امواج شوکی و نقش آن در پزشکی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

Shock wave
در سال1980 اولین بیمار با سنگ کلیه، به طور موفق آمیزی با روش غیر تهاجمی به نام ESWL درمان شد. در سال 1985 اولین مطالعات در مورد اثرات شاک­ویو بر روی استخوان انجام شد. برای درمان مفصل کاذب و دیرجوش خوردگی استخوان مورد استفاده قرار گرفت. امروزه درمان بیماری­های ارتوپدی در دنیا از قبیل خار پاشنه، آرنج تنیس بازان (اپی­کندیلیت خارجی هومروس) و دیر خوش­خوردگی و جوش­نخوردگی شکستگی­های استخوان با شاک­ویو در حال اجراست.

امواج شوكی ESWT (Extracorporeal shock wave Therapy) چه هستند ؟
امواج شوكی، امواجی با فشار بالا هستند كه در محیطی الاستیك مثل گازها، مایعات و یا مواد جامد، بوسیله انفجار یا جرقه زدن یا سایر پدیده­هایی كه تغییر ناگهانی شدیدی در فشار ایجاد می كنند، بوجود می­آیند. فشار بالای مكانیكی كه این امواج دارند آنها را از سایر موج­های صوتی مثل امواج مافوق صوت متمایز می­سازد. یكی از جنبه­های خاص این امواج این است كه با سرعت امواج مافوق صوت حركت می­كنند و با افزایش فشار، سرعت آنها نیز افزایش می یابد.

امواج شوكی چگونه كار می كنند :
تراكم مختلف بافتهای متفاوت بدن انسان، نقشی فریبنده در آزادسازی انرژی توسط امواج شوكی ایفا می­كند. در مرز بین دو بافت با تراكمهای مختلف (بین تاندون و استخوان) انرژی امواج شوكی بصورت ایمپدانس صوتی، آزاد می­شود. یعنی هرچه این تفاوت بیشتر باشد، انرژی بیشتر آزاد می­شود. برخلاف امواج مافوق صوت، امواج شوكی انرژی را بجای انرژی گرمایی، بصورت انرژی مكانیكی آزاد می­سازند.

اثرات بیولوژیک امواج شوكی :
در حال حاضر سه تئوری در زمینه نحوه عملكرد امواج شوكی وجود دارد :
1- امواج شوكی، واكنش متابولیک را در بافت تحریک می­كنند و موجب افزایش فیبرهای فشاری (Stress fibers) و یا تغییر در نفوذپذیری غشاء می­گردند.
2- امواج شوكی ایجاد حبابهای حفره­ساز (Cavitation bubbles) مــی­نمـایـند كه قوام رسوبات كلسیمی را در هم شكسته یا تغییر می­دهد.
3- امواج شوكی از طریق تحریك بیش از حد آكسونها (تئوری GateControl) ایجاد یك اثر بیحسی می­كند كه آستانة درد بیمار را افزایش می­دهد.

­­­­مزایا و ویژگیهای دستگاهShockwave (ESWT):
بسته به نوع درمان، تنظیم انرژی می­تواند بصورت پله­ای صورت گیرد تا برای درمان جوش نخوردن استخوان­، التهاب در محل اتصال تاندون به استخوان از قبیل آرنج تنیس بازان ، خارپاشنه، كلسیفیكاسیون شانه و سایر اندیكاسیونها استفاده شود. امواج شوكی، متابولیسم سلولی را تغییر داده و ایجاد تحریك مكانیكی نموده و در نتیجه موجب تشكیل كال و تولید عروق جدید کرده و در تاندینوپاتی­های دارای رسوب كلسیم یا فاقد آن، رسوبات كلسیم را برداشت نموده و بافت­های تخریب شده ترمیم می­شود.مطالعات بالینی نشان داده است، معالجه با امواج شوکی (ESWT) نتایج موفقیت­آمیزی در بهبود بیماری داشته و حدودا 70 درصد بیماران، بهبودی کامل و یا پیشرفت قابل ملاحظه­ای­ در درمان خود داشته­اند. این روش از سال 2000 میلادی به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده است.

ویژگی­ها و مزایای امواج شوکی را می­توان بطور خلاصه به صورت زیر بیان نمود :
ـ با توجه به متمركز شدن امواج برروی ناحیة تحت درمان، امواج شوكی تنها اثرات اندكی برروی بافتهای پیرامون ناحیه دارند.
ـ بیمار بعلت عدم استفاده از داروهای مختلف هیچ عوارض جانبی دارویی نخواهد داشت.
ـ پرهیز از جراحی با همه عوارض جانبی و هزینه­های آن
ـ هزینه پایین درمان
ـ عدم داشتن عوارض جانبی و امكان تكرار در صورت لزوم
ـ از آنجاییكه بصورت سرپایی انجام می شود، اتلاف زمانی برای بازگشت به كار یا ورزش نخواهیم داشت.
هم­اکنون این روش درمانی در مراکز شاک­ویو تراپی قائم آریا آماده ارائه خدمات بوده و جهت مشاوره و چگونگی عملکرد دستگاه، جلسه اول رایگان می­باشد.
جهت مطالعه مطالب مربوط به شاک ویو به طور کامل اینجا کلیک کنید .