بیماری فیبروکیستیک پستان چیست؟

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

یکی از بیماری هایی که آمار قابل توجهی از زنان را با خود درگیر کرده است؛ بیماری فیبروکیستیک پستان است . بیماری فیبروکیستیک پستان جزء آن دسته از بیماری هایی است که خطر چندانی برای سلامتی زنان ندارد اما می تواند زمینه ساز بروز عارضه هایی شود که این عوارض می توانند مشکل ساز می شوند. در این مقاله به بررسی بیماری فیبروکیستیک پستان می پردازیم .

فیبروکیستیک یک تغییر بافتی است که در اکثر مواقع در دوره سنی پایین رخ می دهد . این نوع تغییرات وابسته به هورمون تخمدان است و تغییرات فیبروکیستک بدون وجود هورمون های تخمدان به هیچ عنوان امکان پذیر نخواهد بود . در حقیقت هورمون تخمدان پس از دوره یائسگی کاهش می یابد و همین امر سبب می گردد تا تغییرات بافتی فیبروکیستیک در این دوره سنی کاهش یابد .

فرم خفیف فیبروکیستیک تنها سبب بروز درد سینه ، پیش از قاعدگی می شود و معمولا درد در سینه پخش شده و دو طرفه است .
در فرم متوسط آن کیست های متعدد و ریزی در سینه ها ظاهر می شود که با شروع قاعدگی آب می شوند . در فرم شدیدتر آن ، کیست های بزرگ ، همواره با احساس درد در سینه ها ایجاد می شود . این کیست ها توده هایی هستند که داخلشان پر از مایع است و بسته به اینکه این مایع صاف باشد یا خونی ، تقسیم بندی می شوند . ممکن است هیچ اقدام جراحی نیاز نباشد و هیچ عارضهای نداشته باشند ( مگر اینکه کیست سرطانی باشد که در آن صورت مراحل خودش را دارد ) .

علائم فیبروکیستیک پستان

شایع ترین علامت تغییرات فیبروکیستیک سینه ، ماستالژی دوره ای ( درد دوره ای ) در هردو پستان است . تغییرات فیبروکیستیک ممکن است توده بدون علامتی را بوجود آورند که نرم ، متحرک و قابل فشرده شدن است . اما علامت شایع تر آن حساسیت و درد منتشر در دو سینه و گاهی ترشح از نوک پستان است . ممکن است این توده ها بصورت منفرد و یا متعدد لمس شوند ، به علت نوسان هورمونی تغییر سایز دهند و حتی بطور موقت ناپدید شوند . در اکثر خانم ها به علت بزرگ شدن کیست ها در دوران قبل از خونریزی قاعدگی ( در اثر تغییرات هورمونی ) ، احساس درد و تورم سینه ها از 14 -12 روز قبل از پریود شدید تر می شود .

تشخیص بیماری فیبروکیستیک

اولین اقدام پزشک متخصص ، معاینه سینه است . بهترین زمان برای انجام معاینه روز ۷ تا ۱۰ بعد از شروع سیکل ماهانه است . در این معاینه هر دو پستان و زیر بغل ها بررسی می شوند تا اطمینان حاصل شود ضایعه مشکوکی از نظر سرطانی بودن وجود ندارد . در مرحله بعد با توجه به سن ، معمولا سونوگرافی پستان جهت تشخیص کیست وافتراق آن از توده توپر یا ماموگرافی در صورت لمس توده منفرد درخواست می شود . گاهی لازم است از این نواحی ندولار ( که بعلت تجمع کیست های ریز تشکیل شده اند ) نمونه برداری صورت گیرد .

درمان بیماری فیبروکیستیک

بیماری فیبروکیستیک درمان قطعی ندارد اما مصرف برخی دارو ها و مواد غذایی با وجود اینکه ثابت نشده است اما تا حدودی می تواند منجر به کاهش علائم این بیماری همچون درد و احساس سنگینی سینه شود که در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد :

مصرف ویتامین E سبب کاهش حساسیت سینه می شود و همچنین مصرف داروی گل مغربی حساسیت و درد سینه را کاهش می دهد .
انجام اقدامات دیگری همچون گرم نگه داشتن سینه ، ماساژ سینه و استفاده از لباس زیر های سفت و فنری به منظور پیشگیری از آویزان نبودن سینه و داشتن رژیم غذایی مناسب می تواند منجر به کاهش درد در زمان عادت ماهانه شود .
داشتن رژیم غذایی مناسب به منظور بهبود و درمان فیبروکیستیک نیست ، بلکه مصرف برخی مواد غذایی باعث تشدید یا کاهش علائم بیماری می شود . لذا بدین دلیل توصیه می گردد تا مواد غذایی همچون ؛ قهوه ، چای پر رنگ ، نوشابه های سیاه ، نمک و ادویه زیاد ، گوجه فرنگی ، ریواس ، چربی های اشباع شده همچون کره ، خامه ، آجیل ، سوسیس و کالباس ، کلم و کرفس که احتمال احساس درد در ناحیه سینه را افزایش می دهند کمتر مصرف شوند .
همچنین تجویز برخی دارو ها همچون تاموکسیفن برای مدت زمانی معلوم به کاهش احساس درد سینه کمک می نماید ، اما به دلیل آنکه این دارو بر روی رحم تاثیر می گذارد بهتر است به مدت زمان مصرف تجویز آن توسط پزشک دقت نمایید .

دارو های هورمونی و قرص های ضد بارداری می توانند حالت های فیبروکیستیک را افزایش دهند لذا سعی نمایید در زمان مصرف چنین دارو هایی با پزشک خود مشورت نموده و از مصرف طولانی مدت آن ها بپرهیزید زیرا می تواند با عوارضی همراه باشد .