تشخیص بیماری پریاپیسم

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

برای اینکه آلت تناسلی مردانه به حالت نعوظ در بیاید لازم است تا دیواره ی سرخرگ های آن از انقباض در آمده و خون بیشتری را به ساختار اسفنجی آلت وارد نمایند. همزمان با شل شدن دیواره ی سرخرگ ها و جاری شدن خون بیشتر به ساختار آلت تناسلی، دریچه های موجود در سیاهرگ ها نیز بسته می شوند که باعث تجمع خون در آلت تناسلی می شوند. در این حالت آلت تناسلی به حالت نعوظ باقی می ماند. زمانی که تحریک رفع می شود دریچه های سیاهرگی باز می شوند، خون از آلت تناسلی خالی شده و دوباره آلت تناسلی از حالت نعوظ به حالت معمولی خود باز می گردد.

پریاپیسم (priapism) زمانی ایجاد می شود که جریان نامتعادل و غیرطبیعی خون باعث ایجاد نعوظ آلت تناسلی مردان به مدت بیشتر از 4 ساعت شود. این حالت که اغلب با درد همراه است معمولا بدون تحریک جنسی ایجاد می شود. اگر چه پریاپیسم در تمام رده های سنی، حتی نوزادان بروز می کند اما بیشترین میزان بروز آن در مردانی در سنین 5 تا 10 سال و 20 تا 50 سال است.

علائم اصلی پریاپیسم شامل موارد زیر است

• نعوظی که بدون تحریک ایجاد شده و بیش از 4 ساعت طول بکشد
• سفت بودن تنه ی آلت تناسلی همراه با نرم بودن قسمت سر آلت تناسلی
• درد در آلت تناسلی

بطور کلی پریاپیسم به 2 دسته زیر طبقه بندی می شود

1. پریاپیسم با جریان پایین: این حالت که پریاپیسم ایسمیک نیز نام دارد می تواند بصورت مداوم تکرار شود. این حالت زمانی ایجاد می شود که خون در حفره های موجود در آلت تناسلی به دام می افتد. گرچه این حالت در افرادی که بیماری خاصی ندارند نیز بروز می کند اما در مردانی که به کم خونی داسی شکل، لوسمی و مالاریا مبتلا هستند بیشتر رخ می دهد. در این حالت زمانی که نعوظ ایجاد می شود ممکن است تنها چند دقیقه طول بکشد اما با گذر زمان نعوظ ها به تعداد دفعات بیشتر و مدت زمان طولانی تر رخ می دهد.

2. پریاپیسم با جریان بالا: برخی علائم این حالت با حالت جریان پایین مشترک هستند و اصلی ترین تفاوت آن با پریاپیسم با جریان پایین این است که در این حالت آلت تناسلی دچار درد نمی شود. این حالت، شکل نادرتر پریاپیسم بوده و علت آن معمولا آسیب رگ های خونی در آلت تناسلی است.

دلایل ایجاد پریاپیسم

• کم خونی داسی شکل: مشاهده شده است که 42 درصد افراد بالغ که به کم خونی داسی شکل مبتلا هستند دچار پریاپیسم می شوند.
• داروها: استفاده از برخی داروهای ضدافسردگی (مانند Desyrel) و داروهایی که برای بیماری های عصبی تجویز می شوند (مانند Thorazine) می تواند به پریاپیسم منجر شود. داروهایی که برای درمان اختلالات نعوظ مصرف می شوند نیز ممکن است ایجاد پریاپیسم کنند.

برخی دلایل دیگر پریاپیسم شامل موارد زیر است:

• آسیب ایجادشده در نخاع یا اندام های تناسلی
• گزش با نیش عنکبوت بیوه ی سیاه
• مسمومیت با گاز کربن مونواکسید
• استفاده از مواد مخدری همچون ماری جوانا و کوکائین
• برخی سرطان ها که به بافت آلت تناسلی آسیب می زنند
• مصرف داروهای ضد اضطراب
• هورمون درمانی
• وجود نقص متابولیسمی در فرد
• وجود برخی نقص های عصبی
• استفاده از رقیق کننده های خون

تشخیص بیماری پریاپیسم

در صورتی که فرد احساس کند دچار پریاپیسم شده است بهتر است با پزشک متخصص مشورت نماید و او را از مدت زمان معمول نعوظ خود، مدت زمان اختلال در نعوظ و مصرف داروهای مجاز و مواد غیرمجاز آگاه کند. تست های تکمیلی شامل موارد زیر است:

1. تست خون: این آزمایشات برای بررسی اختلالات خونی، بدشکلی های سلول های خونی و میزان اکسیژن خون بکار می رود.
2. تست سم شناسی ادرار: این آزمایش جهت ارزیابی سطح مواد مخدر بکار گرفته می شود.
3. تست سونوگرافی داپلر: این روش میزان جریان خون در آلت تناسلی را نشان می دهد.
4. آرتریوگرام: در این حالت با استفاده از پرتو ایکس و رنگ مخصوص مصنوعی که وارد رگ می شود از مسیرهای شریانی تصویربرداری می شود.

درمان پریاپیسم

هدف نهایی همه ی روش های درمانی این است که نعوظ از بین برود و از آسیب های بعدی جلوگیری کند. در پریاپیسم ایسمیک به دلیل محبوس شدن خون به مدت طولانی در فضای بسته، میزان اکسیژن آن کاهش یافته و می تواند منجر به آسیب بافت های آلت شود. اگر این آسیب ها افزایش یابند نتیجه ی نهایی ممکن است فیبروز آلت و ناتوانی در نعوظ باشد. بنابراین لازم است تا روش های درمانی به سرعت به کار گرفته شوند. در صورتی که فردی احساس کند دچار پریاپیسم شده است بهتر است به درمان اورژانسی از طریق پزشک متخصص بپردازد و از درمان خانگی پرهیز کند.