داروهای ممنوع دردوران بارداری

دکتر منصوره پژمان منش [ متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی ]آدرس وب سایت : www.dr-pejmanmanesh.ir
آدرس مطب : اصفهان ، دروازه شیراز ،ابتدای خ چهارباغ بالا ،نبش کوی بهار آزادی ،مجتمع بهار ،طبقه دوم واحد 205 تلفن مطب : 36206186 - 031

داروهای غیر مجاز دربارداری:

سؤالی که بسیاری از خانمها ی باردار و حتی قبل از بارداری از متخصصین زنان و زایمان بسیار می پرسند این است که در دوران بارداری چه کارهایی نباید انجام بدهیم ،چه چیزهایی نباید بخوریم و یا مصرف چه داروهایی غیر مجاز و دارای اثر مضر بر جنین هست ؟ پاسخ به این سؤال کار ساده ای نیست . زیرا لیست موادی که نباید استفاده شوند طولانی و شاید غیر قابل دسترسی باشد.تأثیر بسیاری از مواد هم هنوز بطور قطعی مشخص نشده است. ما سعی کرده ایم در این مقاله به مهمترین و شایعترین موارد و داروهای خطرناک در بارداری بپردازیم.

مواد مضر در بارداری:

مواد مضر در بارداری که بیشتر باعث اسیب جنین می شوند شامل یکسری داروها ی خاص ، فلزات سنگین ،مواد شیمیایی و مواد آرایشی هستند . مصرف فلزات سنگینی مثل جیوه نیز باعث اختلالات عصبی ، رشد نکردن جمجمه و سیستم عصبی میشوند. به همین دلیل توصیه میشود زنان باردار از مصرف ماهیهای بزرگ که مسمومیت با جیوه آنها بالاست پرهیز کنند. همچنین در صورت مصرف کپسول امگا -3 که حاوی روغن ماهی است به درج بدون جیوه بر روی بسته بندی دارو دقت کنند.توصیه می کنیم مادران باردار مخصوصا افرادی که سابقه سقط مکرر و یا ناباروری دارند ، از محصولات کارخانه ای و مواد خوراکی آماده که دارای مواد نگهدارنده و بسیار مضر برای جنین هستند اکیدا پرهیز کنند.

رنگ مو و لاک ناخن در بارداری:

رنگ مو و لاک ناخن به دلیل مواد سمی و شیمیایی میتواند برای جنین خطرناک باشد. ۵ ماده خطرناک یعنی تولوئن، فرمالدئید، دی بوتیل فتالات یا DBP ، رزین فرمالدنید و کافور هستند که در ساخت لاک و پاک کنندههای آن مورد استفاده قرار میگیرند و در صورت استفاده مداوم میتوانند عوارضی همچون اختلالات باروری ، آسم و اختلالات تنفسی، آلرژی شدید ، اختلالات عصبی و سرطان خون را به همراه داشته باشند.بنابراین توصیه میشود حتی الامکان از لاک و استون در بارداری استفاده نکنید.مواد آرایشی نیز حاوی سرب و دیگر مواد مضر در بارداری هستند. مادران بارداری که اصرار به مصرف این مواد در دوران حاملگی دارند می توانند از مواد آرایشی کم سرب و سالم تر که دارای مجوز بهداشت هم هستند استفاده کنند. توصیه میکنیم در صورتی که به زیبایی خود اهمیت می دهید و تمایل به استفاده از لاک و رنگ مو در بارداری دارید بعد از سه ماهه اول و ان هم از نوع مرغوب استفاده کنید.درهنگام کاشت ناخن و لاک زدن از ماسک استفاده کنید. اگر دچار الرژی تنفسی هستید باز هم توصیه ما به پرهیز از این مواد است.خانمهای بارداری که شغل ارایشگری دارند و با این مواد رنگ مو و لاک ناخن زیاد سر و کار دارند توصیه میکنیم بطور موقت از انجام این کارها خود داری کنند.

داروهای ممنوع در بارداری:

اگر قصد بارداری دارید و درحال مصرف داروهای خاصی هستید و یا در دوران بارداری بدلیلی مازم به مصرف دارویی می شوید حتما با متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید.

• مصرف بیش از حد ویتامین D و A در دوران بارداری باعث ایجاد سمیت و عوارض آن بر جنین میشود.
• مصرف برخی داروها مانند وارفارین ، برخی داروهای ضد تشنج ، برخی داروهای ضد فشار خون ( انالاپریل و کاپتوپریل ) ، داروهای ضد اکنه و جوش ( راکوتان ) و داروهای شیمی درمانی با ناهنجاریهای قلبی ، سیستم مغزی عصبی و مخچه جنین، سیستم بینایی ، کلیه ها و دستگاه ادراری جنین، شکاف کام و لب ،محدودیت رشد جنین ، کاهش مایع امنیون ، سقط جنین و....همراه هستند و تجویز آنها در دوران بارداری ممنوع است .
• مصرف هورمونها ( تستوسترون ) و داروهای هورمونی با تاثیر بر سیستم تناسلی باعث ابهام جنسی جنین و .. میشوند و مصرف انها توسط خانم باردار مجاز نیست.
• مصرف برخی انتی بیوتیکها ( ضد مالاریا ، فلوکونازول ، داکسی سایکلین، جنتا مایسین و ....) نیز با یکسری ناهنجاریها ویا مرده زایی در ارتباطند. بنابراین از مصرف خود سرانه هر گونه انتی بیوتیک دربارداری خودداری کرده و پزشک معالج رانیز ازباردار بودن خود مطلع سازید.
• مصرف الکل ، دخانیات ، امفتامینها ، کوکائین و برخی داروهای آرام بخش باعث کاهش قدرت باروری ، سقط خودبخود ، جفت سرراهی ، شکاف کام و لب ، وزن کم جنین ، جداشدن زودرس جفت و زایمان زودرس و....میشوند.
• برخی داروهای ضد انگل و ضد ویروس نیز در بارداری نباید استفاده شوند.
• داروهای روانپزشکی مثل کربنات لیتیوم نیز در سه ماه اول بارداری ممنوع هستند.

داروهای گیاهی در بارداری:

مصرف برخی داروهای گیاهی در بارداری ممکن است به مراتب خطرنا کتر از داروهای شیمیایی باشد و در دوران بارداری منع مصرف دارند.هم به لحاظ مواد افزودنی و هم به خاطر اثرات گیاه خاص بر روی مادر و جنین. بنابراین لازم است حتما با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید. گیاهان دارویی هم بعلت اثرات ناشناخته ای که دارند در بارداری توصیه نمی شوند.

دکتر منصوره پژمان منش جراح و متخصص زنان ، زایمان و زیبایی اصفهان ، فوق تخصص نازایی و آی وی اف