بیماری های مثانه که با سونوگرافی تشخیص داده می شوند

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

از مسائلی که در سونوگرافی کلیه و مثانه مورد بررسی قرار می گیرد خود مثانه است که از لحاظ شکل کلی، ضخامت جدار مخاطی و احیاناً وجود ضایعات مخاطی مورد ارزیابی قرار می گیرد. اگر سنگ در مثانه وجود داشته باشد یک بررسی سونوگرافی که در حالت مثانه پر باشد، دیده می شود. همین طور تعیین باقی مانده ادراری در افرادی که دچار پر ادراری یا تکرر ادرار هستند می تواند حائز اهمیت باشد؛ چراکه یکی از علل عمده پر ادراری، عدم خالی کردن کامل ادرار است. سونوگرافی مثانه شامل ارزیابی حجم مثانه، اندازه گیری ضخامت دیوار آن و تعیین وجود سنگ ها و تومورهای مثانه است.

مثانه و دستگاه ادرار

مثانه دارای شکل سه گوش است و در حفره لگن و درست در خلف سمفیزپوبیس قرار دارد. حالب های دو طرف وارد ناحیه تریگونیت مثانه در قسمت خلفی تحتانی آن می شود. پروستات در مردان در اطراف گردن مثانه در قسمت پایین قرارگرفته و به طور طبیعی عرض آن کمتر از 5 سانتی متر است. دستگاه ادرار از دو کلیه، دو حالب، مثانه و پیشابراه تشکیل شده است. به طور معمول تمامی قسمت های دستگاه ادرار با سونوگرافی قابل بررسی است؛ اما حالب های طبیعی در سونوگرافی دیده نمی شوند. مشکلاتی از قبیل بزرگ شدن کلیه ها، وجود تومورها، وجود کیست، آبسه کلیه ها، ارزیابی شرایط پروستات و مثانه، از طریق سونوگرافی قابل مشاهده و درمان می باشد.

دلیل انجام سونوگرافی کلیه و مثانه

سونوگرافی کلیه ها و مثانه معمولاً با هم درخواست می شود و معمولاً در مردان به صورت سونوگرافی کلیه ها و مثانه و پروستات و تعیین باقی مانده ادراری توسط پزشک درخواست داده می شود. یکی از شایع ترین علت های درخواست این سونوگرافی وجود علائم ادراری در بیماران است که شایع ترین آنها عبارتند از:

1. پر ادراری یا تکرر ادرار، سوزش ادرار و یا دردهای پهلوهایی که می تواند منشأ کلیوی داشته باشد.

2. همچنین بیشترین عللی که می تواند منجر به علائم ادراری شود، عفونت ادراری و یا احیاناً رنال کولیک و یا همان سنگ کلیه و یا سنگ سیستم ادراری است.

سونوگرافی مثانه

سونوگرافی مثانه معمولاً با مثانه پر انجام می شود. نوعی دیگر از سونوگرافی، سونوگرافی رزی جو نام دارد که این سونوگرافی به منظور تشخیص میزان باقی مانده ادرار انجام می گردد و در ابتدا فرد برای تشخیص با مثانه پر سونوگرافی را انجام می دهد. سپس به منظور میزان باقی مانده ادرار مجدد سونوگرافی با مثانه خالی انجام می شود.

رایج ترین روش سونوگرافی مثانه از طریق پوست شکم در ناحیه بالای پوبیس است. گاهی لازم است مثانه در دو حالت پر و پس از تخلیه (مثلاً برای بررسی بزرگی پروستات) مورد سونوگرافی قرار گیرد.

غده پروستات به طور روتین در سونوگرافی ترانس ابدومینال، در قاعده مثانه دیده می شود. در سونوگرافی ترانس رکتال از فرکانس های متوسط تا بالا (حدود MHZ 4-7) با گذاشتن پروب اندورکتال استفاده می شود. اگر چنانچه مشکوک به کانسر پروستات باشیم، معمولاً بیوپسی چندگانه با استفاده از هدایت سونوگرافی طراحی می شود.

هنگامی که نیاز به گذاشتن سوند در مثانه باشد. سونوگرافی مثانه، قرارگیری صحیح سوند در مثانه را نشان می دهد. در کودکان، تخمین حجم مثانه می تواند از گذاشتن سوند در مثانه برای این کار جلوگیری نماید. در موارد آسپیراسیون سوپراپوبیک مثانه می توان از سونوگرافی برای هدایت انجام کار استفاده کرد.

نحوه انجام سونوگرافی مثانه

رادیولوژیست شما را به اتاق سونوگرافی راهنمایی می نماید. پزشک با استفاده از مقداری ژل مخصوص که هیچ گونه عوارض جانبی ندارد و برای پوست هیچ گونه حساسیتی ایجاد نمی کند بر روی شکم شما آغشته می کند. بعد از انجام این کار ابتدا با دستگاه سونوگرافی بر روی شکم شما نواحی مختلف را مورد بررسی قرار می دهد و تصویر درون بافت های بدن شما بر روی مانیتور به نمایش می آید.

عوارض سونوگرافی مثانه

در سونوگرافی کلیه هیچ اشعه ای وجود ندارد. همچنین حرکت مبدل سونو روی پوست شما مشکل خاصی ایجاد نخواهد کرد. تنها ممکن است به خاطر وجود ژل های رسانا روی پوستتان کمی احساس سرما داشته باشید. این تنها حس ناخوشایندی است که در روند انجام سونوگرافی خواهید داشت؛ بنابراین هیچ گونه خطری در سونوگرافی کلیه وجود ندارد.

سونوگرافی مثانه روشی غیرتهاجمی برای تصویربرداری است. در فناوری سونوگرافی، برخلاف رادیوگرافی از تشعشع استفاده نمی شود و به جای اشعه، امواج صوتی غیرقابل تشخیص برای گوش انسان به کار برده می شود.