کلاب فوت یا پا چنبری چه نوع ناهنجاری مادرزادی است؟

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

کلاب فوت که با نام پا چنبری نیز شناخته می شود؛ یک اختلال مربوط به پا است که در کودکان در بدو تولد نمایان می شود. این بیماری مادر زادی که تعداد زیادی از کودکان را درگیر می کند پیش از تولد از طریق سونوگرافی نیز قابل تشخیص است. در این بیماری پای کودک به سمت داخل منحرف می شود و شکلی شبیه به کلیه می گیرد؛ علت این تغییر شکل، سفت و کوتاه شدن تاندون عضلاتی است که به مچ پا متصل می شوند. به دلیل درگیر شدن عضلات پشت ساق پا، معمولا پایی که دچار این اختلال شده است کوتاه تر از پای سالم است. شایان به ذکر است که این عارضه می تواند به دو صورت یک طرفه یا دو طرفه نمود پیدا کند. در این مقاله به بررسی دقیق تر کلاب فوت یا پا چنبری می پردازیم.

علائم این بیماری چیست؟

• کودک قادر به پوشیدن کفش نیست.
• کودک به جای اینکه بر کف پا راه برود بر کناره ی مچ راه می رود.
• کال های استخوانی دردناکی در مچ پای کودک دیده می شود.
• پای ناقص کوچک تر از پای سالم دیده می شود.
• پاشنه پای کودک کوچک است و به سمت داخل چرخیده است.

عوامل خطر این بیماری چیست؟

• این بیماری در نوزادان پسر شیوع بیشتری دارد.
• استعمال دخانیات در زمان بارداری
• سابقه ی خانوادگی
• عفونت در زمان بارداری
• مصرف داروهای غیر مجاز در زمان بارداری
• کم بودن مایع آمنیوتیک در دوران بارداری

پا چنبری چگونه درمان می شود؟

هر بیماری که به این عارضه مبتلا است باید درمان شود چرا که این بیماری به طور خود به خودی درمان نمی شود. هدف درمان تصحیح تغییر شکل پا است تا بیمار یک پای ایده آل با کارایی خوب و بدون درد داشته باشد؛ به طوری که کف پا به صورت ایستاده کاملا بر روی زمین قرار گیرد، پا خوب حرکت کند و پینه ای بر روی آن نبندد و بیمار دیگر نیازی به پوشیدن کفش های مخصوص نداشته باشد. روش های درمانی که برای این بیماری وجود دارند عبارتند از:

فیزیوتراپی کودکان:

درصورت تشخیص این بیماری باید سریع به فیزیوتراپ مراجعه کرد تا بر اساس شرایط بیمار، پزشک یک برنامه جامع و کامل شامل حرکات کششی ارائه دهد. فیزیوتراپی با حرکات کششی و ماساژ شروع می شود تا به تدریج بهبودی برای بیمار حاصل شود. معمولا این حرکات کششی بسیار سبک هستند مانند حرکت دادن پای کودک.

کشش و گچ گرفتگی:

این روش رایج ترین روش درمان برای این بیماری است. در صورتی که پس از دریافت روش های درمانی بهبود چندانی حاصل نشد، پزشک روش پونستی را توصیه می کند. در این روش پس از قرار گیری پا در یک موقعیت مناسب، آن را گچ می گیرند.

بریس یا کفش کلاب فوت:

پس از گچ گیری کفش های ویژه ای استفاده می شود تا پا را در یک راستا قرار دهد. این مرحله طولانی ترین و موثر ترین مرحله درمان است. میله ای که در پایین کفش است نقش درمانی دارد و کفش پا را به میله متصل می کند. به کمک این کفش ها پا به سمت بیرون چرخانده می شود تا غضروف های پیش از استخوان تراز صحیحی را حفظ کنند. موفقیت ماندگار این عارضه به پیروی دقیق از روش بستن بریس بستگی دارد.

نکات استفاده از بریس:

1. مدت زمان استفاده از بریس برای نوزادان حدود 3 هفته است و هرچه کودک بزرگ تر باشد زمان بیش تری باید از بریس استفاده کرد.
2. تنها درصورتی از بریس ابداکشن پا استفاده می شود که کلاب فود از طریق درمان دستی، گچ گرفتن پا و حتی جراحی پا به طور کامل بهبود پیدا کرده است.
3. معمولاً پزشکان توصیه می کنند که بیماران از بریس ابداکشنی استفاده کنند که به جای میله ثابت میله قابل تنظیم داشته باشد، چرا که کودک به سرعت در حال رشد است.

روش فرانسوی:

در این روش متخصص فیزیوتراپی به صورت روزانه پای نوزاد را به حرکت در می آورد، سپس پا به کمک یک چسب الاستیک و یا غیرالاستیک بسته می شود.

جراحی:

گاهی اوقات روش های درمانی ای که ذکر شد برای درمان کافی نیست و ناچارا به عمل جراحی روی آورده می شود. حدود 5 درصد بیماران نیازمند دریافت جراحی می شوند. معمولا جراحی در سنین 6 ماهگی تا 1 سالگی انجام می شود.جراح ارتوپد با بریدن لیگامان ها و تاندون های مخصوص، استخوان پا را در جای مناسبی قرار می دهد. سپس با پین، در همان موقعیت تثبیت می شود. پس از جراحی اندام تحتانی بیمار را در یک گچ بلند قرار می دهند.

پس از گذشت 6 هفته پین و گچ را خارج می کنند و برای 4 هفنه دیگر پای کودک را در یک گچ کوتاه تر قرار می دهند.بعد از آن به منظور جلوگیری از عود کردن، به مدت 1 سال باید از بریس استفاده شود.حدود 5 تا 50 درصد کودکان به عمل جراحی دوم نیاز پیدا می کنند.

در صورتی که این بیماری در کودکی درمان نشود، مشکلاتی از جمله اختلال در راه رفتن، درد مچ پا، محدود شدن فعالیت های کودک به دلیل وجود درد و ناتوانی در پوشیدن کفش های استاندارد برای بیمار به وجود می آید.