کلاژن چیست؟

دکتر رامین مدرسی [ پوست ، مو و زیبایی ]آدرس وب سایت : www.doctormodaresi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان مرداویج ، چهارراه رسالت ، طبقه فوقانی پوشاک زیگ زاگ تلفن مطب : 36703885 - 031

کلاژن یک کلمه یونانی به معنای «تولید کننده چسب» است . در حقیقت این نام به پروتئینی داده شده که فیبرهای سفید پوست، تاندون ها، استخوان ها، غضروف ها و تمام بافت های رابط را تشکیل می دهد. کلمه کلاژن اغلب ، پوست و ماده ضد پیری را در ذهن ما تداعی میکند اما حقیقت این است که این پروتئین مهم سراسر بدن را در بر میگیرد و در واقع ترکیب اصلی سازنده ی غضروف؛ عضلات، استخوان ها، پوست و تاندون ها محسوب می شود همچنین در مواد ژلاتینی بدن مانند زجاجیه چشم نیز وجود دارد. بنابراین چیزی بیش از یک ماده ی ساده در ترکیب کرم های زیبایی است.

کلاژن چه میکند؟

کلاژن ها مولکول هایی هستند که قابلیت جذب مجدد توسط بدن را دارند، این بدان معنا است که این پروتئین ها می توانند شکسته شده، تغییر یافته و دوباره جذب بدن شوند. به همین دلیل است که از کلاژن ها در زمینه های مختلف پزشکی و مراقبت های زیبایی استفاده می شود. حالت کشسانی و الاستیسیته پوست در نتیجه وجود کلاژن است و به کمک این پروتئین است که پوست با جایگزین کردن سلول ها جوانی و خاصیت ارتجاعیش را حفظ میکند .

کلاژن علاوه بر اینکه به پوست خاصیت ارتجاعی می دهد و با حفظ آب بافت پوستی مانع از خشکی و چین و چروک می شود. حداقل شانزده نوع پروتئین کلاژن در بدن وجود دارد که از بین آن ها سه تا پنج نوع از اهمیت بالایی برخوردارند. به طور مثال کلاژن نوع یک در لایه های پوست وجود دارد که باعث تقویت آنها می شود .

این پروتئین در لایه میانی پوست که به آن درم میگوییم ، به ساخت فیبروبلاست کمک میکند . فیبروبلاست ، شبکه ای فیبری از سلول هاست که سلول های جدید روی آن رشد می کنند . وجود این شبکه و تولید و رشد سلولهای تازه باعث جوانسازی پوست می شود. کلاژن همچنین در تعویض و ترمیم سلول های مرده پوست نیز نقش دارد.

عوامل کاهش کلاژن در بدن

بدن انسان به صورت طبیعی کلاژن میسازد. اما با بالا رفتن سن و برخی عواملی محیطی این تولید این پروتئین کاهش پیدا می کند و باعث چین و چروک و افتادگی پوست و نهایتا پیری می شود. عواملی مانند مصرف زیاد قند، مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض نور خورشید ، استرس، آلودگی هوا، مصرف بیش از حد کافئین رژیم غذایی نامناسب باعث تشدید کاهش تولید آن می شود. وقتی سطح کلاژن بدن مناسب باشد، سلولهای حاوی کلاژن ظاهری قوی و جوان به خود می گیرند.

عوامل افزایش کلاژن در بدن

همه انواع کلاژن ابتدا به شکل پروکلاژن ساخته می شوند. به این ترتیب که دو آمینو اسید پرولین و گلایسین به کمک ویتامین C با یکدیگر ترکیب می شوند و پروکلاژن را می سازند. بنابراین بدن به طور طبیعی کلاژن را تولید می کند و ما می توانیم با دریافت مقدار مناسبی از مواد مغذی، به بدن در ساخت این پروتئین مهم کمک کنیم.

نوعی دیگر پروتئین در بدن الاستین است. الاستین در جاهایی از بدن که منقبض می شود ، مانند شریان ها و ریه ها یافت می شود. الاستین و کلاژن هر دو پروتئین موجود در پوست هستند. آنها با هم کار می کنند تا بافت و شکل آن به پوست داده شود. نکته جالب در مورد کلاژن این است که تحریک رشد آن باعث ایجاد اثر دومینو می شود.

هرچه کلاژن بیشتری داشته باشید ، بدن شما قادر به تولید و نگهداری بیشتر آن می باشد. با مصرف برخی از مواد غذایی مانند تخم مرغ، جوانه گندم، مرکبات، گوشت حیوانات و ... می توان به بدن برای تولید بیشتر کلاژن کمک کرد .

مراقبتهای تخصصی از پوست برای افزایش کلاژن

روشهای درمانی تخصصی متعددی برای مراقبت از پوست و افزایش ذخایر کلاژن وجود دارد. اولتراسوند تراپی یا هایفو و امواج رادیوفرکوئنسی یا آر اف فرکشنال از ابزار مبتنی بر انرژی هستند که به تولید کلاژن در پوست کمک می کنند. حتی میکرونیدلینگ و تزریق پلاسمای غنی از پلاکت باعث افزایش تولید کلاژن خواهند شد. برخی از روشهای افزایش کلاژن عبارتند از:

لیزر درمانی

لیزر درمانی روشی است که به صورت ایمن و بدون ایجاد هیچ گونه خطری سطح تولید کلاژن را افزایش می دهد. این روش با افزایش کلاژن به بهبود چروک صورت و انعطاف پذیری پوست خواهد پرداخت. لیزر درمانی هیچ گونه عارضه جانبی خاصی ندارد.

میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ که تحت عنوان روش القای کلاژن نیز شناخته می شود به بهبود ظاهر چروک صورت، بافت اسکار حاصل از آکنه، افزایش سفتی پوست و رفع جای ترک و لکه های قهوه ای کمک می کند و این فرایند با تحریک بدن برای ترمیم خود انجام خواهد شد. میکرونیدلینگ دستگاهی است که در قسمت سر آن تعدادی سوزن بسیار کوچک و تیز وجود دارد چه به صورت همزمان صدها سوراخ کوچک را در پوست به وجود می آورند. به این ترتیب پوست را تحریک می کند به تولید فاکتورهای رشد و سیتوکین ها و کلاژن و الاستین بیشتر بپردازد و پوست صورت جوان تر به نظر برسد.

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی

پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت یک روش درمانی دیگر است که از نمونه خون بیمار تهیه می شود. برای انجام این روش پزشک اقدام به تهیه نمونه خون می کند و پس از انجام مراحل لازم آن را درون دستگاه سانتریفیوژ قرار می دهد تا تحت سرعت و شرایط خاص خون و مشتقات خونی از یکدیگر جدا شوند. پس از این مرحله پلاسمای غنی از پلاکت به همراه سلول های بنیادین و فاکتورهای رشد به پوست تزریق می شوند تا علاوه بر افزایش تولید کلاژن و الاستین به جوان سازی پوست نیز کمک کنند.

پیلینگ شیمیایی

در این روش درمانی از اسید برای از بین بردن لایه فوقانی پوست یا لایه های دیگر آن استفاده خواهد شد. هدف از انجام این روش کاهش چین و چروک ها و خطوط ریز صورت و یکنواخت کردن حجم پوست است. همچنین از پیلینگ شیمیایی برای بهبود جای جوش، درمان انواع خاصی از آکنه، کاهش لکه های حاصل از بالا رفتن سن، خطوط تیره پوستی و مواردی از این قبیل استفاده می شود.