تاثیر درجه حرارت بر عملکرد مغز و رشد و تکثیر سلولهای عصبی چگونه است قسمت سوم

دکتر سید سلمان فاطمی [ متخصص داخلی مغز و اعصاب ]آدرس وب سایت : www.dr-salmanfatemi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول تلفن مطب : 32223328 - 031

در قسمتهای قبلی بیان شد، سیستم بسیار پیچیده تنظیم درجه حرارت بدن انسان مانع از آن می شود که دمای درون جمجمه از حد مشخصی فراتر یا پائینتر رود. به خصوص که سد مستحکمی در اطراف مغز هست و مانع از تاثیر گذاری دمای محیط بر مغز می شود.این سیستم پیچیده تنطیمی در موجودات دیگر کمتر وجود دارد.در این قسمت، به تاثیر درجه حرارت بر تکثیر سلولهای عصبی و رشد آکسونها می پردازیم.

سلولهای عصبی مغز از تکثیر سلولهای بنیادی عصبی(neural stem cell) به وجود می آید و اختلال در تکثیر این سلولهای بنیادی عصبی می تواند منجر به مغزی بیمار در اندازه کوچک یا بزرگ (microcephaly or macrocephaly) شود . ( http://www.nature.com/nrn/journal/v16/n11/full/nrn4021.html)

با این حال برخی مطالعات نشان میدهد در مهره داران در قسمتهایی از مغز، تکثیر در سلولهاي عصبی دیده می شود و حداقل در قسمتهایی از مغز، نورونهاي جدید جایگزین نورنهاي قدیمی می شوند.این حالت حتی در انسان هم دیده می شود. شرایط محیطی مهره دار بر تکثیر این سلولها موثر است.رامیرز و همکاران در سال 1997 و پنافيل و همکارانش در سال 2001 بیان کردند که افزايش حرارت تاثیر مثبتی بر تکثیر سلولهای عصبی دارد.

در مطالعه ای در لاکپشتها دیده شد که میزان سلولهای علامت گذاری شده bromodeoxyuridine-labeled cells(BrdU-LCs) در لاک پشتهايي که در هوای گرمتر بودند(27-30℃) بیشتر از لاک پشتهایی است که در هوای سرد(5-14℃) هستند. این مطلب نشان می دهد که آب و هوای گرم باعث زيادشدن تکثیر سلولهای عصبی مغز و نخاع در لاک پشت می شود.

استفاده از انتی بادي anti-BrdU روی سلولها عصبی لاک پشت و انتی بادی ضد سلولهای گليال نشان داد که هر دو رده سلولی در پاسخ به گرما تکثیر بیشتر پیدا مي کنند.در این مطالعه، دو گروه لاک پشت یکی در درجه حرارت بین 27-30 درجه و گروه دوم در درجه حرارت بین 5 تا 14 درجه نگهداری شدند. لاکپشتهايي که در درجه حرارت بالاتر بودند فعالیت حرکتی بیشتر و دریافت غذای بیشتری داشتند