودر روغن های مخصوص سرخ کردن 2 درصد می باشد.
منبع : دفتر بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
فرزانه صادقی قطب آبادی
@PersianDiet