انواع تومورهای خوش خیم و بدخیم کلیه

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

تومورها توده های سلولی تجمع یافته ای هستند که ممکن است در هر بخشی از بدن بروز کنند. تومورها در اثر نقص در تقسیم سلولی ایجاد می شوند. در اثر این نقص ها رشد سلولی از کنترل خارج شده و سلول ها بصورت غیرقابل کنترلی تقسیم می شوند و توده های سلولی یا تومورها را ایجاد می کنند. تومورها خود می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. تومورهای خوش خیم پس از ایجاد در یک بافت، به سایر بافت ها منتقل نمی شوند و تنها بافتی را که در آن ایجاد شده اند درگیر می کنند. این نوع تومورها، تومورهای غیرسرطانی هستند. در مقابل، تومورهای بدخیم پس از ایجاد در یک بافت، از طریق جریان خون به سایر بافت ها نیز منتقل می شوند که به این انتقال متاستاز گویند. این نوع تومورها تومورهای سرطانی نامیده می‎ شوند و فرد در این حالت دچار سرطان شده است. سلول های تومورهای بدخیم تلاش می کنند تا به تدریج تمام بافت های بدن را درگیر کنند و سرطان را در سراسر بدن گسترش دهند.

انواع تومورهای خوش خیم و بدخیم کلیه

سرطان کلیه جزو ۱۰ نوع شایع سرطان است. از هر ۴ نفری که دارای تومور در کلیه است ۳ نفر تومور بدخیم و یک نفر تومور خوش خیم دارند. معمولا توده های کوچک تر خوش خیم هستند و تومورهای بزرگتر با احتمال بیشتری بدخیم هستند. برخی تومورها سرعت رشد پایین و برخی نیز سرعت رشد بالایی دارند. اصلی ترین انواع تومورهای کلیه شامل موارد زیر هستند:

• کارسینومای سلول های کلیه (Renal cell carcinomas or RCC): این نوع از تومورها شایع ترین تومورهای بدخیم (سرطانی) به شمار می آیند. این تومورها در محلی از کلیه ایجاد می شوند که هسته ی فعالیت کلیه به شمار می آید و وظیفه ی فیلتراسیون خون را بر عهده دارد.
• تومور ویلمز (Wilms tumors): این نوع تومورهای بدخیم عامل سرطان کلیه در کودکان بوده و معمولا در سنینن ۳ تا ۴ سالگی شایع هستند. معمولا این تومورها فقط یکی از کلیه ها را درگیر می کنند و بیش از ۹۰ درصد سرطان کلیه ی کودکان از این نوع هستند.
• تومورهای خوش خیم کلیه: این دسته خود چندین نوع تومور را شامل می شود که پس از ایجاد در کلیه در همانجا باقی می مانند. این تومورها اگرچه ممکن است در برخی موارد اندازه ی بزرگی نیز داشته باشند اما معمولا این اندازه ی بزرگ موجب متاستاز آنها نمی شود بنابراین این نوع تومورها موجب ایجاد سرطان نمی شوند. از جمله ی تومورهای خوش خیم کلیه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. آدنومای کلیوی (Renal adenoma)
2. آنکوسایتومای کلیوی (Renal oncocytoma)
3. آنژیومیولوپیا (Angiomyolipoma)
4. فیبروما (Fibroma)
5. لیپوما (Lipoma)

تومورهای کلیوی چگونه تشخیص داده می شوند؟

تقریبا نصف تومورهای کلیوی بصورت اتفاقی و هنگام معاینه ی عمومی برای مشکلی غیرمرتبط با کلیه کشف می شوند! با این حال اگر پزشک احتمال دهد که مشکل مربوط به کلیه است و احتمال ایجاد تومور وجود داشته ‍باشد ممکن است روش های تشخیصی زیر را به کار ببرد:

• آزمون فیزیکی و بررسی سابقه ی بیماری
• بررسی پنل کامل یا پایه ای متابولیکی (CMP) برای آگاهی از وضعیت عملکردی اعضای مختلف بدن
• آزمایش شمارش کامل سلول خونی (CBC)
• آزمایش ادرار برای بررسی وجود عفونت، خون یا پروتئین در خون
• بررسی سطح کراتینین سرم یا سایر آزمایشاتی که می توانند در مورد عملکرد کلیه و دفع مناسب مواد زائد اطلاعات فراهم کنند.
• تصویربرداری اولتراسوند (فراصوتی) از کلیه ها
• تصویربرداری سی تی اسکن (CT scan) یا ام آر آی (MRI) که برای تشخیص و تعیین مرحله ی پیشرفت تومورها به کار می روند.
• اسکن استخوان و تصویر اشعه ایکس از قفسه سینه برای بررسی احتمال گسترش تومورها به سایر بافت ها
• برش بخشی از بافت کلیه (بیوپسی) برای تعیین نوع تومور

تومورهای خوش خیم و بدخیم کلیه چگونه درمان می شوند؟

درمان تومورهای خوش خیم و بدخیم علاوه بر نوع تومور، به اندازه و شدت گسترش آن نیز وابسته است. اصلی ترین روش های درمان تومور کلیه شامل موارد زیر هستند:

1. جراحی: این روش درمانی برای برش بخشی از کلیه ی حاوی تومور یا برداشتن کل آن انجام می شود. این روش اصلی ترین روش درمانی در مورد بسیاری از تومورهاست.
2. تخریب سلول های تومور با استفاده از انجماد یا گرما در محل: در این روش با استفاده از تجهیزات مخصوصی سلول های توموری منجمد یا گرم می شوند و از بین می روند.
3. روش درمانی هدفمند یا بیولوژیکی یا شیمی درمانی: در این روش از داروهای خاصی استفاده می شود که موجب توقف رشد تومور یا توقف انتشار آنها می شوند.
4. آمبولیزاسیون: در این روش شریانی که تومور کلیوی را تغذیه می کند مسدود می شود بنابراین سلول های تومور به تدریج از بین می روند.
5. رادیوتراپی یا پرتودرمانی: در این روش از امواج پر انرژی استفاده می گردد تا سلول های سرطانی را هدف قرار دهند.

تومورهایی که به سایر بافت ها گسترش نیافته اند معمولا با جراحی و برش بخش آسیب دیده ی کلیه درمان می شوند. پرتودرمانی یا فریزکردن نیز ممکن است در چنین شرایطی به کار برده شوند.در صورتی که سرطان پیشرفت کرده باشد و در بخش های مختلف بدن گسترش یافته باشد معمولا به طور کامل و در زمان کوتاه قابل درمان نیستند. با این حال روش های موجود می توانند سرعت رشد و پیشرفت سرطان را کاهش دهند. در عین حال که سرعت پیشرفت سرطان کاهش می یابد می توان از سایر روش ها نیز برای درمان علائم بیماری استفاده کرد.در نهایت باید توجه داشت که روش های درمانی در زمینه های درمان تومورهای مختلف همواره در حال پیشرفت هستند. همین مسئله امید و چشم انداز مناسبی از آینده ی درمان انواع سرطان کلیه ایجاد کرده است.