واکسیناسیون و درمان زگیل تناسلی

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhassanzadeh.net
آدرس مطب : سنندج ، خیابان آبیدر ، چهارراه صفری ، مجتمع ژینا ، طبقه سوم تلفن مطب : 33246361 - 087

بیماری زگیل تناسلی یک بیماری عفونی است که عامل اصلی به وجود آورنده ی آن نوعی ویروس DNA دار با نام HPV یا پاپیلومای انسانی می باشد. این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست افراد و عمدتاً در اثر ارتباطات جنسی منتقل می شود. با تغییر الگوها و عادات جنسی افراد در جوامع امروزی متأسفانه سن شیوع این بیماری بسیار کاهش یافته و به مرز 12 سال رسیده است. میزان شیوع این بیماری در مردان و زنان به یک اندازه است و در فاصله ی سال های 12 تا 35 زندگی که افراد معمولاً از نظر جنسی فعال هستند احتمال ابتلا به این بیماری بسیار افزایش می یابد. راه پیشگیری از این بیماری رعایت اصول بهداشت جنسی و نیز واکسن زگیل تناسلی است که علاوه بر ویروس HPV، از ابتلا به سرطان رحم جلوگیری می کند.

یکی از روش های قطعی جهت از بین بردن و درمان انواع زگیل به خصوص زگیل های تناسلی، درمان با روش کرایو می باشد که بانام های سرما درمانی، کرایوتراپی، فریز کردن و انجماد نیز نامیده می شود.پس از بررسی های لازم توسط پزشک مربوطه، نیتروژن مایع در دما -196 درجه سانتی گراد یا دی اکسید کربن روی زگیل ها اعمال می شود.

دلایل ایجاد زگیل تناسلی

دلیل ایجاد این نوع زگیل ها ویروس پاپیلوما یا HPV است. این ویروس می تواند به شکل عفونت جنسی، از طریق روابط جنسی منتقل شود. همه ویروس های پاپیلوما خطرناک نیستند و همه آنها هم ناحیه تناسلی را درگیر نمی کنند؛ اما بیش از نیمی از افرادی که روابط جنسی دارند، جایی در طول دوره فعالیت جنسیشان این عفونت را تجربه می‏‎کنند. اچ ‎پی وی می تواند روی پوست ناحیه تناسلی وجود داشته باشد؛ اما لزوماً زگیل به وجود نیاورد یا چند ماه بعد آن را به وجود بیاورد. همین موضوع باعث می‎شود بسیاری از افراد مبتلا تا ماه ها یا حتی سال‎ها متوجه نشوند. بعضی از انواع ویروس می توانند به سلول‏های دهانه رحم برسند و در آن ناحیه باعث سرطان شوند؛ بنابراین پزشکان به تمام افرادی که روابط جنسی دارند پیشنهاد می کنند هر چند وقت یک بار چکاپ انجام دهند.

علائم زگیل تناسلی

به طور کلی، زگیل تناسلی هم مثل هر بیماری ویروسی دیگری در مرحله فعال، علائم خودش را نشان می دهد. درست مثل تبخال که ممکن است ویروس غیرفعال آن مدت ها در بدن ما وجود داشته باشد و در یک موقعیت خاص بیرون بیاید؛ اما حتی در زمان غیرفعال، اچ‏ پی وی می تواند منتقل شود پس باید مراقب آن بود. بیشتر افراد مبتلا به اچ‏ پی وی علامتی ندارند و یا علائم خیلی خفیف دارند که معمولاً از آنها عبور می کنند. این علائم شامل درد، خونریزی خفیف، خارش و سوزش است و گاهی در صورت درمان نشدن، گسترده شدن زگیل ها تا جایی که با چشم دیده شوند.

زگیل های تناسلی درمان‏های مختلفی دارند. در بعضی از مواقع، یک عمل جراحی کوچک و بدون بیهوشی می‎تواند به شما کمک کند تا در زمان کوتاهی زگیل روی پوستتان را بردارید. لیزر هم یکی از عوامل مؤثر بر زگیل های تناسلی است. اشعه های نور لیزر، بافت لیزر شده را می سوزانند و از بین می‏‎برند و زگیل خود به خود از سطح پوست جدا می شود.

عوامل تأثیرگذار در ابتلا به زگیل تناسلی

• افرادی که از نظر جنسی فعال هستند و بیش از یک شریک جنسی دارند.
• افرادی که از نظر جنسی بی بند و بار هستند و به اصول اخلاقی پایبند نیستند.
• افرادی که در رنج سنی ۱۲ تا ۳۵ سال قرار دارند.
• افرادی که مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند.
• افرادی که تجربه ی تجاوز جنسی در زندگی خود داشته اند.
• افرادی که سیستم ایمنی بدنی آنها بسیار ضعیف است.
• مبتلایان به ایدز
• افرادی که نکات بهداشتی را رعایت نمی کنند.
• افرادی که به سایر بیماری های STD یا آمیزشی مبتلا هستند.
• نوزادانی که مادر آنها به ویروس HPV مبتلا است.

انواع زگیل تناسلی

تاکنون بیش از ۱۰۰ گونه از ویروس HPV شناسایی شده که حدود 60 نوع آن، پوستی (Cutaneous) بوده و عامل ایجاد زگیل معمولی (Common Warts) روی پوست نواحی مختلف بدن به ویژه انگشتان دست و پا، صورت، تنه و… (هرجا به جز پوست ناحیه تناسلی) است. حدود 40 گونه دیگر ویروس HPV از نوع پوستی-مخاطی (Muco-cutaneous) هستند و تنها نواحی تناسلی و دهانی (آلت تناسلی، واژن، گردن رحم، مقعد، مجرای ادرار، کشاله ران، حفره دهان و حنجره) را درگیر می کنند.

واکسن زگیل تناسلی

سه نوع واکسن با نام های تجاری Cervarix، Gardasil و Gardasil-9 می توانند باعث ایجاد مصونیت در برابر گونه های پرخطر ویروس HPV در دختران و پسران شوند. سن ایده آل برای تزریق این واکسن، بین 9 تا 26 سالگی است. همه این واکسن ها گونه های HPV 16 و HPV 18 را به طور کامل پوشش می دهند و از بدن در برابر آنها محافظت می کنند. واکسن ‎های Gardasil و Gardasil-9 در برابر ویروس های HPV 6 و HPV 11 نیز که عامل بروز اکثر انواع زگیل های تناسلی هستند، مصونیت ایجاد می کنند. برای ایجاد ایمنی در برابر گونه های پرخطر ویروس HPV مانند انواع ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ باید از واکسن Gardasil-9 استفاده کرد. در حال حاضر واکسن پاپیلوگارد ساخت ایران که دو ظرفیتی بوده و علیه تایپهای 16 و 18 ایمنی ایجاد میکند در بازار ایران موجود است.

درمان زگیل تناسلی

بهترین درمان زگیل تناسلی، برداشتن ضایعات به محض تشخیص است. توجه داشته باشید که زگیل تناسلی با زگیل نواحی دیگر بدن متفاوت است. ممکن است در مورد درمان زگیل در نواحی دیگر بدن فوریت چندان مطرح نباشد؛ اما در مورد زگیل تناسلی موضوع زمان و اهمیت انتخاب یک روش درمانی مطمئن، به شدت حیاتی است.

روش های برداشتن ضایعات عبارتند از لیزرهای تخریبی مانند لیزر CO2,الکتروسرجری (جراحی با امواج رادیوفرکوانسی)، سوزاندن زگیل با کوتر و فریز کردن ضایعات (کرایوتراپی) است. البته در موارد خاص از داروهای موضعی مانند محلول پودوفیلین یا کرم ایمویکیمود (Aldara) هم استفاده می شود. مطلقاً از داروهاى بدون نسخه (OTC) براى زگیل تناسلی استفاده نکنید؛ زیرا ناحیه تناسلى بسیار حساس است و ممکن است به پوست آن آسیب برسد. در بعضى موارد، استفاده نادرست از این داروها حتی ممکن است باعث افزایش تعداد و اندازه زگیل ها شود.

کرایوتراپی زگیل تناسلی

روش کرایوتراپی (جراحی به روش کرایو) توسط اعمال نیتروژن مایع و یخ زدن، زگیل های دستگاه تناسلی را از بین می برد. این عمل در مراحل زیر انجام می گیرد:

پزشک نیتروژن مایع را به زگیل ها و اطراف آنها اعمال می کند. در این هنگام نیتروژن به عمق زائده های گوشتی نفوذ می کند. سپس بافت زائده با نیتروژن مایع منجمد می شود. پزشک صبر می کند تا بافت ذوب شود. در صورت لزوم و تشخیص پزشک، ممکن است که مجدد بافت زگیل را منجمد کند. در آخر نیتروژن مایع با تخریب دیواره ی سلول ها، بافت زائده را از بین می برد و قسمت تحت درمان ملتهب می شود. این التهاب کمک می کند تا بافت عفونی سریع تر از بین رفته و پوسته های ناشی از زگیل شروع به ریزش کنند.

زمان انجام این عمل نسبت به تعداد زگیل ها و اندازه آنها متفاوت است. بیمار در طول درمان ممکن است احساس سوزش خفیف یا متوسط داشته باشد. لازم به ذکر است که زگیل های تناسلی در مجرای ادرار یا مقعد معمولاً به زمان درمان بیشتری احتیاج دارند؛ زیرا ممکن است زگیل ها داخل دهانه این عضوها شکل گرفته باشند.

مزیت کرایوتراپی

برخی از مزایای این روش نسبت به پماد و دارو به شرح زیر است:

• در هنگام درمان، زگیل تناسلی را به سایر نواحی پوست منتقل نمی کند.
• این روش معمولاً اسکاری به جای نمی گذارد و از نظر زیبایی از سایر روش ها مناسب تر است.
• کرایوتراپی درد بسیار کمی را برای بیمار به همراه دارد.
• این روش به صورت سرپایی انجام شده و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نخواهد بود.

مراقبت های قبل و بعد از درمان کرایو تراپی

قبل از انجام کرایوتراپی موهای زائد خود را با استفاده از کرم های موبر از بین ببرید. بعد از انجام کرایو رعایت برخی از نکات می تواند در نتیجه درمان مؤثر باشند. برخی از مراقبت های پس از انجام کرایوتراپی به این شرح است:

• بعد از انجام کرایو زگیل تناسلی حدود 2 هفته زمان نیاز است تا زگیل برطرف شود. معمولاً بیماران تا سه روز پس از درمان احساس درد کمی دارند. در اغلب موارد زخم کمی بر روی زگیل به جای می ماند و یا ممکن است بر روی آن تاول ایجاد شود.
• اگر تاول محل کرایو زگیل تناسلی سرباز کرد، محل زخم را به خوبی ضدعفونی کنید تا مانع از گسترش عفونت شوید. در بیشتر موارد، تاول، زخم و زگیل ظرف چند روز ناپدید می شوند.
• بعد از انجام کرایوتراپی سوزش و درد قابل تحمل ایجاد می شود.
• هر 12 ساعت بعد از کرایو از پمادهای التیام دهنده استفاده شود.
• حمام و شستن زگیل ها بعد از کرایو مانعی ندارد.
• تا بهبودی کامل بعد از کرایو، هنگام مقاربت از کاندوم استفاده نمایید.
• یک هفته بعد از انجام فریز زگیل ها خود به خودی می ریزند، از کندن آنها اجتناب کنید.
• به منظور جلوگیری از عود مجدد، از تیغ برای اصلاح استفاده نکنید.
• از لمس زگیل ها پرهیز کنید؛ زیرا می تواند موجب پخش شدن آلودگی و ویروس به سایر نواحی پوست شود.
• تا بهبودی کامل از برقراری رابطه جنسی پرهیز کنید.

عوارض کرایوتراپی زگیل تناسلی

مدت زمان بهبود به ناحیه درگیر و تعداد زگیل ها بستگی دارد. معمولاً بین یک تا سه هفته بهبودی حاصل می شود. پس از جلسات درمان، موارد زیر ممکن است رخ دهد:

• خارش، قرمزی یا درد خفیف
• ورم
• پوسته پوسته شدن
• تاول یا زخم