واریس، شایع ترین بیماری عروقی انسان است که حدود ۲۰۱0 درصد جمعیت را مبتلا می کند. سیاهرگ های واریسی به صورت رگ های دراز، گشاد شده و پر پیچ و خم و غالباً در سطوح درونی اندام تحتانی دیده می شوند. بیشترین میزان شیوع واریس در زنان بین سن ۴۹۴۰ سالگی برآورد شده است. رگ های واریسی بزرگ، کاملاً برجسته و گاهی قابل لمس و متسع و طویل می باشند و گاهی قطر بالاتر از ۴ میلی متر پیدا می کنند.

شکل گیری سیاهرگ های واریسی تا حدی به شیوه کار سیاهرگ ها برمی گردد که مانند نردبان عمل می کنند. سیاهرگ ها داری دریچه هایی هستند که به بازگشت تدریجی خون به سمت قلب بدون نشت خون کمک می کنند. هنگامی که این دریچه ها ضعیف می شوند یا افتادگی پیدا می کنند، خون و مایعات در بخش های پایینی پا جمع می شوند و با فشار آوردن روی دیواره سیاهرگ ها باعث ایجاد سیاهرگ های واریسی بزرگ تر می شوند.

این فرایند با افزایش سن، فشار وزن ناشی از ایستادن یا بی حرکتی طولانی، عوامل ژنتیکی، بیماری های رگ های خونی، تجمع مایعات در بدن و بارداری بدتر می شود. گاهی این اختلال کار سیاهرگ ها به ورم کردن پاها، احساس درد، خستگی عضلانی، تغییر رنگ پوست یا حتی زخم های پوستی می انجامد. به افرادی که وریدهای واریسی دارند و دچار عارضه جدی نیستند، می توان با اقدامات ساده ای کمک کرد، ازجمله این روش ها لیزر واریس و اسکلروتراپی می باشد که در ادامه بدان می پردازیم.

علل ایجاد واریس

از دلایل ایجاد رگ های واریسی در پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش سن
• جنس مؤنث (تغییرات هورمونی در اثر بلوغ، بارداری و یائسگی می تواند منجر به واریس شود و مصرف قرص های ضدبارداری این خطر را افزایش می دهد).
• داشتن دریچه های معیوب در حین تولد
• چاقی
• واریس در بارداری
• سابقه ایجاد لخته های خون در پاها
• نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• سابقه ی خانودگی ابتلا به واریس

علائم واریس

• رگ های به رنگ بنفش یا آبی
• رگ هایی که به صورت پیچ خورده و برآمده ظاهر می شوند.
• سنگینی، درد و فشار واریس
• رگ های بیرون زده و متورم
• رگ های کوچک تری به نام رگ های عنکبوتی که می توانید بر روی سطح پوست مشاهده کنید.
• گرفتگی عضلات ران یا ساق پا (اغلب در شب)
• تورم خفیف پاها یا مچ پا
• خارش

اگر جریان خون در رگ ها بدتر شود، علائم آن شامل موارد زیر می باشد:

• ورم پا
• درد پا یا ساق پا پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• تغییرات رنگ پوست در پا یا مچ پا
• پوست خشک، قرمز و پوسته پوسته شده که به راحتی ترک می خورد.
• زخم های واریسی در پوست که به آسانی بهبود پیدا نمی کنند.
• زخم شدن و سخت شدن پوست پا و مچ پا (می تواند به مرور زمان رخ دهد)
• ترومبوز وریدی عمقی (واریس حاد)

انواع رگ های واریسی

انواع مختلفی از رگ های واریسی وجود دارند از جمله:

1. ورید صافن (واریس طنابی) بزرگ
2. ورید صافن (واریس طنابی) کوچک
3. واریس شاخه ای
4. واریس ناحیه تناسلی
5. رگ های عنکبوتی

لیزر واریس

لیزر درمانی درون وریدی (EVLA) یک روش درمانی کم تهاجمی جهت درمان نارسایی ورید سطحی است. در روش درمان واریس با لیزر، یک کاتتر ظریف با استفاده از یک سوزن وارد سیاهرگ آسیب دیده می شود. در این روش در حین جراحی و پس از آن، عوارض و درد زیاد ناشی از جراحی ایجاد نخواهد شد. کاتتر انرژی لیزر را وارد سیاهرگ می کند؛ اما مانند روش خارج کردن سیاهرگ، به بافت و اعصاب محیطی آسیب وارد نمی کند.

مزایای لیزر رگ های واریسی

1. نیاز به بیهوشی و بستری در بیمارستان نیست.
2. سرپایی بوده و در زمان کمتر از یک ساعت انجام می شود و بعد از آن بیمار می تواند به منزل برود.
3. یک روز پس از درمان لیزری، بیمار می تواند در محل کار خود حاضر شود.
4. این عمل، برش پوستی و خونریزی ندارد و بخیه ای هم در کار نیست.
5. درد و سنگینی در پاها، در فاصله زمانی کوتاه پس از لیزر، برطرف می شود.
6. مراقبت پس از عمل، ساده و بی دردسر است.
7. درمان در یک جلسه انجام می شود.

مراحل انجام لیزر واریس

فرآیند انجام کار شامل: مرحله ایجاد بی حسی موضعی، جاگذاری فیبر و مرحله اعمال انرژی تابشی برای خشکاندن رگ است.

مرحله جاگذاری فیبر:

پس از ضدعفونی کردن با رعایت شرایط استریلیزاسیون و تحت بی حسی موضعی فیبر نازک و قابل انعطاف لیزر یا رادیوفرکونسی در درون رگ واریسی جاگذاری می شود این کار با هدایت پروب سونوگرافی صورت می گیرد. معمولاً تزریق ماده بی حسی با احساس سوزش و درد مختصر در پا همراه است و پس از اتمام این مرحله، بیمار نباید دردی داشته باشد.

مرحله اعمال انرژی تابشی:

پس از اطمینان از جاگذاری، مرحله بعد که در واقع مرحله از بین بردن رگ است شروع می شود که در این مرحله میزان مشخصی از حرارت در بازه زمانی کوتاه چندثانیه ای به دیواره رگ در نقاط مختلف تابانده می شود. زمان انجام لیزر درمانی واریس نزدیک به 30 دقیقه طول می کشد.

عوارض جانبی لیزر واریس

درمان رگ ها و عروق واریسی با لیزر یا از بین بردن ورید با خطرات خاصی همراه است، از جمله:

1. عفونت
2. کبودی
3. خون ریزی
4. لخته خون
5. حساسیت
6. آسیب دیدگی اعصاب
7. التهاب رگ ها
8. سوزش
9. تغییر رنگ پوست
10. احساس سوزش
11. تیر کشیدن پا

از آنجا که این خطرات ممکن است ناشی از استفاده از انرژی لیزر باشد، در صورت عدم تجربه پزشک در انجام مراحل و انجام لیزر درمانی، احتمال بروز آنها بیشتر خواهد بود؛ بنابراین بیماران تشویق می شوند قبل از انجام عمل، اعتبار پزشک و سال ها تجربه پزشک خود را بررسی کنند.

اسکلروتراپی واریس

روش استاندارد جهانی برای درمان مویرگ های ریز عنکبوتی، اسکلروتراپی یا تزریق است. این روش نزدیک به یک قرن قدمت دارد و با گذشت زمان، داروهایی با عوارض جانبی کمتر و اثر بخشی بهتر معرفی شده اند. اسکلروتراپی یا تزریق برای حذف رگ های عنکبوتی روی سطح پوست و رگ های واریسی ریز استفاده می شود.

مزایای درمان واریس با اسکلروتراپی

• درمان واریس با اسکلروتراپی، بهترین روش درمان این بیماری می باشد که می توان گفت هیچ گونه حساسیت و عوارضی ندارد.
• زمان انجام این درمان بسیار کوتاه می باشد و با توجه به تعداد رگ های واریسی زمان آن بین نیم ساعت تا چند ساعت طول می کشد که زمان کوتاهی می باشد. این درمان به صورت سرپایی انجام می گیرد و نیازی به بیحسی نخواهد بود. تنها سوزش در هنگام تزریق محلول حس می کنید که طبیعی است و جای نگرانی نیست.
• این روش درمان تک جلسه ای می باشد. درمان واریس با اسکلروتراپی کم هزینه تر از روش های دیگر درمان این بیماری به خصوص درمان لیزری می باشد و هیچ گونه حساسیتی نیز ندارد و برای تمامی افراد با هر سنی مناسب می باشد.

نحوه انجام اسکلروتراپی واریس

در این روش پزشک، آمپول حاوی داروی اسکلروتراپی به شکل مایع را به درون رگ های عنکبوتی تزریق می کنند. بیمار در این حالت هوشیار بوده و نیازی به بیهوشی و بی حسی موضعی وجود ندارد.

معمولاً اسکلروتراپی در ۲ تا ۴ جلسه انجام می شود و مدت زمان انجام اسکلروتراپی حدود ۳۰ دقیقه است و مقدار رگ هایی که در یک جلسه مورد اسکلروتراپی قرار می گیرند بستگی به شرایط عمومی بیمار، سایز رگ و محل رگ دارد.

عوارض جانبی اسکلروتراپی واریس

عوارض اسکلروتراپی اغلب موقتی هستند و برطرف می شوند.

• هاله تیره رنگ در محل اسکلروتراپی

پس از انجام اسکلروتراپی ممکن است هاله ای تیره در محل تزریق به وجود آید که در واقع نوعی واکنش بدن به ماده تزریقی است تیرگی پوست در ۳۰-۹ درصد از افرادی که تزریق می شوند به درجاتی دیده می شود. در مورد افراد سبزه و افرادی که موهای تیره دارند معمولاً تیرگی پوست بیشتر دیده می شود. شایان ذکر است تغییر رنگ به ملانین پوست ارتباط ندارد و بیشتر به هموسیدرین مربوط می شود و بین ۱۲-۶ ماه زمان می برد تا کاملاً از بین برود.

---