بررسی دلایل انجام سونوگرافی رکتال

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

غده پروستات یکی از اندام های مردان می باشد که در ناحیه پایین شکم و در قسمت خروجی مثانه قرار دارد. این غده یک رشد دو مرحله ای دارد به این معنی که بزرگ شدن آن در سنین بلوغ و بعد از سن 35 سالگی رخ می دهد؛ اما در صورت رشد بیش از اندازه و بزرگ شدن آن باید دلیل را جویا شد. بزرگی غده پروستات یکی از مواردی است که در صورت تشخیص به موقع و درمان آن می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری و در نهایت عوارض آن را کاهش داد. سونوگرافی ترانس رکتال به عنوان یکی از ابزارهای تشخیصی دقیق برای بررسی سرطان پروستات شناخته شده است.
اگرچه سونوگرافی ترانس رکتال (TRUS) بیشتر در بیماران مرد انجام میشود؛ اما یک مطالعه در مجله سونوگرافی زنان و زایمان، گزارش داد که این روش سونوگرافی می تواند در زنان، با نتایج قابل مقایسه ای با سونوگرافی های ترانس واژینال و نتایج بهتری نسبت به سونوگرافی های ترانس شکمی در هنگام تصویربرداری از لگن استفاده شود.

سونوگرافی ترانس رکتال با تابش امواج اولتراسونیک به نواحی پروستات و بافت های اطراف سبب می گردد تصویری به عنوان خروجی بر روی مانیتور ظاهر شود. از این نوع سونوگرافی بیشتر مواقعی که فرد دچار مشکلاتی در ناحیه پروستات شده و نیاز به تخلیه مداوم مثانه خود داشته باشد استفاده می شود. سونوگرافی به این شکل انجام می شود که لازم است تا پروب سونوگرافی از راه مقعد وارد بدن شود تا بتواند وضعیت دقیق و اندازه آن را تشخیص دهد.

رکتال

کانال معقدی رکتال نام دارد که طول آن 3 الی 4 سانتی متر است و معقد را به رکتوم وصل می کند (رکتوم 15 سانتی متر از بخش انتهای روده بزرگ می باشد). رکتوم در دفع مدفوع نقش مهمی دارد و محل تجمع مدفوع می باشد.

دلایل انجام سونوگرافی رکتال

سونوگرافی رکتال در اکثر موارد برای تشخیص سرطان پروستات انجام می شود. دیگر دلایل انجام این روش تصویربرداری عبارتند از:

• PSA بالا در آزمایش
• وجود توده در پروستات
• مشکلات باروری مردان
• بررسی سایز توده در پروستات
• موارد مشکوک و خطرناک در آزمایش DRE
• بررسی جریان خون در پروستات و اطراف آن
• تزریق داروی سرطانی یا غیر سرطانی به غده پروستات
• چکاپ های دوره ای برای پیشگیری از بیماری یا کنترل فرآیند درمان
• قرارگیری دانه های رادیواکتیو (Radiation Seeds) و ایمپلنت آنها برای درمان سرطان پروستات

نحوه انجام سونوگرافی رکتال

برای انجام سونو رکتال، بیمار به پهلو چپ بر روی تخت دراز می کشد و زانوها را داخل شکم می برد. پروب سونوگرافی رکتال اندازه یک انگشت دست است. پروب به ژل سونوگرافی آغشته می شود و سپس از مقعد داخل بدن می شود. زمان دخول پروب به مقعد، ممکن است بیمار احساس ناراحتی یا اندکی درد در روده داشته باشد که مسئله ای طبیعی است. پروب سونوگرافی امواج بازگشتی را دریافت می کند و آن را تبدیل به سیگنال های الکتریکی می کند. در نهایت سیگنال ها به شکل تصویر سونوگرافی در مانیتور نمایش داده می شوند.

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی رکتال

• ممکن است از شما خواسته شود از مصرف داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپیرین حدود یک هفته قبل از تصویربرداری خودداری کنید.
• معمولاً برای انجام سونوگرافی رکتال نیازی به نخوردن مایعات و غذا نیست.
• ممکن است برای حفظ آرامش شما در حین تصویربرداری، به شما یک مسکن یا داروی بیحسی موضعی تجویز شود.

تصاویر سونوگرافی ترانس رکتال

پروب رکتال، امواج صوتی را به غده پروستات می فرستد. بافت طبیعی و عادی و غیر طبیعی غده پروستات، میتواند انواع مختلفی از بازتاب ها را به کامپیوتر منتقل کند و الگوی آنها را به یک تصویر ویدئویی از پروستات تبدیل نماید.

نواحی ایزوکوئیک

نشان دهنده بافت طبیعی و یا همان انعکاس صدا به همان مقدار امواج صوتی که دریافت می کنند.

نواحی هیپوکیوئیک

انعکاس کمتری را نسبت به آنچه که دریافت کرده، ارسال می کند و اغلب نشان دهنده وجود سرطان است.

نواحی هایپراکوئیک

انعکاس بیشتری را نسبت به آنچه که دريافت کرده، ارسال می کند و اغلب حاکی از وجود کلسیفیکاسیون های پروستات و يا سنگ های ريز در پروستات است. این سنگ ها معمولاً بدون ضرر هستند، مگر اینکه آلوده و عفونی شوند.

عوارض احتمالی سونوگرافی رکتال

سونوگرافی هیچ گونه ریسک تابش اشعه های رادیواکتیوی به همراه ندارد. اغلب افراد در حین انجام آزمایش از قرار گرفتن مبدل در مقعد خود کمی احساس ناراحتی می کنند. در صورتی که نسبت به لاتکس حساسیت دارید این موضوع را با متخصص سونوگرافی در میان بگذارید؛ زیرا برای قرار دادن مبدل سونوگرافی در مقعد روی آن را با روکشی از جنس لاتکس می پوشانند.

بسته به شرایط خاص بیمار ممکن است انجام سونوگرافی رکتال عوارضی به همراه داشته باشد. در نتیجه قبل از انجام این آزمایش، از در جریان بودن پزشک خود نسبت به سوابق پزشکی و بیماری خود مطمئن شوید. سونوگرافی رکتال می تواند در موارد بسیار نادر سبب آسیب به مقعد، کولون و خونریزی شود.