اندازه گیری نیازهای پروتئینی

شهزاد محمدیان [ کارشناس ارشد تغذیه ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

چندین روش برای ارزیابی نیاز های پروتئینی در دسترس می باشد. اکثر تخمین های نیاز های پروتئینی بر اساس مطالعات تعادل نیتروژنی پایه ریزی شده اند که در آن اختلاف بین دریافت نیتروژن از رژیم ومقدار دفعی یا مترشحه (عمدتا در ادرار،مدفوع و عرق کردن ) محاسبه می گردد.به طور طبیعی، هنگامیکه دریافت اسید های آمینه کافی باشد، سنتز و تجزیه مواد نیتروژنی در بدن در حالت تعادل قرار می گیرند. تعادل نیتروژن یا ازت هنگامی به کار میرود که نیتروژن دریافتی و دفعی مساوی بوده ومحتوی پروتئین بدن ثابت باقی بماند؛ با این وجود اگر دریافت ناکافی باشد میزان تجزیه پروتئین از بافت بر سنتز آن برتری می یابد. در نتیجه، وضعیت از دست دهی مازاد پروتئین بدن و دفع نیتروژنی بر دریافت رژیمی برتری می یابد. به این وضعیت تعادل منفی نیتروژن (ازت) می گویند. در وضعیت تعادل مثبت (برای مثال، رشد، تولید ماهیچه)، دریافت پروتئین از دفع آن برتری جسته و محتوی پروتئینی بدن افزایش می یابد. بطور قرار دادی 2 انحراف معیار اضافه بر مقدار پروتئین یا اسید های آمینه ضروری به عنوان RDI پروتئین در نظر گرفته و ارائه شده است.

در تبدیل نیازهای پروتئینی به توصیه های رژیمی، کیفیت پروتئینی منابع غذایی بایستی در نظر گرفته شود. کیفیت پروتئین معرف مقدار و درجه هضم پروتئین در غذا و از همه مهمتر، تامین اسید های آمینه ضروری می باشد.انجام مطالعات تعادل نیتروژنی از لحاظ فنی مشکل و هزینه آور می باشد. لذا برای تعیین و برآورد پروتئین مورد نیاز می توان از راهنمای RDI یا RDA استفاده کرد. با توجه به اینکه افراد دارای سایز بدنی گوناگون هستند لذا مقدار مورد نیاز بر حسب کیلو گرم وزن بدن ارائه می شود. قبلا این مقدار برای بالغین در حد 1 گرم پروتئین / کیلوگرم وزن بدن ارائه شده بود که با توجه به فاکتور سن و شرایط خاص فیزیولوژیک مجددا به صورت مقادیر زیر توصیه گردیدند. همانطور که مشاهده می شود این مقادیر به هنگام رشد، بار داری و شیر دهی افزایش می یابد.

گروه مقدار توصیه شده ( گرم/ کیلوگرم وزن بدن / روز ) مقدارپروتئین ( گرم / روز )
نوزادان
6-0 ماهه 2
12-7 ماهه 60/1

کودکان
3-1 ساله 20/1
پسران:18-4 ساله 1
دختران: 18-4 ساله 1

بالغین مرد
75/0
بالغین زن
75/0
زنان باردار
+6(گرم در روز)
زنان شیرده
6-0 ماهه +16(گرم در روز)
12-6 ماهه +12-6(گرم در روز)

تعادل انرژی یک فرض مهم در تنظیم نیاز های پروتئینی می باشد، زیرا یک تعادل منفی انرژی باعث تغییر در متابولیسم پروتئین می شود. نیاز به پروتئین در صورت ناکافی بودن انرژی افزایش می یابد؛ یک دریافت پروتئین که باعث حفظ تعادل نیتروژن می شود در صورتیکه دریافت انرژی کمتر از حد نیاز باشد به تعادل منفی نیتروژن ختم می شود.