امواج شوکی و نقش آن در پزشکی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

Shock wave
در سال1980 اولین بیمار با سنگ کلیه، به طور موفق آمیزی با روش غیر تهاجمی به نام ESWL درمان شد. در سال 1985 اولین مطالعات در مورد اثرات شاک­ویو بر روی استخوان انجام شد. برای درمان مفصل کاذب و دیرجوش خوردگی استخوان مورد استفاده قرار گرفت. امروزه درمان بیماری­های ارتوپدی در دنیا از قبیل خار پاشنه، آرنج تنیس بازان (اپی­کندیلیت خارجی هومروس) و دیر خوش­خوردگی و جوش­نخوردگی شکستگی­های استخوان با شاک­ویو در حال اجراست.

امواج شوكي ESWT (Extracorporeal shock wave Therapy) چه هستند ؟
امواج شوكي، امواجي با فشار بالا هستند كه در محيطي الاستيك مثل گازها، مايعات و يا مواد جامد، بوسيله انفجار يا جرقه زدن يا ساير پديده­هايي كه تغيير ناگهاني شديدي در فشار ايجاد مي كنند، بوجود مي­آيند. فشار بالاي مكانيكي كه اين امواج دارند آنها را از ساير موج­هاي صوتي مثل امواج مافوق صوت متمايز مي­سازد. يكي از جنبه­هاي خاص اين امواج اين است كه با سرعت امواج مافوق صوت حركت مي­كنند و با افزايش فشار، سرعت آنها نيز افزايش مي يابد.

امواج شوكي چگونه كار مي كنند :
تراكم مختلف بافتهاي متفاوت بدن انسان، نقشي فريبنده در آزادسازي انرژي توسط امواج شوكي ايفا مي­كند. در مرز بين دو بافت با تراكمهاي مختلف (بين تاندون و استخوان) انرژي امواج شوكي بصورت ايمپدانس صوتي، آزاد مي­شود. يعني هرچه اين تفاوت بيشتر باشد، انرژي بيشتر آزاد مي­شود. برخلاف امواج مافوق صوت، امواج شوكي انرژي را بجاي انرژي گرمايي، بصورت انرژي مكانيكي آزاد مي­سازند.

اثرات بيولوژيك امواج شوكي :
در حال حاضر سه تئوري در زمينه نحوه عملكرد امواج شوكي وجود دارد:
1- امواج شوكي، واكنش متابوليك را در بافت تحريك مي­كنند و موجب افزايش فيبرهاي فشاري (Stress fibers) و يا تغيير در نفوذپذيري غشاء مي­گردند.
2- امواج شوكي ايجاد حبابهاي حفره­ساز (Cavitation bubbles) مــي­نمـايـند كه قوام رسوبات كلسيمي را در هم شكسته يا تغيير مي­دهد.
3- امواج شوكي از طريق تحريك بيش از حد آكسونها (تئوري GateControl) ايجاد يك اثر بيحسي مي­كند كه آستانة درد بيمار را افزايش مي­دهد.

­­­­مزايا و ويژگيهاي دستگاه Shockwave (ESWT) :
بسته به نوع درمان، تنظيم انرژي مي­تواند بصورت پله­اي صورت گيرد تا براي درمان جوش نخوردن استخوان­، التهاب در محل اتصال تاندون به استخوان از قبيل آرنج تنيس بازان ، خارپاشنه، كلسيفيكاسيون شانه و ساير انديكاسيونها استفاده شود. امواج شوكي، متابوليسم سلولي را تغيير داده و ايجاد تحريك مكانيكي نموده و در نتيجه موجب تشكيل كال و توليد عروق جديد کرده و در تاندينوپاتي­هاي داراي رسوب كلسيم يا فاقد آن، رسوبات كلسيم را برداشت نموده و بافت­هاي تخريب شده ترميم مي­شود.مطالعات باليني نشان داده است، معالجه با امواج شوکی (ESWT) نتايج موفقيت­آميزي در بهبود بيماري داشته و حدودا 70 درصد بيماران، بهبودی کامل و یا پيشرفت قابل ملاحظه­ای­ در درمان خود داشته­اند. این روش از سال 2000 میلادی به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده است.

ویژگی­ها و مزایای امواج شوکی را می­توان بطور خلاصه به صورت زیر بیان نمود :
با توجه به متمركز شدن امواج برروي ناحية تحت درمان، امواج شوكي تنها اثرات اندكي برروي بافتهاي پيرامون ناحيه دارند.
بيمار بعلت عدم استفاده از داروهاي مختلف هيچ عوارض جانبي دارويي نخواهد داشت.
پرهيز از جراحي با همه عوارض جانبي و هزينه­ هاي آن
هزينه پايين درمان
عدم داشتن عوارض جانبي و امكان تكرار در صورت لزوم
از آنجاييكه بصورت سرپايي انجام مي شود، اتلاف زماني براي بازگشت به كار يا ورزش نخواهيم داشت.
هم­اکنون این روش درمانی در مراکز شاک­ویو تراپی قائم آریا آماده ارائه خدمات بوده و جهت مشاوره و چگونگی عملکرد دستگاه، جلسه اول رایگان می­باشد.