اسکولیوز یک انحنای جانبی غیرعادی ستون فقرات است که اغلب در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی تشخیص داده می شود. انحناهای طبیعی ستون فقرات در ناحیه گردنی، قفسه سینه و کمر در سطح موسوم به ساژیتال رخ می دهد. این منحنی های طبیعی سر را روی لگن قرار داده و به عنوان کمک فنر برای توزیع فشار مکانیکی در حین حرکت عمل می کنند. اسکولیوز اغلب به عنوان خمیدگی ستون فقرات در سطح کرونال (تاجی یا پیشانی) تعریف می شود. در حالی که میزان خمیدگی در صفحه کرونال اندازه گیری می شود، اسکولیوز در واقع یک مشکل پیچیده تر و سه بعدی است که شامل سطوح زیر است:

• صفحه کرونال
• صفحه ساژیتال
• صفحه محوری

صفحه کرونال یک صفحه عمودی از سر تا پا و موازی با شانه ها است که بدن را به دو قسمت قدامی (جلو) و خلفی (عقب) تقسیم می کند. صفحه ساژیتال بدن را به دو نیمه راست و چپ تقسیم می کند. صفحه محوری موازی با صفحه زمین و در زاویه قائمه با سطح تاج و ساجیتال است.

اسکولیوز می تواند در دوران نوزادی یا اوایل کودکی ایجاد شود. سن اولیه شروع اسکولیوز 10 تا 15 سال است که در هر دو جنس به طور مساوی رخ می دهد.

علت:

اسکولیوز را می توان بر اساس علت طبقه بندی کرد:

اسکولیوز ایدیوپاتیک:

تشخیص زمانی که همه علل دیگر حذف شوند و حدود 80 درصد از همه موارد را شامل می شود. اسکولیوز ایدیوپاتیک بزرگسالان بیش از 8 درصد در بزرگسالان بالای 25 سال شیوع دارد و در سنین بالای 60 سال تا 68 درصد افزایش می یابد که ناشی از تغییرات دژنراتیو به خاطر پیری در ستون فقرات است.

اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان شایع ترین نوع اسکولیوز است و معمولاً در دوران بلوغ تشخیص داده می شود که به زیر گروه های زیر طبقه بندی می شوند:

• اسکولیوز نوزادان: اسکولیوز نوزادان در سن 0 تا 3 سالگی ایجاد می شود و شیوع آن 1 درصد است.
• اسکولیوز کودکان: اسکولیوز کودکان در سنین 4 تا 10 سال ایجاد می شود و 10 تا 15 درصد از کل اسکولیوز ایدیوپاتیک در کودکان را شامل می شود، منحنی های درمان نشده ممکن است عوارض جدی قلبی ریوی ایجاد کنند و منحنی های 30 و بیشتر تمایل به پیشرفت دارند. 95 درصد از این بیماران نیاز به یک عمل جراحی دارند.
• اسکولیوز نوجوانان: اسکولیوز نوجوانان در سن 11 تا 18 سالگی ایجاد می شود و تقریبا 90 درصد موارد اسکولیوز ایدیوپاتیک در نوجوانان را تشکیل می دهد.

اسکولیوز مادرزادی:

نتایج ناشی از ناهنجاری مادرزادی شامل یک یا چند مهره شده و ممکن است در هر نقطه ای از ستون فقرات رخ دهد. ناهنجاری های مهره ای باعث خمیدگی و سایر ناهنجاری های ستون فقرات می شود زیرا یک ناحیه از ستون فقرات با سرعت کمتری نسبت به بقیه رشد می کند. هندسه و محل ناهنجاری ها میزان پیشرفت اسکولیوز را با بزرگ شدن کودک تعیین می کند. از آن جا که این ناهنجاری ها در هنگام تولد وجود دارد، اسکولیوز مادرزادی معمولاً در سنین پایین تر از اسکولیوز ایدیوپاتیک تشخیص داده می شود.

اسکولیوز عصبی-عضلانی:

اسکولیوز ثانویه که در اثر بیمار های عصبی یا عضلانی ایجاد می شود. شامل اسکولیوز مرتبط با فلج مغزی، ضربه نخاعی، دیستروفی عضلانی، آتروفی عضلانی-نخاعی و اسپینابیفیدا است. این نوع اسکولیوز به طور کلی سریع تر از اسکولیوز ایدیوپاتیک پیشرفت می کند و اغلب نیاز به درمان جراحی دارد. آسیب ها و عفونت های ستون فقرات نیز می توانند در ایجاد اسکولیوز نقش داشته باشند.

علائم:

علائم متعددی وجود دارد که ممکن است احتمال بروز اسکولیوز را نشان دهد:

• انحنای جانبی ستون فقرات
• حالت بدن جانبی
• یک شانه بالاتر از دیگری است
• لباس ها به درستی روی تن قرار نمی گیرند
• دردهای عضلانی موضعی
• درد رباط موضعی
• کاهش عملکرد ریه که نگرانی عمده در اسکولیوز شدید پیشرونده است

در یک مطالعه، حدود 23 درصد از بیماران مبتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک در هنگام تشخیص اولیه دچار کمردرد شدند. ده درصد از این بیماران دارای یک بیماری زمینه ای مرتبط مانند اسپوندیلولیستزیس، سیرنگومیلی، بند ناف، فتق دیسک یا تومور نخاعی بودند. اگر بیمار مبتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک بیش از حد ناراحتی کمر داشته باشد، ارزیابی دقیق علت دیگر درد توصیه می شود.

به دلیل تغییر در شکل و اندازه قفسه سینه ، اسکولیوز ایدیوپاتیک ممکن است بر عملکرد ریه تأثیر بگذارد. گزارشات اخیر در مورد آزمایش عملکرد ریوی در بیماران مبتلا به اسکولیوز ایدیوپاتیک خفیف تا متوسط، کاهش عملکرد ریه را نشان داد.

تشخیص:

1. اسکولیوز معمولاً از طریق معاینه فیزیکی، اشعه ایکس، رادیوگرافی ستون فقرات، سی تی اسکن یا MRI تأیید می شود.
2. هدف از معاینه عملکردی، تمایز بین وضعیت معیوب و اسکولیوز ایدیوپاتیک واقعی است.
3. بررسی حرکات فعال (خم شدن و کشش به طرفین) ستون فقرات در قسمت گردن، قفسه سینه و کمر است.
4. از آزمون خم شدن جلو (Adam) می توان برای تمایز بین اسکولیوز ساختاری یا اسکولیوز غیرساختاری سرویکس تا ستون فقرات کمری استفاده کرد. این آزمایش را می توان در حالت ایستاده و نشسته انجام داد.
5. زاویه کاب یک اندازه گیری استاندارد برای تعیین و پیگیری پیشرفت اسکولیوز است.
6. اسکولیومتر یک شیب سنج است که برای اندازه گیری عدم تقارن تنه یا چرخش محوری طراحی شده است. در سه زمینه استفاده می شود:

• قفسه سینه فوقانی
• قفسه سینه میانی
• ناحیه قفسه سینه-کمری

اگر اندازه گیری برابر 0 درجه باشد، در سطح خاصی از تنه تقارن وجود دارد. اگر اندازه گیری اسکولیومتر برابر هر مقدار دیگری باشد، عدم تقارن در سطح خاصی از تنه پیدا می شود.

5. آزمایش عملکرد ریوی در ارزیابی قبل از عمل بیماران مفید است:

• اسپیرومتر (FVC) ارزیابی حجم ریه را ارائه می دهد
• اسپیرومتر (FEV1) ارزیابی عملکرد جریان را ارائه می دهد

درمان:

اکثر افراد مبتلا به اسکولیوز دارای انحنای خفیف هستند و احتمالاً نیازی به درمان با بریس یا جراحی نخواهند داشت. کودکانی که مبتلا به اسکولیوز خفیف هستند، ممکن است نیاز به معاینه منظم داشته باشند تا ببینند آیا تغییراتی در انحنای ستون فقرات آن ها هنگام رشد ایجاد شده است یا خیر.

بریس:

وقتی استخوان کودکان هنوز در حال رشد است و دچار اسکولیوز متوسط ​​است، پزشک ممکن است بریس را توصیه کند. پوشیدن بریس اسکولیوز را درمان نمی کند یا منحنی را معکوس نمی کند، اما معمولاً از پیشرفت بیشتر منحنی جلوگیری می کند.

رایج ترین نوع بریس از پلاستیک ساخته شده است و به گونه ای طراحی شده است که با بدن سازگار باشد. این بریس در زیر لباس تقریبا نامرئی است، زیرا در زیر بازوها و اطراف قفسه سینه، کمر و باسن قرار می گیرد، به عنوان مثال بریس میلواکی.

بیشتر بریس ها روز و شب پوشیده می شوند. اثربخشی بریس با تعداد ساعات استفاده در روز افزایش می یابد. کودکانی که از بریس استفاده می کنند معمولاً می توانند در اکثر فعالیت ها شرکت کنند و محدودیت های کمی دارند. در صورت لزوم، کودکان می توانند بریس را برای شرکت در ورزش یا سایر فعالیت های بدنی بردارند.

پس از توقف رشد استخوان ها، بریس ها قطع می شوند. این اتفاق به طور معمول طی این زمان ها رخ می دهد:

• حدود دو سال پس از شروع قاعدگی دختران
• هنگامی که پسران نیاز به اصلاح روزانه دارند
• هنگامی که هیچ تغییر دیگری در قد ایجاد نمی شود

به طور کلی، اکثر منحنی های مادرزادی اسکولیوتیک انعطاف پذیر نیستند و بنابراین در برابر ترمیم با بریس مقاوم هستند. به همین دلیل، استفاده از بریس ها عمدتا با هدف جلوگیری از پیشرفت منحنی های ثانویه که در بالا و پایین منحنی مادرزادی ایجاد شده و باعث عدم تعادل می شود، ممکن است تا بلوغ اسکلتی اعمال شوند.

درمان جراحی:

اسکولیوز شدید معمولاً با گذشت زمان پیشرفت می کند. متخصص ممکن است جراحی اسکولیوز را برای کاهش شدت منحنی ستون فقرات و جلوگیری از بدتر شدن آن پیشنهاد کند. شایع ترین نوع جراحی اسکولیوز، فیوژن ستون فقرات است.

در فیوژن ستون فقرات دو یا چند مهره با هم ادغام می شوند، بنابراین نمی توانند به طور مستقل حرکت کنند. تکه هایی از استخوان یا ماده ای شبیه استخوان بین مهره ها قرار می گیرد. میله های فلزی، قلاب ها، پیچ ها یا سیم ها معمولاً آن قسمت از ستون فقرات را صاف و ثابت نگه می دارند در حالی که مواد استخوانی قدیمی و جدید با هم ترکیب می شوند. اگر اسکولیوز در سنین جوانی به سرعت پیشرفت کند، جراحان می توانند میله ای را نصب کنند که بتواند با رشد کودک طول آن را تنظیم کند. این میله در حال رشد به قسمت های بالا و پایین انحنای ستون فقرات متصل است.

عوارض جراحی ستون فقرات ممکن است شامل خونریزی، عفونت، درد یا آسیب عصبی باشد. همچنین به ندرت استخوان بهبود نمی یابد و ممکن است نیاز به جراحی دیگری باشد.

فیزیوتراپی:

فیزیوتراپی برای درمان انواع خفیف اسکولیوز برای حفظ کومسیس و اجتناب از جراحی استفاده می شود. اهداف فیزیوتراپی عبارتند از:

• تصحیح خودکار سه بعدی
• هماهنگی
• تعادل
• اصلاحات ارگونومیک
• استقامت و قدرت عضلانی
• کنترل حرکتی ستون فقرات
• افزایش ROM
• ظرفیت تنفسی
• پایدار سازی

---